آزاداندیشی و حدود و ثغور آن
#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_خط_مشی_اجتماعی
#سید_ابراهیم_رضوی
#یادداشت_5
#جلسه_126
✅ #آزاداندیشی_و_حدود_و_ثغور_آن
🔹️آزادی اندیشی را باید در دو لایه فردی و اجتماعی بررسی کرد:
▪️آزاد اندیشی به عنوان پدیده ای فردی و شخصی، أمری آزاد و رها از قید و بند و زور است.
▪️ولی به عنوان پدیده ای اجتماعی، باید به تأثیر و جریان آن در جامعه توجه داشت؛ باید تمام مصالح و مفاسدی بر آن مترتب است را باهم بسنجیم.
🔸️چه بسا ترویج آزاداندیشی در بین اقشاری، یا در برهه ای از زمان، موجب مفاسدی شود که آن مفاسد، بر مصلحت آزاد اندیشی که پویایی اندیشه ای یک جامعه است، بچربد.
🔸️چه بسا ترویج آزاد اندیشی به عدم آزاد اندیشی منجر شود. و حتی این واژه و اصطلاح «آزاداندیشی»، از ارزش و تقدس بیافتد. چنانچه این اتفاق برای واژه های #روشن_فکری، #آزادی، #توسعه و غیره افتاده است.
🔹️البته شاید بتوان گفت، آزاداندیشی در لایه فردی نیز مطلقا مورد تأیید نیست. به نظر می رسد أساسا برای انسانی است که سطحی، حدأقلی و متعصب نباشد.
▪️چراکه گاهی آزاداندیشی، مبانی و ریشه های فکری انسان را هدف می گیرد و انسان سطحی و حداقلی، تاب تحمل این اتفاق را ندارد و در پی این عدم تحمل، رفتاری از سر می زند که خود و جامعه را به سمت تباهی می کشاند.
▪️#تحریم_فلسفه توسط برخی از علماء، می تواند به همین نکته برگردد که مفاسد رواج دانش فلسفه بیش از مصالح آن است و درنتیجه در برآیند، پرداختن به آن، انسان را از هدف خود دور می کند.
🔹️این کلام در مورد جامعه سطحی و حدأقلی نیز صادق است. آیا جامعه ای که معتاد، وابسته، در بند قیود و تعصبات و رسم و رسومات و… است، می تواند آزادانه بیندیشد و راه صحیح را انتخاب کند؟ عدم آزاداندیشی مردم، یکی از مشکلات همیشگی أنبیاء بوده است.
🔹️بنابراین می توانیم نتیجه بگیریم که برای آزاداندیشی، 《ابتدا باید ذهن را از تعلقات و تعصبات آزاد کرد و سپس آزاد اندیشید.》
به عبارت دیگر، حر واقعی می تواند، حق جو و آزاداندیش واقعی باشد.
🔹️البته باید توجه داشت که فهم و تشخیص این مصالح و مفاسد، أهم و مهم آنها و کسر و انکسار آنها، در گرو انسانی #عالم، #زمان_شناس، #آینده_نگر و #جامعه_شناس است که طوری طراحی اجتماعی کند که جامعه را به سمت أهداف و آرمان ها حرکت دهد.
🔹️شاید لازم باشد قبل از ترویج آزاداندیشی، به #اصلاح_سبک_زندگی و تغییر #ذائقه_فکری جامعه پرداخت.
