ثمره گرایی، انحراف و غرب زدگی!
#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#معیار_ارزیابی_ادعای_توحید
#عقیل_رضانسب
#یادداشت_93
#جلسه_189
💠 ثمره گرایی، انحراف و غرب زدگی!
☑️ #معرف_یادداشت: در بحث #خطرات‌ثمره‌گرایی جناب #استاد_فلاح بحث تعجیل در ثمره گرایی که باعث خروج از متانت و عملگرایی افراطی و در نتیجه گرفتار شدن به انحرافات فکری می شود را مطرح فرمودند؛ نکته جالبی در اینجا اشاره فرمودند که جریانات ثمره گرا در نهایت گرفتار #غرب‌زدگی می شوند. در این یادداشت به بررسی علت گرفتار شدن جریانات ثمره گرا به غرب زدگی می پردازیم.
🔺 در یادداشت قبل به این بحث پرداختیم که ثمره گرا یعنی کسی که صرفا عقل کوتوله ی خود را معیار قرار می دهد، و اینقدر روی این عقل و تجربه خود تأکید می کنند که حتی متون و صراحت های دینی را نیز با همین واضح نبودن ثمره آن از دید ما تأویل می کنند. ثمره گرایی هم در مقام فهم و استنباط دین مطرح می شود و هم در مقام اجرا؛ بیشتر به مقام اجرا ربط پیدا می کند؛ لذا از این جهت این جریانات خیلی خطرناک هستند؛ چون ظاهر تقریرشان شبیه به امر بین الامرینی هاست؛ از آنجا که تعبدگرایی همراه با یک تحجر و دگم اندیشی است معمولا جریان میانه از این جریان فاصله جدی می گیرد ولی چون جریان میانه ثمره را نیز در نظر می گیرد (با همان تفصیلی که در یادداشت قبل گفتیم) عموما به ثمره گرا نزدیک دیده می شود.
🔺 در تاریخ اسلام سه جریان معتزله، اشاعره و شیعه نماد این سه گانه هستند؛ که معتزله اینقدر نقش عقل را پر رنگ می داند که صریح می گوید که افعال ما مربوط به خودمان است و هیچ ربطی به خدا ندارد و خدا به ما اراده داده است و کار را به خودمان تفویض کرده است، از طرفی اشعری مسلک ها با نفی اختیار قائل به جبر در اعمال می شوند؛ شیعه با قائل شدن #امربین‌الامرین از این دو جهل خود را دور کرده است. منتها دیده می شود که شیعه و معتزله به راحتی در یک دسته به نام #عدلیه قرار می گیرند ولی هیچ وقت شیعه و اشاعره در یک دسته جا نمی شوند چون خیلی فاصله زیاد است. لذا #معتزلی‌مسلکان در جامعه شیعه خطرشان در سطوح بالاتری بروز می کند. زیرا این ها به ظاهر تا بخش خوبی از راه را شیعه یکی هستند؛
🔺 به نظر می رسد که با عقلانیتی که #مکتب‌امام به میان آورد و انقلاب اسلامی را رقم زد، فرصت ظهور و بروز جریانات متحجر و #تعبدگرا کمتر پیدا شود، چون اساساً این جریانها اگر بخواهند ملتزم به لوازم حرفشان شوند خیلی نباید در عرصه اجرای #حکومت‌اسلامی ورود جدی داشته باشند؛ اگر هم داشته باشند #عقل‌انقلاب‌اسلامی آن ها را به شدت پس خواهد زد؛ اما #ثمره‌گراها چون اساساً انسان هایی از جنس اجرا و عمل هستند، خیلی احتمال ظهور و بروز آن ها بیشتر است.
🔺 شاید بتوان ادعا کرد که #تنها‌دولت‌انقلابی گام اول انقلاب را همین ثمره گرایی زمین زده است. انقلابیونی که دارای نظام فکری و نظام عاطفی و نظام محاسباتی پیچیده ای نیستند، و توقع دارند که با انجام چند عملیات حتی کلان، فوری همه چیز درست شود؛ قدرت که دستشان بیاید احساس می کنند می شود همه چیز را با آن اصلاح کرد و تحمل #صبراستراتژیک برای حاصل آمدن نتایج بزرگ و تمدنی را ندارند.
🔺 نکته ای که در عمل بعد از بالا پایین هایی که لازمه غربال شدن انسان ها در دوران غیبت است، خود را نشان داد این بود که آرام آرام سخن این برادران ما شبیه سخنان اندیشمندان غربی شد. سکولاریسم را در جهت فرایند ظهور ترسیم می کردند و انسان انسان کردنشان طوری پر رنگ شد که به بهانه فطرت، با انسان گرفتار نفس اماره می آمدند و کل دین را نیز زیر می گرفتند!
💢 در جمعبندی می توان گفت که ثمره گرایی تعجیلی و توقع به حصول نتیجه در کوتاه ترین زمان؛ آن هم با محسبات یک #عقل‌بی‌بته که ریشه ای عمیق در #تراث‌اسلامی ندارد و تغذیه ای متناسب از این منابع نکرده است؛ آن چیزی است که باعث ظهور یک انحراف شد انحرافی که ته آن #غرب‌زدگی است؛ چون آن چیزی که #روح‌تمدن‌غرب است همین محوریت پیدا کردن #عقل‌خود‌بنیادبشری است و روشن است که وقتی روح تو با روح آن تمدن قرابت جدی پیدا کرد، سخنان تو و باورهای تو نیز آرام آرام رنگ او را می گیرد چون به یک منبع فاسد متصل شده است.
.
پ.ن: #تنها‌دولت‌انقلابی؛ اگر دوره 6 ماهه شهید رجایی را دولت حساب نکنیم و حواسمان باشد که دوره جنگ عملا نخست وزیر همه کاره بود نه رئیس جمهور.
