اسراف

بسم الله الرحمن الرحیم
#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#محمد_حسین_خانی
#یادداشت_131
#جلسه_368
#تبذیر
#اسراف

🔰اسلام از کار ناپسند و مذموم به کمترین میزان و وخفی ترین شکل آن نهی می کنند و روایات اهل بیت علیهم السلام به این مهم اشاراتی دارد
شاید در عرف متدینین ریختن ته مانده آب کنار جوی آب بر زمین اسراف حساب نشود و این میزان آب کم دربرابر جوی آبی جاری هیچ چیز حساب نشود اما امام صادق علیه اسلام می فرمایند:
مَنْ شَرِبَ مِنْ ماءِ الْفُراتِ وَاَلْقی بَقیةَ الْکوزِ خارِجَ الْماءِ فَقَدْ اَسْرَفَ.

این رفتار و این دستورات می خواهد یک رویه و یک عادتی را درست کند که شیعیان ما باید حواسشان باشد که از کمترین نعمت های الهی باید مراقبت کنند و هدر دادن ولو باقی مانده آب کنار فرات هم جایز نیست که بر زمین ریخته شود

در این باب روایاتی داریم که خداوند در این مواد برکاتی قرار داده که از تصور انسان خارج است مثلا در مورد باقی مانده آب مومن روایات سور مومن را باید دید به عنوان نمونه :امام صادق (علیه السلام)
فِي سُؤْرِ اَلْمُؤْمِنِ شِفَاءٌ مِنْ سَبْعِينَ دَاءً

یعنی حضرت حق خواسته با قرار دادن همچین اثرات و برکاتی مومنین را تشویق به استفاده این موارد کند که شاید یکی از دلایل آن دوری از اسراف باشد

در موارد دیگر حضرات معصومین نسبت به طعامی که هنگام خوردن به سفره می ریزد واکثر افراد این خرده غذا ها را دور می اندازند حساسیت های نشان داده اند
که انسان دوباره متوجه می شود ظاهرا اینها می خواهد جلوگیری از اسراف را حتی در خفی ترین شکل موجود کند
یعنی این شیعیان ما از چهار دانه برنجی که از ظرف شما بیرون ریخته می شود بی توجه نگذرید وآن ها را مصرف کنید
بعد روایات را که می بینیم چقدر برای این خرده طعام آثار تکوینی و برکات مادی قرار داده اند.

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: مَنْ تَتَبَّعَ ما یقَعُ مِنْ مائدَةٍ فَاَکلَهُ ذَهَبَ عَنْهُ الْفَقْرُ وَعَنْ وُلْدِهِ وَ وُلْدِ وُلْدِهِ اِلَی السّابِعِ.

پیامبر گرامی اسلام فرمود: کسی که جستجو کند و آنچه از سفره افتاده بردارد و بخورد، فقر و تنگدستی از خودش و اولادش تا هفت پشت رخت برمی بندد.

قالَ اَمیرُالْمُؤْمِنینَ علیه السلام: کلُوا ماسَقَطَ مِنَ الْخَوانِ فَاِنَّهُ شِفآءٌ مِنْ کلِّ داءٍ بِاِذْنِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ لِمَنْ اَرادَ اَنْ یستَشْفِی بِهِ.

امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: آنچه را که از سفره افتاده بردارید و بخورید، زیرا آن دوای هر دردیست که خدا بخواهد آنرا الیتام بخشد برای کسی که به نیت شفاء بخورد.

عَنْ اَبِی عَبْدِاللّه علیه السلام، قالَ: اِنّی اَجِدُ الشَّیئَ الْیسیرَ یقَعُ مِنَ الْخَوانِ فَاُعیدُهُ فَیضْحَک الْخادِمُ.

از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند: من هرگاه چیز کمی هم از سفره می افتد آنرا بر می دارم و این کار باعث تعجب خادم می شود و خادم می خندد.

🔰اسراف خوب
طبق روایات نقل شده و برداشتی که دربالا شد در هیچ امری اسراف پسندیده نیست اما در شریعت اسلام فقط اسراف در یک مورد حسن است و اسلام به این نوع اسراف توصیه کرده است وآن اسراف در صدقه دادن است (به معنای اعم)

کانَ فِی وَصِیةِ رَسُولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله لِعَلی علیه السلام: … وَامَّا الصَّدَقَةُ فَجُهْدُک حَتّی تَقُولَ قَدْاَسْرَفْتُ وَلَمْ تُسرِفْ

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به حضرت علی علیه السلام وصیت فرمود: … امّا در دادن صدقه، کوشش کن تا جائیکه گمان بری اسراف کرده ای و حال آنکه اسراف نیست «یعنی در صدقه دادن اسراف معنا ندارد»