عدالت تکوینی نداریم!
#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_خط_مشی_اجتماعی
#عقیل_رضانسب
#یادداشت_49
#جلسه_144
💠 #عدالت تکوینی نداریم!
🔹 #مختصر: عدالت یک مفهومی است در لایه اجتماعی، نه یک مفهومی در لایه تکوین یا در لایه انسان شناسانه!
🔹 #توضیح_بیشتر
🔺اساسا مفهوم عدالت در لایه اندیشه اجتماعی شکل می گیرد، یعنی وقتی توحید از دیدگاه جهان بینی عمومی و دیدگاه مطالعه و قضاوت درباره انسان را پشت سر گذاشتیم حالا می خواهیم توحید از دیدگاه خط مشی اجتماعی بگوییم مفهوم عدالت بروز پیدا می کند.
🔺 در لایه های تکوینی عالم ما وحدت در وجود و وحدت در حقیقت انسانی را داریم به این دو وحدت، اطلاق عدالت نمی شود، بلکه عدالت در لایه پایین تر که بحث حیات اجتماعی انسان است معنا پیدا می کند.
🔺 بله عدالت اجتماعی ریشه در همان وحدت در حقیقت انسان و وحدت در وجود دارد، لکن یک مفهومی است غیر از آن وحدت ها، همانطور که وحدت در حقیقت انسانی با اینکه ریشه در وحدت در وجود دارد یک مفهومی است غیر از وحدت در وجود!
🔺 پس اینکه بگوییم متن کتاب #روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا وقتی دارد حق برابر انسان ها در رابطه با نعیم جهان را مطرح می کند، منظورش بهره مندی همه انسان ها از #فطرت است، معنای صحیحی نمی تواند داشته باشد. ما در این لایه داریم از #حق حرف می زنیم حقی به نام #حق_عدالت وقتی وارد لایه حقوق می شویم یعنی در لایه تکوین عالم نیستیم هر چند که حقوق ریشه در تکوین دارد.
🔺 از زاویه ای دیگر ما در سرفصل دوم از فصل 1 کتاب توحید از دیدگاه مطالعه و قضاوت درباره انسان، این بحث برابری انسان ها در بهره مندی از یک فطرت الهی را گذراندیم و اینجا که دارد از دیدگاه خط و مشی اجتماعی بحث می کند، نمی خواهد دوباره همان بحث را تکرار کند، بلکه می خواهد مبتنی بر همان بحث بگوید که چون یک حقیقت انسانی مشترک بین همه ما هست، ما نسبت به همه نعیم جهان دارای #حق_برابر هستیم و نباید #تفاوتهای_غیر_ارادی را به عنوان #ملاک_برتری بین خودمان بگیریم.
🔺 در یک کلام #عدالت به معنای #نفی_تبعیض است، یعنی کسی به خاطر رنگ و نژاد و جغرافیا و ایدئولوژی بر دیگری برتری ندارد، این میزان #سعی و #اراده انسان ها ست که میزان بهره مندی آن ها را تعیین می کند.
🔺 آیاتی هم که به عنوان شاهد مدعای خود می آورد مؤید این برداشت است زیرا در همه آن ها به وجهه اینکه نعیم این جهان #خلق_لکم برای شما خلق شده است تأکید شده است و این یعنی به وجهه #لکمی نعمت ها دارد توجه می کند، آن هم در فضایی که یک جمله قبل آیات این جمله را می گوید «این فرصت، ویژۀ هیچ تیرۀ نژادى، جغرافیائى، تاریخى و حتى ایدئولوژیکى نیست؛» این یعنی با وجهه نفی تبعیضی به واسطه این امور ذکر شده دارد با قضیه عدالت مواجه می شود، و نه با وجهه یک حقیقت در تکوین انسان!
.