آشنایی با جریان #سنت_گراها
#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#درگیری_شعار_توحید_با_استکبار
#عقیل_رضانسب
#یادداشت_117 (بخش اول)
#جلسه_204
💠 آشنایی با جریان #سنت_گراها
☑️ #معرف_یادداشت: در یک پرانتزی امروز جناب #استاد_فلاح به این بحث پرداختند که دعوای ما با غرب دعوای سنت و مدرنیته نیست و اساساً نباید ما وارد این دوگانه بشویم؛ جریانی که روی سنت تأکید می کند موسوم به #سنت_گراها هستند که در این یادداشت به معرفی این جریان می پردازیم. این یادداشت تحلیلی نیست و صرفاً نتیجه جستجو و مطالعه اولیه ای است که در حد آشنایی اولیه با این جریان بسته شده است.
🔺 مکتب سنتگرایی، رویکردی در فلسفه معاصر است که نسبت به مدرنیته و فلسفه جدید در غرب موضعی بشدت انتقادی دارد و خواهان احیای دانش و خرد در معنای قدسی است. باور بنیادین و مرکزی در این مکتب اعتقاد به خرد جاویدان میباشد که مبنی بر حضور یک حقیقت فراطبیعی مشترک، جاویدان و جهانی در بطن سنتهای معتبر دینی میباشد و علم تجربی مدرن را که رویکردی سکولار به جهان و انسان دارد را نقد میکنند. این مکتب بر دینشناسی تطبیقی در دوره معاصر بسیار اثرگذار بودهاست. در جهان اسلام، این مکتب با پیوند با تصوف جای پایی میان مردم یافتهاست. همچنین با آیینها و ادیان شرق دور پیوند دارد.
مهمترین متفکران این مکتب در سده بیستم رنه گنون (عبدالواحد یحیی)، آننده کومرسوامی و فریت هیوف شوئون (عیسی نورالدین احمد) بودهاند. همچنین، از دیگر متفکران سرشناس این مکتب تیتوس بورکهارت، مارتین لینگز (ابوبکر سراجالدین)، سید حسین نصر هستند.
📝 (ویکی پدیا))🔺 حول و حوش اوایل قرن بیستم آرای افرادی مانند گنون، کوماراسوامی، شوان و لینگز آغازگر شماری از مباحث پیرامون سنت گرایی در غرب بود. اینان به این محور مبنایی اعتقاد داشتند که سنت،حقیقت وحی الهی است که در ابعاد وجودی انسان در هنر، علوم و صنایع جریان دارد. سنت گرایان معتقدند انسان با جدا شدن از آن مبنای الهی و تسلط و چیرگی بیش از اندازه بر عقل و خرد، از آن حقیقت نخستین و معرفت حقیقی جدا شده است. بنابراین در گردابی سیاه گرفتار آمده است؛ تبعات آن نیز همین بلایی است که مدرنیته بر سر بشر امروزی آورده است. این مسلک فکری گاه با وحدت متعالی ادیان و حکمت جاویدان و حکمت خالده شناسانده میشود و معتقدان به این مسلک را سنت گرا می نامند؛ اگرچه نباید فراموش کرد که این شیوه فکری در ابتدا به سهولت پذیرفته نشد؛ آثار گنون سالها در اروپا ممنوع بود و کسی اگر از این شیوه فکری سخن میگفت به شدت طرد میشد تحصل گرایان، پیرامون پراگماتیسم و تجربیباوران از جمله کسانی بودند که با این نحله به شدت برخورد داشتند.
امروزه جریان سنت گرایی در جهان بالغ بر پنجاه متفکر و نظریه پرداز زنده و مرده دارد.اندیشمندانی چون کوماراسوامی، شوان، لینگز، بورکهارت، گنون، اسمیت، پالیس، شرارد، نیدلمن، نصر، دوران، کریچلو و…؛ اما در میان این نظریه پردازان تنها نام ایرانیای که دیده میشود سید حسین نصر است.
📝 مقاله: سنت گرایی به روایت خودمان/ داستان سنت و سنت گرایی در ایران – دین پرست، منوچهر – دانلود مقاله
▫️ در ادامه این مقاله بحث خوبی در مورد سید حسین نصر کرده است. همچنین توضیح داده که چه تلاش هایی در راه بسط و توسعه سنت گرایی در ایران انجام شده است؛ اینکه چه آثاری از شوان، گنون، مارتین لینگز در ایران ترجمه شده، به انتشار ویژهنامه«سنتگرایان»از سوی نشریه«نقد و نظر» که با صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم بوده اشاره کرده، به اینکه #فرهنگستان_هنر چه کارهایی در ترویج سنت گرایی در ایران انجام داده، برخی تلاش های آقایان ملکیان، سید جواد طباطبایی را در کانتکس سنت گرایی تبیین کرده است.
💠 آشنایی با جریان #سنت_گراها
🔺 سنتگرایی، یک جریان روشنفکری دینی است که در اوایل قرن بیستم در عرصه فکری و اجتماعی غرب ظهور کرد. سنتگرایان نیز، گروهی هستند که در جریان ظهور و بروز مدرنیته، به تقابل با آن برخاستند و ساحت دنیای غرب را که در حال تیشه زدن بر پیکر انسان آسمانی و خراب نمودن عوالم فراتر از عالم مادی بود، با تندترین نقادیها به پای میز محاکمه بردند و از انسانی که جویای اصل خویش بود، دادخواهی نمودند.
