تقدس و تقدم عقل نظری، سبب انفعال حوزه

بسم الله الرحمن الرحیم

• هر نهضتی برای ایجاد و بقای خویش نیاز های دانشی و اندیشه ای زیادی دارد. عقل نظری و عقل عملی دو عاملی هستند که سعی در تامین این نیاز دارند.
• ادبیات و منطق سینوی و ارسطویی، دائما یک تقدس و تقدمی برای عقل نظری ایجاد کرده و این سبب شده است تا همیشه ارزش والایی برای عقل نظر قائل شود .این ارزش والا سبب ملاکی در علم شده است که علم را منحصر در هست و نیست کرده و همین مسئله سبب شده است تا حوزه عقل عمل، که به بایدها و نبایدها می پردازد از اهمیت بیفتد.
• نکته ای که در این جا حائز اهمیت می باشد این است که توجه بیش از اندازه حوزه به عقل نظری و معیار و ملاک قرار دادن عقل نظری به عنوان معیار هر گزاره علمی، سبب انفعال حوزه در وضعیت فعلی شده است.
• محور اصلی در عقل عملی، تجربه بشری می باشد. عقل عملی یک زیست اجتماعی را رقم می زند فلذا این زیست اجتماعی یک منبع علمی برای شناخت و کسب علم قرار می گیرد.
• اما متاسفانه همان طور که بیان شد حوزه به سبب تقدس و تقدمی که برای عقل نظری قائل شد، خود را از عقل عمل دور کرده است و تجربه بشری را بی ارزش پنداشته و دائما در پی غور در آرای عقل نظری شده است.
• فلذا شاید بتوان با نگاهی دقیق به تاریخ حوزه و تاریخ دانش، این انفعال و عدم توجه به عمل در دانش ها و حوزه را به تقدس و تقدم افراطی در عقل نظر نسبت داد.