فطرت در روایات
#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_انسان_شناختی
#ایمان_نیک_گفتار
#یادداشت_2
#جلسه_105
فطرت در روایات همان عقلی است که به یک معنا در مقابل جهل قرار دارد. زیرا فطرت گرایش های خاص و پاک انسانی است همانطور که در روایات عقل از ابتدای خلقت انسان با خصوصیت اقبال به سوی حق و حقیقت همراه بوده است در حالی که جهل اهل ادبار بوده است. این همان جنبه ی الهی انسان است و آن جنبه ی طبیعی و بشری اوست. جهل در مقابل عقل به معنای نادانی نیست بلکه به معنای حالتی است که انسان را به عمل ناشایست می اندازد یعنی طبیعت خاکی انسانی. نمونه هایی از به کار برده شدن جهل در این معنا را می توان در قرآن جستجو کرد:
قالَ يا نُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صالِحٍ فَلا تَسْئَلْنِ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُكَ أَنْ تَكُونَ مِنَ الْجاهِلِينَ.(سوره هود آیه 46)
و إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً قالُوا أَ تَتَّخِذُنا هُزُواً قالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجاهِلِين(سوره بقره آيه 67)
قالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ وَ إِلاَّ تَصْرِفْ عَنِّي كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَ أَكُنْ مِنَ الْجاهِلِين(سوره يوسف آیه 33)
بر این اساس، جنود هفتادگانه ی عقل نشان از کثرت عرضی فطرت دارد. این یعنی فطرت در همه ی عرصه های مختلف زیست و حیات انسانی حرف دارد همانطور که جنبه ی بشری انسان اقتضائات متقابلی در این زمینه ها خواهد داشت.
و همانطور که فطرت کثرت عرضی دارد، کثرت طولی هم برای آن قابل توضیح است. کثرت طولی به این معنا که در هر مرتبه ای از سیر و صعودش به شکلی بروز می کند و منزلگاهی برای سالک الی الله که بر بستر فطرت حرکت می کند خواهد ساخت.
این یعنی فطرت همان مسیر انساني است ، مسيري كه با سیر کننده اش یکی است. انسان خودش هم راه است و هم مسیر و هم راهرو. سیری از خود ، در خود و به سوی خود. اینجاست که فطرت الله معنا می یابد. فطرت ترجمان توحید در درون انسان است . انسان در مسیرتوحیدی اش به حقیقت خود بار می یابد. بنابراین فطرت به مانند توحید مقصد و مقصود انسان است.
.
