نوشته‌ها

فرهنگ‌سازی یا تربیت آزاداندیشی

فرهنگ سرشار از ظرفیت‌های تربیتی است و معمولا به خاطر ندیدن این ظرفیت‌های تربیتی در فرهنگ، از آن استفاده نمی‌شود و یا اگر احیانا هم توجهی شود به خوبی استفاده نمی‌شود؛ البته در جهت عکس آن در امور تربیتی وجود دارد؛ در تربیت، ظرفیت‌های ضد تربیتی فرهنگ دیده می‌شود و مربی‌ها معمولا متوجه آن هستند و آن را در نظر می‌گیرند.

در تحقق و رقم زدن مقوله‌ی آزاداندیشی هم مسئله به همین نحو است؛ هنگامی که از فرهنگ‌سازی و به خصوص از مسیر گفتمان‌سازی آزاداندیشی سخن به میان می‌آید معمولا کسانی که ذائقه‌ی تربیتی دارند این مسیر را درست نمی‌دانند و به دنبال رقم زدن آن صرفا از راه تربیتی هستند؛ معمولا اشکال می‌شود که باید در زمانی که افراد تربیت می‌شوند -به خصوص در آموزش و پرورش- آزاداندیشانه تربیت شوند و راه حل را در اصلاح مدارس و شیوه‌های تربیتی و آموزشی می‌بینند.

هنگامی که آزاداندیشی فرهنگ شود و به عنوان یک «گفتمان» در جامعه منتشر شود، این جا نه تنها کار‌های تربیتی آن سهل‌تر و مسیر آن هموار‌تر می‌شود بلکه بسیاری از مراحل تربیت آزاداندیشانه خود طی خواهد شد و کار مربی در تربیت کوتاه‌تر و کمتر می‌شود و حتی اگر بخواهیم اغراق کنیم می‌توان گفت شاید تا حدی بی‌نیازی از تربیت در این زمینه را هم رقم خواهد زد و اساسا اینکه بدون فرهنگ آزاداندیشی مگر امکان تربیت آزاداندیشانه وجود دارد؟ بدون فرهنگ آزاداندیشی آنقدر تربیت آزاداندیش سخت خواهد شد که معمولا از خیر آن گذر می‌شود.

همواری مسیر آزاداندیشی

از آنجایی که برای آزداندیشی باید هزینه داد و حتی اگر به لحاظ بیرونی هم همراهی باشد باز هم باید هزینه‌های درونی داد، به راحتی عموم جامعه به سمت آن نمی‌رود؛ و حتی بعضا نخبگان هم به سمت آن کشیده نمی‌شوند؛ به هر حال وقتی از اندیشه‌های محیطی فاصله گرفته شود، حتی اگر بیان نشود که آن خود یک داستان جدا در باب هزینه دادن دارد، حتی اگر این اندیشه‌ها بروز داده نشود، فاصله‌ای که از رهگذر تفکر از اندیشه‌های محیطی می‌گیرد، همین فاصله موجب سختی و اذیت شخص می‌شود.

البته می‌توان گفت که این اذیت از جنس درد‌های ارزشمند است که خوب است همراه آدمی باشد، مانند درد انسانیت، درد دین، درد مردم و … ولی همین را هم بسیاری حاضر نیستند برای آن هزینه بدهند و متحمل این درد بشوند؛

لذا با توجه به این که جامعه به سمت آن نمی‌رود، برای تحقق و رقم خوردن آن به صورت واقعی و حقیقی در جامعه باید گفتمان آزاداندیشی بر جامعه حاکم باشد؛ برای اینکه از مرحله شعار آزاداندیشی گذر کنیم ناچاریم که دشواری این پدیده را حل کنیم و راهکار گفتمان‌سازی و به طبع فرهنگ‌سازی، از راه‌هایی است که می‌تواند مسیر را برای آزاداندیشی هموار کند.

هیئت برترین ساختار فرهنگ ساز

بسم الله الرحمن الرحیم
#یادداشت
#محمد_حسین_خانی
#یادداشت156
#ایده_فرهنگی_مادر
#جستار_های_در_باب_مهندسی_فرهنگ
#هیئت_محفلی_برای_مهندسی_فرهنگ

حضرت آقا در دیدار با مداحان چند نکته و وظیفه درباب مهندسی فرهنگ بیان می کنند و آن را وظیفه این جامعه و محفل هیت می دانند
لین بیانات در سال 98 دقیقا 6 سال بعد از آغاز دوره جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی است که وظیفه ذاتی او مهندسی فرهنگ است
اما چه اتفاقی می افتد که این وظیفه را ایشان به این جمع محول می کند

🔅بحمدالله روح حماسه در کشور ما زنده است. در همه‌ی قضایایی که نیاز به حضور حماسی مردم و حضور پُرشور مردم احساس میشده است، مردم به معنای واقعی کلمه با همان شور و با همان حماسه وارد میدان شده‌‌اند. این شور و معنویّت و احساس باید عمق پیدا کند، بخصوص در جوانها؛ بایستی به معنای یک فرهنگ کامل، ذهنها را قانع کند. این با فرهنگ‌سازی امکان‌پذیر است و این کار، کار شما است، کار جامعه‌ی مدّاح است.

