از #خاتم تا #خمینی (۱)
#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#جلسه_340
#علی_اکبرنژاد
#یادداشت_60
🔰 از #خاتم تا #خمینی (۱)
✅✅اسلام دین خاتم است.
🔸سخن از دین خاتم کار ساده‌ای نیست. وقتی از خاتمیت دین اسلام سخن گفتیم لاجرم خود را در ورطه‌ی پاسخگویی به سوالات فراوانی انداخته‌ایم که نیازهای فطری انسان به طور طبیعی به ما تحمیل خواهد کرد. مسئله خاتمیت فی‌الواقع توقع بشر را از دین خیلی خیلی بالا می‌برد.
🔸بشر به حق انتظار پاسخگویی دارد. نهاد دین را به چالش کشیده و در محضر دادگاه عقل و عدل، مدعیان دین‌شناسی و دین‌ورزی را مورد خطاب قرار داده و به استنطاق وادار می‌سازد. رسالت نبی مکرم اسلام، گویی بشر را نسبت به دستاوردهای دین پرتوقع نموده است.
🔸بشر از دین هم اخری می‌خواهد هم دنیا.
هم آسمان می‌خواهد هم زمین.
هم فرد می‌خواهد هم جامعه.
هم فرهنگ می‌خواهد هم اقتصاد.
هم اندیشه می‌خواهد هم عمل.
هم…
🔸پس “جامعیت”، انتظار عقلانی و فطری و حقیقی بشر است از دین خاتم.
✅✅اسلام دین جامع است.
🔸گفتیم که انتظار به حقِ بشرِ رشد یافته از دین، جامعیت است. حال این جامعیت به چه معناست؟
دایره‌ی شمولیت آن، چه ابعادی را دربرمی‌گیرد؟
🔸به نظر می‌رسد از دو حیث جامعیت دین به منصه ظهور می‌رسد:
1⃣ اجتهادپذیری در مواجهه با اقتضائات عصری و مصری
2⃣ زندگی‌گرایی در عین آخرت‌گرایی (پیوند آسمان و زمین)
📌از یک جهت بشر، هویت دینی خویش را تا عصر خود امتداد بخشیده و به دنبال پاسخ‌هایی قانع کننده از جانب آن می‌گردد. فلذا عقلاً باب اجتهاد، باید برای چنین دینی بازِ باز باشد.
دینی که توسعه‌ی جوامع، پیشرفت تکنولوژی، زیرساخت‌های ملی و قومی، بیماری‌های نوپدید روحی و جسمی، مسائل عرصه‌ی حکمرانی، اختلافات حوزه جغرافیای سیاسی و… دیگر مسائل نوبه‌نو که در تطور حیات اجتماعی عمدتا به انسان‌ها عرضه می‌شود، در اصول و امهات آن تزلزل ایجاد نکرده و پاسخی درخور داشته باشد.
📌از طرفی دیگر انسان ذاتا در پی آن است که ساحت روحانی‌اش تا ساحت جسمانی‌اش امتداد داده و میان هر دو حیث وجودی‌اش جمع کند. نه امکان دارد از حیات مادی‌اش دست کشد و نه از فطرت معناگرا و عنصر حقیقت جویش می‌تواند دست بردار. انگار هم خدا را می‌خواهد هم خرما را!
هر کدام را اگر مستقلا و منهای دیگری داشته باشد شدیدا دچار تزلزل و نوعی ناهمگونی با کل طبیعت می‌شود. اگر هم هر دو عنصر را داشته باشد اما معنویتش از زندگی، و زندگی‌اش از سلوک معنویش پشتیبانی نکند، باز هم دچار نوعی آشفتگی خواهد بود.
🔸 توسعه‌ی جریانات معنویت‌گرا و تصوف در دل جوامع اسلامی و یا سکولار و لیبرال، چه بسا برخاسته از همین گسست حیثیتی و هویتی است.
[ادامه دارد…]
