عقلانیت_اقتصادی
#محمد_امامی
#یادداشت_78
#مشخصات_اسلام
#جلسه_361
#عقلانیت_اقتصادی
🔰نظام اسلامی برای ورود افراد جامعه به بازار و عرصه مبادلات تجاری معیار ها و ضوابطی را معین نموده است.که معمولا در ذیل کتاب الحجر بحث از این ضوابط می شود. در نظام اقتصادی اسلام تنها به مکلف بودن فرد در عبادیات و عاقل بودن فرد در مقابل جنون کفایت نمی کند بلکه از ضوابط دیگری برای احراز عقلانیت ملکف در بازار سخن میگوید.
رشد ورشادت اصطلاحاتی است که برای عقلانیت مجوزه برای ورود به بازار استعمال می شود. در مقابل فرد رشید حرف از سفاهت انسانی است، رشادت فرد از دل امتحاناتی است که باید والدین او از بگیرند. یختبر بما یلائمه ( لمعه کتاب الحجر)
❌ اما سفیه کیست و به با چه رفتارهایی سفاهت فرد ثابت میشود ؟ و صلاحیت او برای حضور در بازار از بین می رود؟
براساس تحریر الوسیله امام خمینی: السفيه هو الذي ليس له حالة باعثة على حفظ ماله و االعتناء بحاله، يصرفه في غير موقعه، و يتلفه بغير محله.(تحریر الوسیله ج 2 ص 15)
سفیه کسی است که توانایی حفظ مال خودش را نداشته باشد و اموال خود را در غیر موضع خود به کار بگیرد. به این انسان مبذر میگویند، تفاوت تبذیر و اسراف در همین است که فرد مبذر اموال را در غیر محل خود به کار می برد اما مسرف در همان محل بیش از حد مصرف میکند.
در کتاب تذکرة الفقها ج 14 ص 208 به مواردی چون خرید اطعمه نفیسه، انفاق درمحرمات برای اثبات سفاهت یک شخص مثال زده است.
نکته جالب تر این که زوال عقلانیت اقتصادی افراد با احراز شدن مواردسفاهت از بین میرود و شخص صلاحیت مبادلات اقتصادی را ازدست میدهد و تنها با حکم حاکم که نماد عقلانیت بالاتر از صلاحیت مبادلات اقتصادی پیدا می کند.