🔅یکی از چیزهایی که در این مجالس ]اهل بیت علیهم‌السلام[ باید حتماً به فضل الهی دنبال بشود، مسئله‌ی سبک زندگی اسلامی است؛ من میخواهم خواهش کنم که برادران عزیز در مطالعات خودشان، در پیگیری‌های خودشان روی مسئله‌ی سبک زندگی ائمّه (علیهم ‌السّلام) و سبک زندگی اسلامی کار کنند؛ شعرای متعهّد و برجسته‌ی ما -که امروز نمونه‌ی کارهایشان را اینجا شنیدید- این را به هنر شعر مزیّن کنند و در مجالس خوانده بشود تا فرهنگ‌سازی بشود. اگر بخواهیم سبک زندگی را به صورت درست در مقابل موج جبهه‌ی دشمن به حالت اسلامی برگردانیم، راهش این است؛ یعنی فرهنگ‌سازی باید بشود. ببینید شما در دعا میگویید: اللَهُمَّ اجعَل مَحیایَ مَحیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد وَ مَماتی مَماتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد؛(۶) خب محیا یعنی چه؟ محیا یعنی زندگی من را شبیه زندگی آنها قرار بده؛ یعنی سبک زندگی؛ ما این را میخواهیم؛ این را از ما خواسته‌اند که بگوییم و بخواهیم و انجام بدهیم. این مسئله‌ی سبک زندگی باید دنبال بشود.
دشمن متأسّفانه با استفاده‌ی از ضعف و خیانت سران وابسته‌ی نظامهای اسلامی، از جمله‌ در کشور ما در طول سالهای پیش از انقلاب، توانسته سبک زندگی خودش را رایج کند. ما اگر بی‌مبالاتی مشاهده میکنیم، اگر اسراف مشاهده میکنیم، اگر مشکلات گوناگون را در داخل کشور مشاهده میکنیم، این به خاطر دور افتادن از اخلاق اسلامی و از سبک زندگی اسلامی است. اگر بخواهیم سبک زندگی اسلامی را حاکم کنیم، باید فرهنگ‌سازی بشود. فرهنگ‌سازی به این وسیله انجام میگیرد و شما بهترین کسانی هستید که میتوانید در میان مردم فرهنگ‌سازی کنید و به معنای واقعی کلمه جریان را به سمت اسلام برگردانید.۱۳۹۸/۱۱/۲۶

🔆امروز یکی از مشکلات جامعه‌ی ما مسئله‌ی جوانها: مسئله‌ی اشتغال جوانها، ازدواج جوانها. دختران و پسران جوان فراوان، [امّا] ازدواج دشوار و گاهی ناممکن است. خب باید کمک کنند؛ باید افراد در این زمینه‌ها کار کنند، تلاش کنند، باید فرهنگ‌سازی بشود. وقتی با تبلیغات چندجانبه و همه‌جانبه روی فرزندآوریِ کمتر تبلیغ میشود، میرسیم به وضعیّت فعلی که آدمهای وارد، هشدار میدهند نسبت به بیست سال دیگر، سی سال دیگر، از لحاظ پیر شدن کشور، پیر شدن جامعه. جامعه‌ی پیر نمیتواند به آن قلّه‌ها برسد؛ همه‌ی پیشرفتهای ما تا امروز به برکت حضور جوانها بوده. بنده گفته‌ام که پیرها بلاشک نقش ایفا میکنند، امّا موتور، جوانهایند. اگر این جامعه محروم بماند از یک جمعیّت قابلِ جوان، دشمن بر این جامعه مسلّط خواهد شد. خب این فرهنگ‌سازی لازم دارد؛ فرهنگ‌سازی دست شما است. تشکیل خانواده فرهنگ‌سازی میخواهد، ازدواج آسان فرهنگ‌سازی میخواهد، سخت‌گیری نکردن در امر ازدواج فرهنگ‌سازی لازم دارد؛‌ این فرهنگ‌سازی از شما برمی‌آید،‌ این کار شما است. جامعه‌ی مدّاح خیلی کار میتواند انجام بدهد.
۱۳۹۸/۱۱/۲۶

حضرت آقا در بخشی از این دیدار چند نکته را اشاره می کنند و به چند ویژگی هیئت می پردازند:

اهمیت جوانان و مسائل به مربوط به آنها
مسئله مهم جمعیت
که راه حل آن فرهنگ سازی است و این کار کار جامعه مداح است
مسئله سبک زندگی
هدایت چریان جامعه به سمت اسلام

حال باید دید هیئت و طریق اهل بیت علیهم السلام چه ویژگی دارد که بزرگ ترین خواسته های جامعه و سخت ترین کار ها ماموریت او شده

امام على عليه السلام :
بِنا اهتَدَيتُم في الظَّلماءِ ، و تَسَنَّمتُم ذُروَةَ العَلياءِ
به واسطه ما بود كه در تاريكى ها راه راست را يافتيد و بر ستيغ بلندى و سيادت فراز آمديد.

حضرت آقا هیئت را اینگونه تعریف می کنند:
هیئت یک واحد اجتماعی است، یک مجموعه‌ی اجتماعی است که بر محور مودّت اهل‌بیت شکل میگیرد؛ محور این اجتماع کوچک یا بزرگ، مودّت اهل‌بیت (علیهم السّلام) و هدایت به سمت اهداف اهل‌بیت است؛ حقیقتِ هیئت این است، ماهیّت هیئت یعنی این. ریشه‌ی این پدیده هم مال زمان خود ائمّه است؛
دیدار 1400
جا دارد که پیرامون هیئت و نقش آن در این فرهنگ سازی بیشتر گفتگو کنیم و تامل کنیم.