تمایز کلام انقلابی با رقبایش در حوزه علم کلام
بسم الله الرحمن الرحیم
- در حوزه علم کلام پویش های مختلفی برای پویایی علم کلام صورت گرفته است. کلام انقلابی نیز یکی از پویش های فعال در حوزه علم کلام می باشد. اما سوال اساسی در این میان این است که تفاوت و تمایز کلام انقلابی با رقبایش چه می باشد؟
- کلام انقلابی خود را از دو جهت با رقبایش متمایز می کند. جهت اول تمایز در موضوع و جهت دوم تفاوت در جنس گزاره ها می باشد.
- تفاوت اول این است که کلام انقلابی دغدغه و موضوع اش اندیشه دینی مردم و جامعه است. این موضوع سه قید دارد. و با این سه قید تمایز کلام انقلابی مشخص می شود.
- قید اول اندیشه بودن است یعنی کلام انقلابی توجه اش به گزاره های اندیشه ای می باشد. برای کلام انقلابی این اهمیت دارد که اندیشه ها را بررسی کند. نه دانش ها را.
- قید دوم دینی بودن می باشد. با قید آن اندیشه ها متعلق به امر دین می شود و با اندیشه های غیر دینی تمایزش مشخص می شود.
- قید سوم مردم و جامعه می باشد. با این قید سعی در این است که امر اجتماعی و توجه به دو بعد فرد و اجتماع لحاظ شود. با این حساب هم فرد و هم فرد در اجتماع و هم جامعه مورد بررسی قرار می گیرد.
- با این سه قید تمایز کلام انقلابی با سایر رقبایش مشخص می شود. موضوع کلام انقلابی اندیشه های دینی مردم می باشد که همین تمایزش را مشخص می کند.
- جهت دوم به جنس گزاره ها برمیگردد. یعنی جنس گزاره هایی که در کلام انقلابی تولید می شود از جنس اندیشه می باشد. این تفاوت و تمایز را قطعی نمی توان بیان کرد چرا که این تقریر علم کلام را در لایه اندیشه قرار می دهد و تعین دانش کلام انقلابی را از بین می برد.
- البته شاید بتوان این معضل را این گونه پاسخ داد که در شرایط موجود به دلیل تبدیل نشدن اندیشه کلام انقلابی به دانش، باید گزاره های کلام انقلابی را در لایه اندیشه قرار داد. اما به مرور با تاسیس دانش کلام انقلابی، گزاره های کلام انقلابی هویت دانشی گرفته فلذا این تمایز از بین می رود.
