بررسی فقهی امکان توسعه موارد احتکار (ایده 1) توسعه به همه ارزاق عمومی (کالاهای اساسی) به وسیله تأکید بر مناط

#يادداشت
#مشخصات_اسلام
#عقيل_رضانسب
#يادداشت_287 (بخش دوم)
#جلسه_370

💠 بررسی فقهی امکان توسعه موارد احتکار (ایده 1) توسعه به همه ارزاق عمومی (کالاهای اساسی) به وسیله تأکید بر مناط

پس می توان گفت که مناط احتکار نیاز عمومی مردم به آن کالا می باشد، و اگر چنین کالایی را کسی در انبار نگه دارد، چون باعث از بین رفتن تعادل بازار می شود، این کار او مصداق احتکار و حرام است.
حتی در صحیحه حناط که محور پرسش و پاسخ گندم است، حضرت امام صادق علیه السلام وقتی می خواهند پاسخ بدهند عنوان عام طعام را می آورند،
22915- 3- وَ عَنْ أَبِي عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ أَبِي الْفَضْلِ سَالِمٍ الْحَنَّاطِ قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَا عَمَلُكَ قُلْتُ حَنَّاطٌ وَ رُبَّمَا قَدِمْتُ عَلَى نَفَاقٍ وَ رُبَّمَا قَدِمْتُ عَلَى كَسَادٍ فَحَبَسْتُ قَالَ فَمَا يَقُولُ مَنْ قِبَلَكَ فِيهِ قُلْتُ يَقُولُونَ مُحْتَكِرٌ فَقَالَ يَبِيعُهُ أَحَدٌ غَيْرُكَ قُلْتُ مَا أَبِيعُ أَنَا مِنْ أَلْفِ جُزْءٍ جُزْءاً قَالَ لَا بَأْسَ إِنَّمَا كَانَ ذَلِكَ رَجُلٌ مِنْ قُرَيْشٍ- يُقَالُ لَهُ حَكِيمُ بْنُ حِزَامٍ- وَ كَانَ إِذَا دَخَلَ الطَّعَامُ الْمَدِينَةَ اشْتَرَاهُ كُلَّهُ فَمَرَّ عَلَيْهِ النَّبِيُّ ص فَقَالَ يَا حَكِيمَ بْنَ حِزَامٍ إِيَّاكَ أَنْ تَحْتَكِرَ.
وسائل الشيعة، ج‏17، ص: 428

فقط می ماند توجیه روایاتی که بر انحصار تأکید می کند، مثل روایت صحیحه غیاث از ابی عبدالله علیه السلام:
وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ غِيَاثٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَيْسَ الْحُكْرَةُ إِلَّا فِي الْحِنْطَةِ وَ الشَّعِيرِ وَ التَّمْرِ وَ الزَّبِيبِ وَ السَّمْنِ.
وسائل الشيعة، ج‏17، ص: 425
یا روایت ابی البختری که جناب حمیری در قرب الاسناد نقل می کنند:
عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ فِي قُرْبِ الْإِسْنَادِ عَنِ السِّنْدِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِي الْبَخْتَرِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ‏ أَنَّ عَلِيّاً ع كَانَ يَنْهَى عَنِ الْحُكْرَةِ فِي الْأَمْصَارِ فَقَالَ لَيْسَ الْحُكْرَةُ إِلَّا فِي الْحِنْطَةِ وَ الشَّعِيرِ وَ التَّمْرِ وَ الزَّبِيبِ وَ السَّمْنِ.
وسائل الشيعة، ج‏17، ص: 426

با توجه به اینکه محور را روی مناط بردیم، این روایات هم به عنوان اینکه در این موارد نیز چون آن مناط صدق می کند و در زمان صدر اسلام ارزاق عمومی مردم که به عنوان طعام مورد نیازشان می شد عموماً همین موارد بودند، پس این موارد از باب کالاهای اساسی یا ارزاق عمومی ذکر شده اند.

ایده دیگری نیز وجود دارد که در یادداشت بعد خواهم پرداخت ان شاء الله.