عقل، آزاداندیشی، مردم‌سالاری
#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#حامد_خواجه
#یادداشت_141
#جلسه_361
عقل، آزاداندیشی، مردم‌سالاری
در مشخصه چهاردهم از مشخصات ایدئولوژي اسلام، به ضدیت با ضد عقل پرداخته شده است و از مقام پر اهمیت عقل در اسلام سخن به میان آمده است و اینکه اسلام تا چه اندازه برای عقل اهمیت قائل است که به مبارزه‌ی با هر آنچه که ضدیت داشته باشد با عقل بر می‌خیزد به عنوان نمونه برخورد شدید اسلام با مسکرات را دیده‌ایم.
از این اهمیت قائل شدن اسلام برای عقل، می‌توان درجه‌ی اهمیت آزاداندیشی نزد اسلام پی‌برد. کسانی که از آزاداندیشی ضرر می‌کنند به دنبال ترویج بی‌عقلی هستند و از هرچیزی که با عقل ضدیت داشته باشد و مانع اندیشیدن باشد، به نام آزادی استقبال می‌کنند و آن را ترویج می‌دهند؛ چرا که اگر عقل آدمی بیدار باشد و به تعقل و اندیشه بپردازد، منافع‌شان در خطر می‌افتد و لذا تا حد ممکن مانع تعقل هستند تا با تقلید‌های کورکورانه دیگران، منافع‌شان را حفظ کنند، امّا اسلام که نظر به حقیقت دارد و منافعی هم اگر هست نسیب خود انسان می‌شود ابایی از آزاداندیشی ندارد بلکه راه نجات را هم تعقل و آزاداندیشی می‌داند، تا حدی که پذیرش اصول عقاید از روی تقلید و غیر تحقیق را قبول نمی‌کند.
و همچنین از این احترام به عقل، اهمیت و جایگاهی که اسلام برای مردم قائل است هم فهمیده می‌شود؛ اینکه این همه توجه به عقل برای آن است که مردم با تعقل درست، خود به صحنه بیایند و با عقل دینی دریچه اتصال به حقیقت و غیب باشند(+).
اگر عقل‌گرایی و تعقل در جامعه رواج پیدا کند، آنگاه است که می‌توان به مردم سالاری واقعی رسید و الّا اگر با کار‌های رسانه‌ای و متشنج‌کردن جو و فضا و ایجاد دوگانگی و … مردم سالاری تحقق پیدا نمی‌کند و تنها خود را فریب می‌دهیم که مردم سالاری را حاکم کرده‌ایم.
مردم سالاری، نیاز به رشد عقلی دارد، نیاز است که مردم اهل تعقل باشند و واقعا از روی عقل به صحنه بیایند.
🌺
