جامعه، ماهیتی گستره آفرین برای فقه

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#جامعه
#فرهنگ
#فقه
#خطابات_قانونیه
#محمد_هادی_جوهری
#یادداشت_109
#جلسه_330

🔰جامعه، ماهیتی گستره آفرین برای فقه🔰

اگر در بحث اصالت فرد و جامعه، برای جامعه اصالت به معنای فقهی – حقوقی قائل شویم و از آن طرف اگر فقه وظیفه بیان حقوق و تکالیف را داشته باشد. باب جدیدی در فقه گشوده می شود و آن فقه جامعه است .
در خیلی از رویکرد های اجتماعی به فقه، فقه اجتماعی به معنای ، نگاه به مسئله های فقهی یک فرد به ما هو اجتماعی مد نظر است . یعنی یک فرد را هم از حیث فرد به ما هو فرد و هم از حیث فرد به ماهو اجتماعی در نظر گرفته و برای آن تکالیف و حقوقی را تعیین می کنند.
اما با این توصیف از جامعه و داشتن حق و تکلیف، جامعه خود نیز موضوع فقه قرار خواهد گرفت و این یک باب جدیدی در فقه با رویکرد اجتماعی می باشد. یعنی جامعه به ما هی جامعه تکالیف و حقوقی دارد. یعنی جامعه به ما هی جامعه موضوع احکام الهی قرار می گیرد.
مراد از جامعه فرد به هو اجتماعی نیست. بلکه همان ماهیت مستقل اعتباری است که آثار حقیقی دارد. با این نگاه موضوع احکام در برخی موارد افراد نیستند بلکه جامعه می باشد. شاید بتوان آیه {و لتکن منکم امة یدعون إلی الخیر یأمرون بالمعروف. .. } را نیز این گونه تفسیر کرد. . یعنی باید جامعه ای شوید که وجود شما امر به خیر و نهی از منکر باشد. یعنی این وظیفه جامعه هست.
مرحوم امام در بحث خطابات قانونیه سعی دارد از حیث اصولی، باب ورود به این نگاه به فقه را بگشاید فلذا در این نگاه، فقه حتی وظیفه ساختار سازی برای جامعه را نیز دارد.