امتداد مبانی در روایات

بخش زیادی از نخبگان و دینداران جامعه در مورد بهره بردن از قرآن و آموزه های شریعت و مبانی هستی شناسی دینی در اداره ی زیست و زندگی و حاکمیت جامعه سخن ها  رانده اند اما در عمل وقتی قرار است از پله ی حرفهای کلی به ارائه ی راهکارها و راهبردهای ملموس زمینی بیاییم حرفهای کمی در مشت داریم و خیلی وقتها هم حرفهایمان بریده از مبانی و پراکنده هستند.

این نقیصه سبب شده همواره کُمِیت مان در نظام سازی ها و خصوصا در ساختارسازی لنگ بزند.

در این فقر اندیشه ای اما روایات ما از غنای بالایی برخوردارند که میتوانند برای ما بسیار خط شکنی باشند بعنوان مثال روایتی از حضرت امام علی علیه السلام به چشمم خورد که بسیار زیبا بین مفهوم انحصارطلبی که مبنای نظریه ی رقابت آزاد در اقتصاد لیبرال است و نابودی حکومتها تیببن فرموده اند.

روایت این است:

قال امیرالمومنین علیه السلام:

الاستئثار یوجب الحسد و الحسد یوجب البغضة و البغضة توجب الاختلاف و الاختلاف یوجب الفرقة و الفرقة توجب الضعف و الضعف یوجب الذُلّ و الذل یوجب زوال الدَولة و ذهاب النعمة. (ابن ابی حدید، 1380: 20/ 345)

انحصار و اختصاص امکانات به خود، باعث حسد دیگران، و حسد باعث دشمنی، دشمنی سبب اختلاف، اختلاف باعث جدایی، جدایی سبب ضعف، ضعف باعث خوار شدن، و خواری و ذلت باعث از بین رفتن دولت و نعمت می‌شود.

اینکه حضرت به این دقت و شگفتی با نگاهی نظام مند و موشکافانه، بین صفات و رذائل و بروزات اجتماعی رفت و برگشت میکنند تا در نهایت مسأله را به زوال حکومت و نعمت میرسانند بنظر میتواند برایمان بسیار الهام بخش باشد.

از این جهت این یادداشت را به آن اختصاص دادم و پیشنهاد میکنم به دقت به ربط هر مفهوم و مفهوم بعدی توجه شود و اینکه اگر این روایت را نمی داشتیم و میخواستیم خودمان با علم اندک خود، تبعات انحصار را تبیین کنیم چه روند و چه مسیری را در پیش میگرفتیم و در نهایت به کجا میرسیدیم؟

مایه ی تاسف بیشتر اما اینکه این روایات بعد از بیش از 40 سال از عمر انقلاب هنوز گوشه ای افتاده و خاک میخورند.