معنای تزکیه

#محمد_صحرایی
#مشخصات_اسلام
#زکات_اندیشه
#یادداشت_62
#جلسه_300

گفته شد که در واژه زکات هر دو معنای تزکیه و رشد و نموّ اشباع شده است و می تواند خیلی بیش از معنای خاصش در ابواب معاملات امتداد پیدا کند.
مثلا میتوان امتداد و بسط تمدنی دادن و به ساحت زندگی کشاندن یک اندیشه را زکات آن اندیشه نامید.
حضرت استاد اصطلاحات دینی را دارای عمق مفهومی زیادی دانستند که قابلیتهای فراوانی در آنها نهادینه شده ، مثل اصطلاح قبله.
یک سوال:
آنگاه که نیاز به وضع یک اصطلاح برای یک مفهوم می یابیم آیا نمی توان قرآن را حاوی و غنی و مشیر به آن مفهوم دانست تا ردّ پای آن مفهوم را در قرآن دنبال کرد و از ظرفیت الفاظ قرآنی، برای فهم و تبیین عمیق تر از آن مفهوم بهره جست و حتی در وضع اصطلاح مناسب برای آن مفهوم از اصطلاحات قرآنی کمک گرفت؟
بعنوان مثال در ادبیات دینی برای افرادی از جامعه که اندیشه خود را به عرصه زندگی میکشانند چه عنوانی بکار برده شده؟
به عبارت دیگر امتداد دادن اندیشه به عرصه زندگی در اندیشه دینی با چه عنوانی مطرح شده است؟
فارق از اینکه چنین رویکردی نسبت به مفاهیم دینی کار درستی هست یا خیر در فحصی که در این باره داشتم بنظرم رسید واژه ولایت، واژه نزدیکی به این مفهوم باشد.
مرحوم علامه طباطبائی در تبیین ولایت، حاکمیت انسان بر بدن خود{اینکه اراده های خود را در ساحت بدن امتداد میدهد} را یک نحوه از ولایت میداند.

در آیات 120 تا 122 از سوره مبارکه ی نساء نیز بعد از اشاره به وعده دادن و آرزو ایجاد کردن باطل توسط شیطان در برخی افراد، اتخاذ شیطان بعنوان ولی را خسران مبین دانسته که از آن فهمیده میشود که ولی گرفتن شیطان همان به عرصه عمل کشاندن اندیشه ها و القائات شیطانی است که همان خسران مبین دانسته شده است.