“متکلم یعنی تحلیل گر اندیشه و آگاهی امت اسلامی”

#یادداشت
#حسین_علیمردانی
#مشخصات_اسلام
#جلسه_302

🔰”متکلم یعنی تحلیل گر اندیشه و آگاهی امت اسلامی”

در انتظار بحث های فلسفه ی کلام انقلابی…

🔺تاریخچه
تفقه در دین شامل دو بخش: 1- فرعیات و عملیات=فقه. 2- اعتقادات(علم التوحید و الصفات) =کلام.
🔺وجه تسمیه
➖اشاره به مسئله متکلمین: کلام الله قدیم است یا حادث.
➖اشاره به سرفصل های این علم: کلام فی کذا.
➖اشاره به حاصل محتوا: ایجاد قدرت کلام و مناظره و گفتگو.
➖اشاره به محتوا: حامل آرا و کلام مخالفان بود.
➖اشاره به عقلی بودن: کلام و سخن به عقلیات اطلاق می شد و نقلیات سخن نبودند.
🔺تعاریف
➖فارابی
صناعت کلام، ملکه ای است که انسان به کمک آن می تواند از راه گفتار، به یاری آرا و افعال محدود و معینی که واضع شریعت، آن ها را به صراحت بیان کرده است بپردازد؛ و هر چه را مخالف آن است باطل نماید.
➖قاضی عضدالدين الايجی
کلام، دانشی است که انسان در پرتو آن، قدرت پیدا می کند که عقاید دینی را از راه ایراد دلایل و رد شبهات اثبات نماید.
➖سعدالدین تفتازانی
كلام، علم به عقاید دینیه از روی دلایل قطعی و یقینی است.
➖ابن خلدون
دانش کلام، آن دانشی است که متضمن اثبات عقاید ایمانی به وسیله ی ادلهی عقلی است؛ و رد بدعت گذارانی است که از اعتقادات مذاهب سلف و اهل سنت منحرف شده اند؛ رمز اثبات این عقاید ایمانی، توحید است
➖محقق لاهیجی
کلام، صناعتی نظری است که به واسطه ی آن، انسان بر اثبات عقاید دینی توانا می شود.
کلام، علمی است که بر اساس قواعد اسلامی به بحث درباره موجود من حيث هو موجود می پردازد.
➖خسروپناه
علم کلام، دانش و مهارتی دین پژوهی است که با کمک متون اسلامی، به استخراج و تنظیم و تبيين معارف و مفاهیم اعتقادی پرداخته و آنها را بر اساس روش ها و رویکردهای مختلف درون و برون دینی، اثبات و توجیه می کند و به اعتراض ها و شبهات مخالفان اعتقادی پاسخ می دهد.

متکلمان، همانند پاسبانانی که از امنیت اجتماعی مردم حراست می کنند، از امنیت اعتقادی عوام و خواص، پاسداری می نمایند.
➖شیخ صدوق
كلام علمی است که با آن می توان عقاید مخالفان را بوسیله کلام خداوند و سنت معصومان یا تنها با تحلیل آراء آنها رد و ابطال کرد.
➖شیخ طوسی
دانشی که در آن از ذات خداوند و صفاتش و مبدا و معاد بر اساس قانون شرع بحث می کند.
➖شهید مطهری
علمی که درباره عقائد اسلامی یعنی آنچه از نظر اسلام باید به آن معتقد بود و ایمان داشت بحث می کند به این نحو که آنها را توضیح می دهد و درباره آنها استدلال می کند و از آنها دفاع می کند
➖ایجی
(المواقف) علمی که با آن از طریق ایراد استدلال و دفع شبهات بر اثبات عقائد دینی قادر می شویم،
➖جرجانی(التعریفات)
علم کلام به بحث درباره ذات، صفات و افعال خداوند و احوال ممکنات بر پایه قانون اسلام می پردازد.
کلام علمی است که پیرامون اموری بحث می کند که معاد و مسایل مربوط به آن مانند بهشت و دوزخ، صراط و میزان، ثواب و عقاب، روشن و اثبات می شود.