تقریر جلسه۱۴۰۰۰۹۰۲(اصالت فايده)

#یادداشت
#حسین_علیمردانی
#مشخصات_اسلام
#جلسه_352
#تقریر
#اصالت_فایده

?تقریر جلسه3۵۲-۱۴۰۰۰۹۰۲

?گزاره ۱۰- اصالة فایده
10. اصالت فايده: از نظر اسلام در هر كار، اعمّ از فردى و اجتماعى، بايد در درجه اوّل فايده و نتيجه مفيد آن، در نظر گرفته شود. هر كارى كه مفيد فايده‏اى‏ نباشد، از نظر اسلام «لغو» تلقّى مى‏شود و ممنوع‏ وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ‏ .

این بحث از یکی از آیات قرآن استفاده شده است.

فایده یا هوده و غایت به یک معنا است و به این ترتیب اصالت فایده یعنی اصالت هدف داری.

اصالت هدف داری از منظر هستی شناسی و توصیفی بررسی کردیم و گفتیم که معتقدیم همه چیز هویت غایی دارد و هدف در تعریف اشیاء دخالت دارد. زمانی که درک ما از هدف و سود و اثر رشد می کند، تفسیر ما از اشیاء تغییر می کند. ابتدائا ذهن توان این را ندارد اما وقتی به یک فلسفله ی نیرومند تکیه می کند، توان این را پیدا می کند که هدف داری را در ذات اشیاء ببیند.

هدف داری در عالم تشریع به معنای این است که باید هدف دار بود و کار بیهوده انجام نداد.

?اصالت فایده در سه سطح
➖اصالت فایده در سطح خُرد یعنی مثلا شما از این فعل خود چه مقصودی دارید؟
➖اصالت فایده در سطح کلان یعنی از این طرح چه مقصودی دارید؟ یک طرح ممکن است کاملا گرته برداری شده باشد و هدفی را دنبال نکند! این خیلی مهم است، بعضی از طرح ها را که می خوانید احساس می کنید که یک روح متشتت و واگرا این طرح را نوشته است.
➖اصالت فایده در سطح خیلی کلان یعنی لزوم آرمان.
می گوید شما زندگی بیهوده ای دارید! یعنی آرمان ندارید.
آرمان یک مؤسسه؛ یک گروه؛ یک ملت؛ یک حرکت اجتماعی…

فایده گرایی در تعلیم
باید هم فایده گرایی معرفتی را آموزش داد و هم معارفی که ارائه می دهند فایده گرا باشد.
اینجا احتیاج به اندیشه و ادبیات داریم تا بدانیم به سؤال از فایده باید چقدر میدان بدهیم.
فایده گرایی در تربیت
برخی از مجموعه ها اینطور است که اگر به فایده فکر بکنید، دچار بحران می شوید!
اصالت فایده در تعلیم و تربیت حوزوی

شهید مطهری می فرمایند امر به معروف و نهی از منکر جزء واجباتی است که در موردش باید پرسیده شود که چه سودی دارد. یعنی باید سودش را اثبات کنید تا امر یا نهی کنید.

احتمال اثر اگر شرط وجوب باشد، آنجایی که احتمال تأثیر نمی دهید، وظیفه ی امر به معروف و نهی از منکر ندارید.
احتمال اثر اگر شرط واجب باشد، امر به معروف و نهی از منکر گردن شما را گرفته است و شما باید به دنبال مقدماتی بگردید که تأثیر بگذارید.

حضرت امام ره، یک تاریخ شرط وجوب را عوض کرد و تبدیل به شرط واجب کرد!

شهید مطهری می فرمایند که احتمال تأثیر در مقام شناسایی به راحتی قابل تشخیص نیست.
شهید مطهری امر به معروف و نهی از منکر را تبدیل به تئوری خدمت کرده اند و می فرمایند این انتظاری در روایات از امر به معروف و نهی از منکر مطرح شده است، باید با موضوع آن متناسب باشد و با شش گام به تبیین امر به معروف و نهی از منکر مطلوب می پردازند و بعد می فرمایند جاهایی هست که شما نباید سؤال از قاعده اصالت فایده بکنید، مانند عبادات.
.