استفاده از بحث حرکت قطعی برای توضیح نحوه وجود زندگی

#يادداشت
#مشخصات_اسلام
#عقيل_رضانسب
#يادداشت_247
#جلسه_325

💠 استفاده از بحث حرکت قطعی برای توضیح نحوه وجود زندگی

در بحث قوه و فعل در فلسفه وقتی می خواهند انواع حرکت را بیان کنند حرکت را به #حرکت_توسطی و #حرکت_قطعی تقسیم می کنند؛ در توضیح این دو هم می گویند:
اساساً حرکت یک مبدأ دارد و یک منتهی و یک موضوع (شیء متحرک) که از مبدأ حرکت می کند و به منتهی می رسد.

🔹 توضیح حرکت توسطی
حرکت توسطی می گفت که حرکت یک صفت و حالت و عرضی است که بر متحرک بار می شود. از نقطه ابتدا تا انتها حرکت از این صفت برخوردار است. حرکت صفتی است در اندام متحرک که به واسطه آن این شی که موضوع حرکت است متصف به یک صفتی شده است. در واقع در این حالت حرکت یک نحوه وجودی بین الف و ب بودن است؛ بین الف و ب بودن یک امر بسیط و غیر ممتد است، که در هر نقطه از حرکت برویم این صفت را مشاهده می کنیم انگار یک معنای کلی است که هر نقطه مصداق آن است. یک حالتی است همراه او، همواره این حالت را دارد، و قابل انقسام هم نیست. بین الف و ب بودن خاصی هم هست که همواره آن قبلی نیست و رفته و آن بعدی هم هنوز نیامده، در واقع این وصف برای این متحرک یک وصف ثابتی نیست، یک وصف کلی است که مصادیق آن دارد تغییر می کند ولی به طور کل این بین مبدا و منتها است. در حرکت توسطی نقطه می بینیم ولی نه یک نقطه ایستا، نقطه ای که ممر این شیء است لحظه قبل اینجا نبود و لحظه بعد هم اینجا نیست.

🔹 توضیح حرکت قطعی
اما با وجود دور بودن از ذهن اولیه فلاسفه یک نحوه دیگر حرکت هم تصویر کردند؛ در حرکت قطعی یک پیوستار تصویر می کنیم از الف تا ب، یعنی دیگر بین الف و ب بودن نیست بلکه پیوستار از الف تا ب است، این پیوستار در یک «آن» مشخص نیست بلکه مثلا یک بازه زمانی 30 ثانیه ای باید لحاظ شود تا این پیوستار دیده شود. البته این پیوستار با پیوستارهای خطی که در کمیات متصل قارالذات داریم فرق می کند و فرقش هم در این است که پیوستاری نیست که کلش بالفعل محقق باشد، بلکه هر «آن» را که دست بگذاریم یک سری قوه های قبلی وجود دارد که بالفعل شده بودند تا به اینجا رسیدیم و البته خود آن فعلیت ها الان دیگر موجود نیستند و الان یک جزء را دارید اجزاء بعدی را ندارید در آن بعد جز دیگری خواهید داشت و همین جز را نخواهید داشت.
اینجا دیگر یک حقیقت ممتد خواهیم داشت که قابل انقسام هم خواهد بود ولی یک حقیقت تدریجی الحصول است.

❇️ با توضیحی که در مورد حرکت توسطی و قطعی داده شد، می توان گفت که اگر بخواهیم غیر از فرد انسانی زندگی او را مشاهده کنیم و ببینیم؛ باید این فرد را که در زمان های مختلف در عالم ماده در حال انجام افعالی است که آن افعال در زمان ها بعدی دیگر نیستند و افعال آینده هم که در هنوز نیامده اند به نحو حرکت توسطیه لحاظ نکنیم؛ بلکه باید کنش های او را به شکل حرکت قطعیه ای لحاظ کنیم و یک امتداد کشسان از فعالیت او در ارتباط با جامعه را لحاظ کرد تا بتوانیم چیزی به اسم زندگی را تصویر کنیم.
از این #نحوه_وجود_زندگی بسیار شبیه با #نحوه_وجود_حرکت_قطعیه است؛ باید یک بازه زمانی لحاظ شود تا پدیده ای به اسم زندگی لحاظ شود، و همانند حرکت قطعیه هم هر لحظه که روی او دست بگذاری، لحظات بالفعل قبلی وجود دارد که رفته است و لحظات بالقوه بعدی وجود دارد که خواهد آمد و وقتی بیاید همین لحظه بالفعل فعلی را نیز نخواهیم داشت.

🏷 پ.ن: در تقریر حرکت قطعی و توسطی از یادداشت های کلاس بدایه الحکمه جناب استاد فلاح استفاده کردم.
.