تعیین تکلیف در مسأله ی آزاد اندیشی میتواند در فتوای فقهی فقها موثر باشد…
اگر تکلیف مساله ی اندیشه و آزاداندیشی و اصول و موانع آن و نقش آن در تحقق موضوعات عناوین فقهی مشخ و پای آن به فقه باز شود آنگاه میتواند در مسائل و فتاوایی مثل مسأله ی ارتداد که مرتبط با ساحت عقائد افراد است تاثیرگذار باشد.
مثلا در شرایطی که جامعه آماج بمباران تبلیغاتی دشمن باشد و عملا تا حدّ زیادی امکان آزاداندیشی از افراد سلب شده باشد ممکن است موضوع ارتداد یا موضوع اجرای حکم ارتداد تغییر کند و صرفا عقیده ی بالفعل فرد ملاک نباشد و تحقق یا عدم تحقق بستر آزاداندیشی هم داخل در موضوع حکم فقهی داخل شود.
