تمدن و تعمّق
#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#حامد_خواجه
#یادداشت_97
#جلسه_306
⭕️تمدن و تعمّق
سوال جلسه این بود که آیا با اینگونه بحث‌های توحیدی با تفسیر‌های عمیق، مانند آنچه شهید بزرگوار در مشخصه چهارم بیان داشتند که جهان ماهیت «به‌سوی اویی» دارد، می‌توان تمدن‌سازی کرد و به سراغ تمدن‌سازی رفت؟
قبل از تامل روی این بحث، آنچه که برای خود من سوال است و شاید از موضوع جلسه به دور باشد، این است که آيا ما واقعا می‌توانیم تمدن‌سازی کنیم؟ توان تمدن‌سازی داریم؟ یا اینکه تمدن براساس افق‌هایی که روبه‌روی ما گشوده شده است و یا خود گشوده‌ایم تمدن خود شکل می‌گیرد؟ اینکه اساسا تمدن‌سازی در اختیار ما است؟ آیا تمدن غرب و مدرن هم که شکل گرفته است با اراده و اختیار شکل گرفته است یا نه براساس تغییر حرکتی که بعد از رنسانس داشته‌اند تحولاتی که فرانسیس بیکن و دکارت به وجود آوردند تمدن غرب شکل گرفت؟
اما اصل موضوع؛ قطعا توحید و مباحث توحیدی نقش بستر را برای تمدن‌سازی دارند. لذا از این قبیل مباحث برای تمدن‌سازی لازم است هر چند ما نتوانیم مستقیما در تمدن‌سازی از آن‌ها استفاده کنیم. به هر حال برپایه یک هستی‌شناسی تمدن شکل می‌گیرد حال آیا هر چه این هستی‌شناسی عمیق‌تر و دقیق‌تر باشد، تمدن شکل گرفته برپایه آن مستحکم‌تر نیست؟ اگر هستی شناسی ویژه‌ای نداشته باشیم، چگونه می‌خواهیم تمدنی ویژه که توان مقابله با تمدن عظیم و پیچیده‌ی غربی را داشته باشد، خلق کنیم؟
تمدن در زمان طولانی شکل می‌گیرد. سرعت در شکل‌گیری تمدن بی‌معنا است. لذا نباید توقع داشته باشیم که برای تسریع عملیات شکل‌گیری تمدن، از عمق مباحث پشتیبان و نظری و بستر ساز تمدن بکاهیم تا روند شکل‌گیری سریع‌تر شود.
