ربا_از_منظر_حکمی !

#یادداشت
#یادداشت_97
#مشخصات_اسلام
#جلسه_358
#سعید_خورشیدی
#شاهد #ایده_پردازی

#ربا_از_منظر_حکمی !
#پرسش_از_چرایی

ربا از منظر حکمی
ذیل بحث #فایده_گرایی گفتیم که ممکن است بشر بلحاظ روحی بقدری فایده گرا باشد که تعبد برایش جایگاهی پیدا نکند و در نتیجه یا دائما از #چرایی احکام پرسش کند و یا صرفا به بخشی از احکام که فایده اش را فهمیده یا شهود کرده ملتزم شود.
فارغ از اینکه چنین حالتی مطلوب است یا نه، #دستگاه_فقاهت وظیفه خودش نمیداند که پاسخ اینگونه سوالات را بدهد !

در ساحات دیگر اما :
– برخی از باب روایات وارد شده اند و روایات مقاصد الشریعه ای را جمع آوری کرده اند.
– برخی از باب حدس وارد شده اند و احتمالاتی داده اند.
– برخی از علوم تجربی و انسانی غرب وام گرفته اند و …
– در این میان برخی تراث فلسفی عرفانی هم هستند که سعی کرده اند از باب هستی شناسی به احکام الهی ورود کنند !

مثالی که اینجا ارائه میشود، در باب همین مسئله ربا و سر حرمت آن است.

قونوی در کتاب شرح اربعین حدیث بخود و در بیان حرمت ربا ، آن را در نظامی وسیعتر و جهانی یعنی احکام وجود جستجو می کند. این که در ربای معاملی، جوهر با عرض معاوضه شده و شرف جوهر بر عرض لحاظ نشده است و یا در ربای قرضی زمان غیر موجود و غیر مملوک مورد معامله واقع شده است، اصطلاحات ویا احکامی هستند که در مباحث فلسفه وجود مطرحند ولی در این جا به ابتکار قونوی، احکام شرع با احکام وجودی آمیخته شده و نوعی از سراحکام ارائه شده است.
بخشی از متن :
و اما سر التحریم فی الربا من حیث الزمان، فان المقتر ض ماة دینار مثلا الی نسیئة بماة و عشرین، انما جعل العشرین فی مقابلة الزمان، فکانه باع سنة من الزمان بعشرین دینارا، و الزمان المعین لیس موجودا بعد، و لا مملوکا للمقرض، فلایجوز له بیعه، لان الزمان لله و بحکم الله، لاحکم لغیره علیه

باید مشخص کنیم فقیه و حکیم چگونه و با قرار گرفتن در چه مختصاتی پازل تمدن را تکمیل میکنند … ؟