📝 مقاله سنت گرایی نوشته طاهره عطوفی کاشانی. (دانلود مقاله)
)▫️ در توضیحی معرفی مقاله می نویسند: این مقاله، حکایت جریانی است که هم درصدد تشریح نوعی دینشناسی است و هم دغدغه اوجگیری شیوع آثار و عواقب مدرنیته در سراسر جهان را دارد. طرفداران این مکتب فکری معتقدند که مدرنیته، برخالف اعتقادش، آدمی را گرفتار توهم و سرابی نموده و باعث پیشرفت افقی انسان در جهان مادی شده است و این امر، به خاطر ماهیت مدرنیته است.
این مقاله پس از مقدمه هایی دربارۀ سنتگرایان، به منظور شفاف کردن این سؤال که «چرا سنتگرایان، غرب را به نقادی کشانیده اند؟» میخواهد به مبانی نظری این مکتب فکری، به صورت موشکافانه بپردازد، همچنین، به علم و عقل از دیدگاه آنان نیز اشارهای خواهد نمود.
▫️ خانم عطوفی کاشانی ظاهراً شاگرد استاد پارسانیا هستند و پایان نامه کارشناسی ارشدشان نیز زیر نظر ایشان بوده، موضوع پایان نامه شان نیز در همین زمینه بوده است. «نظریه ی اجتماعی سنت گرایان با تأکید بر نظریه ی اجتماعی رنه گنون»)🔺سنت گراها معتقد به حکمت خالده هستند؛ اصطلاح حکمت خالده یا فلسفه جاودان را نخستین بار در غرب، آگوستینوس استویخوس برای عنوان کتابش در سال۱۵۴۰انتخاب کرد و سپس این واژه در نگاشتهای از لایب نیتز در سال ۱۷۱۵شهرت یافت و در نهایت، فریتیوف شووان با بهرهگیری از آثار رنه گنون با معنای دیگری آن را دنبال کرد.سنّتگرایان به حکمت خالده و خرد جاویدان معتقدند و ادیان بزرگ جهان مانند:اسلام و مسیحیت و یهود؛ آیینهای شرق آسیا همچون بودا، جین، شینتو و تائو را از حقیقت مشترکی برخوردار میدانند.جریانهای مختلف فلسفه اسلامی به ویژه حکمت متعالیه از مصادیق آن به شمار میآیند؛ پیام اصلی این فلسفه، تمایز ظاهر و باطن ادیان و کثرت ظاهری و وحدت باطنی آنهاست.
🔻سنّت گرایان بر این باورند که اولاً همه ادیان بزرگ و ماندگار در جهان، سرچشمه الهی دارند.ثانیاً با وجود اختلافات ظاهری از وحدت باطنی برخوردارند.ثالثاً حکمت جاودان در همه آنها محقق است.حکمت خالده در پرتو بینش سنّتی، منشأ هزاران دین مختلف را – که طی قرون و اعصار بر جوامع بشری حکمفرمایی کرده و موجب پیدایش تمدّنهای سنّتی با قوانین دینی، نهادهای اجتماعی، هنر و علوم خاص خودشان شدهاند-تنها در یک حقیقت مطلق و واحد میبیند، حقیقتی که در اسلام با اصل شهادت به وحدانیت خداوند “لااله الاالله” در اوپانیشاد ها با عنوان “نه این و نه آن” در تائوئیسم با اصل”حقیقت بی نام”و در انجیل با عنوان “من آنم که هستم” بیان شده است، البتّه به شرطی که حقیقت فوق در والاترین معنای خود درک شود. سنّت گرایی به جهت اعتقاد به وحدت متعالی ادیان به تبلیغ دین حق باور ندارند و دینداران را بر اعتقاد و پای بندی بر دین خود توصیه میکنند.ادعایی که به طور کامل با آیات مربوط به ضرورت تبلیغ دینی تعارض دارد.بر این مبنا، سنّت گرایان، آموزههای ادیان را به گوهر و صدف تقسیم می کنند و پیام های مشترک ادیان را گوهر تمام ادیان میدانند.در آن صورت، فروع دین به اهمیت بُعد عرفانی دین نمیرسد وخود همین ادعای وحدت متعالی ادیان به کثرت گرایی دینی میانجامد؛ زیرا با تفکیک شریعت ظاهری و حقیقت باطنی، راههای مختلف رسیدن به حقیقت معنا پیدا میکند.
🔺 یکی از لوازم غیر قابل انکار نظریه وحدت متعالیه ادیان، عبارت از پذیرش پلورالیسم دینی است. البتّه تفاوت مبنایی میان کثرت گرایی دینی جان هیک با کثرت گرایی دینی سنّت گرایی وجود دارد.سنّت گرایی با رویکرد هستی شناختی و حکمت خالده و با بهره گیری از عرفان و تصوف، تلاش میکند تا کثرت ادیان شرقی و غربی را تجلیات الهی بداند، در حالی که جان هیک با رویکرد فلسفه انتقادی و معرفت شناختی کانت، کثرت ادیان را دستاوردهای بشری معرفی میکند.
📝 منبع این بخش: مقاله سنت گرایی در سایت ویکی فقه ).