عباد العقل همان عباد الرحمن اند
#مشخصات_اسلام
#سید_مصطفی_مدرس
#یادداشت_145
#جلسه_366
#عقل_عبدانی
#عقل_ربانی
🔰عباد العقل همان عباد الرحمن اند
در کافی روایتی از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است:
أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا رَفَعَهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ:
قُلْتُ لَهُ مَا اَلْعَقْلُ؟
قَالَ
مَا عُبِدَ بِهِ اَلرَّحْمَنُ
وَ اُكْتُسِبَ بِهِ اَلْجِنَانُ
قَالَ قُلْتُ فَالَّذِي كَانَ فِي مُعَاوِيَةَ؟
فَقَالَ
تِلْكَ اَلنَّكْرَاءُ تِلْكَ اَلشَّيْطَنَةُ
وَ هِيَ شَبِيهَةٌ بِالْعَقْلِ وَ لَيْسَتْ بِالْعَقْلِ .
در این حدیث حضرت عقل را با حقیقت هستی یعنی توحید معرفی میکنند. عقل همان ابزاریست که انسان را موحد سازد. عبد سازد. راه اکتساب جنان و عبودیت رحمان را بدو نشان دهد.
حال اگر با رویکردی اجتماعی بخواهیم این مسئله را بازخوانی کنیم باید بگوییم حکومت دینی موظف به پرورش قوه عاقله برای جامعه و امت اسلامی می باشد.
قوه عاقله را می بایست ما با تعریف عقل بشناسیم. برای تبیین بهتر به بیانی از رهبری رجوع میکنیم:
“قوّهی عاقله چیست؟ عقل چیست؟ عقل در ادبیّات اسلامی فقط آن دستگاهی نیست که محاسبات مادّی میکند برای ما؛
نه، اَلعَقلُ ما عُبِدَ بِهِ الرَّحمٰنُ وَ اکتُسِبَ بِهِ الجَنان؛ عقل این است.
اَلعَقلُ یَهدی وَ یُنجی؛عقل این است.
عقل باید بتواند انسانها را تعالی ببخشد.
عقل در یک سطح، آن عاملی است که انسان را به مقام قُرب میرساند، به مقام توحید میرساند؛
در یک سطح پایینتر، عقل آن چیزی است که انسان را به سبْک زندگی اسلامی میرساند؛
در یک سطح دیگر هم عقل آن چیزی است که ارتباطات مادّی زندگی دنیا را تنظیم میکند؛
همهی اینها کار عقل است. عقل و قوّهی عاقله آن قوّهای است که بتواند همهی اینها را دارا باشد”
۱۳۹۷/۰۳/۲۰-بیانات در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاهها
اگر حکومت دینی در پرورش قوه عاقله خویش کاهلی کرد. سستی کرد. ضعف و کندی از خود نشان داد نمیتوان فردای روشنی برای آن جامعه متصور بود.
یا اگر حکومت دینی در پرورش قوه عاقله خویش فقط جنبه محاسبات مادی را پرورش داد آن دیگر عقل نیست به تعبیر حضرت نکراء هست و دیگر ما با جامعه ای مواجه هستیم که با نکراء و شیطنت اداره می گردد.