تمایز مشورت و عقل جمعی

#یادداشت
#حمیدرضاشب_بویی
#یادداشت_112
#جلسه_348
#مشخصات_اسلام
#تمایز_مشورت_و_عقل_جمعی

آنچه که در بحث شورا و واقعه جنگ احد مطرح می شود این است که بحث شورا با تکیه به عقل جمعی یکی است یا دو مفهوم متفاوت است؟

به نظر می آید آنچه که از شورا برداشت می شود مفهومی است که نتیجه محور است و تکیه به عقل جمعی ندارد و از آن جهت که نتیجه محور است با نخبگان موضوع مشورت را پیش می برد لذاست که در روایات هم داریم که:
إنَ‏ رَسُولَ اللَّهِ(ص) کَانَ‏ یَسْتَشِیرُ أَصْحَابَهُ ثُمَّ یَعْزِمُ عَلَى مَا یُرِید(وسائل الشیعه، ج 12، ص 44)

اما آنچه که از تکیه به عقل جمعی برداشت می شود این است که تا یک هماهنگی و فهم واحد و یکسان بر ذهن یک امت صورت نگیرد حرکت برخاسته از آن ها نیز دقیق نخواهد لذا می بایست متناسب با عقل و فکر جمعی حرکت ها را تنظیم کرد تا این پشتیبانی بتواند سامان بخش حرکت ها باشد.
اما از طرفی می توان به واقعه جنگ احد به این موضوع نیز استناد کرد زیرا که حضرت رسول صلوات الله علیه با اینکه نظر خودشان با اصحاب طرف شور متفاوت بود از آنها مشورت گرفت و به نظر آنان عمل کرد لذا این نشان از این داشت که در این شور ایشان به دنبال رشد هم بود یعنی به دنبال حرکت و رشد عقل آن جمع نیز بودند.

نهابتا می توان گفت که عقل جمعی و مشورت رابطه‌ی عموم و خصوص من وجه دارند.