توضیحی برای ادبیات جامع و مجموع

بسم الله الرحمن الرحیم

جامع و مجموع یک دوگانه است که پیرامون چگونگی حائزیت یک سری صفات برای یک موضوع مطرح میشود.

حائزیت مجموعی به این صورت است که موضوع تک تک اوصاف را دارد اما این اوصاف ربطی به یکدیگر ندارند، و تاثیر هر کدامشان در موصوف به صورت جداگانه و تکی است.

شاید بتوان گفت نسبتی که سفیدی ها و سیاهی های یک صفحه ی شطرنج با تخته ای که آن را رنگ کرده اند دارند مثالی برای این حالت است.

اما حائزیت جامعی به این صورت است که موضوع ضمن اینکه تک تک اوصاف را دارد اما تاثیر این اوصاف در موضوع بصورت در هم آمیخته است‌‌‌.

مثالی که میتوان با تمسک بر آن تفاوت این حالت را یا حالت قبل نشان داد آن است که شما رنگ سیاه و سفید را مخلوط کنید و یک تخته را با رنگ خاکستری رنگ کنید.

در مثال اول، موضوع ما مجموع سیاه و سفید را دارد، اما در مثال دوم موضوع ما جامع سیاه و سفید است.

در بحث ما کمالات و اوصافی برای کلام انقلابی بیان شد و گفته شد که آنها را به صورت ملفّق داراست، به نظر میرسد این بیان نزدیک است به انچه با عبارت حائزیت مجموعی ذکر شد.

البته در مثال ها جای مناقشه وجود دارد، منتها حیث تفاوت تقریبا روشن است.