#گفتمان واحد یا باورهای واحد
#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_انسان_شناختی
#عقیل_رضانسب
#یادداشت_12
#جلسه_112
? #گفتمان_واحد یا #باورهای_واحد
? باید متوجه تفکیک این دوگانه در بحثی که وارد آن شده بودیم بشویم، یک موقع از گفتمان واحد سخن می گوییم و آن را تأویل می بریم به اینکه باورهای جامعه به یک شکل باشد، در حالی که معنای گفتمان واحد این نیست که همه باورهای مشترک آن هم در یک سطح از عمق و دقت داشته باشند.
گفتمان را استاد فلاح در کتاب رسالت گفتمان سازی به شکل زیر تعریف می فرمایند:
«آنگاه که یک مفهوم و معرفت سخن مقبولی به نظر برسد و به باور عمومی تبدیل شود و سرمنشأ شکل‌گیری یک مطالبۀ عمومی بشود گفتمان شکل گرفته است.»
? اگر گفتمان این باشد امکان اشتراک گفتمانی در بخشی از باورها یا باورهای کلیدی در یک جامعه اسلامی کاملا ممکن است و اساسا مگر می شود جلوی این همه تنوع را گرفت و اصلا مگر باید گرفت؟ همانطور که در یادداشت قبلی نوشته بودم این تنوع در مقام جاری شدن دین لازم و ضروری هم هست، لذا کسانی که می خواهند تحولات اجتماعی را مدیریت کنند خصوصا رهبران اجتماعی باید دقیقا مشخص کنند که سویه گفتمانی که می خواهند به جامعه بدهند چیست و بعد تلاش کنند که جامعه را به یک وحدت گفتمان برسانند، و اینجا است که همه تنوع ها و اختلاف سلیقه ها صرف پیشبرد این گفتمان واحد خواهد شد.
? حتی به نظر می رسد که مرزهای مذهبی و حتی دینی هم می تواند توسط گفتمان در نوردیده شود، و با استفاده از ظرفیت های فطری انسان ها گفتمان هایی ایجاد شود که غیر از مذهب حقه شیعه و حتی غیر از دین اسلام و حتی غیر از ادیان ابراهیمی نیز بتوانند با آن گفتمان همراهی کنند و باعث پیشبرد اهداف گفتمان شما در سطح بین المللی شوند. مثال مناسب در اینجا گفتمان مقاومت در کشورهای اسلامی و گفتمان مبارزه با استکبار در فضای بین المللی است.
❇️ لذا این خوانش که گفتمان واحد به معنای باورهای واحد آن هم به شکل حداکثری که همه باورها یکی باشد اصلا معنای صحیحی نیست و به نظر امکان وقوع آن حتی در زمان ظهور هم وجود نداشته باشد. مگر اینکه بگوییم در رئوس باورها مثلا توحید و نبوت و امامت و … را قبول داشته باشند، واقعا بین انسان ها اختلاف سطح فهم و باور در همین باورهای اصلی هم بسیار زیاد است. رجوع شود به آن روایاتی که حتی بین سلمان و ابوذر هم درجات ایمان متفاوت قائل هستند.
