احکام ضرری اسلام !

#یادداشت
#یادداشت_91
#مشخصات_اسلام
#جلسه_351
#سعید_خورشیدی
#لا_ضرر
#احکام_ضرری_اسلام

احکام ضرری اسلام !
یکی از شبهات سنتی که به محض طرح قاعده لا ضرر ، ممکن است طرح شود این است که چطور احکامی از اسلام، مانند جهاد، که به وضوح ضرر را توصیه میکنند) با چنین قاعده ای سازگاری دارند ؟ یا مثلا چرا قاعده لا ضرر، حکم وجوب اجرای حد را ملغی نمیکند ؟

درباره آن دسته از احکام اسلامی که ضرری به نظر میرسند : مانند حدود و دیات و جهاد و حج و … دو تئوری ارائه شده است :

1- قاعده ضرر حق وتو دارد ، اما یکسری قاعده ها ( با نص خاص ) هم حق وتوی قاعده ضرر را دارند.
این نظریه مستلزم تخصیص اکثر است. احکامی که موجب ضرر جسمی میشوند کم نیستند !

2- آن احکام تخصصا از ذیل قاعده ضرر خارج اند. زیرا کل فحوای آن احکام از ابتدای جعل ضرری بوده. اما قاعده ضرر در مواردی جاری میشود که حکم اصلی ضرری نیست اما حسب مورد خارجی و در مقام امتثال مستلزم ضرر شده است.

به عبارت دیگر، قاعده لا ضرر در عالم امتثال حاکم است. در عالم جعل ( که مصلحت های فرامادی لحاظ میشوند ) حاکم نیست.