حقیقت عبودیت چیست
#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_انسان‌شناختی
#حمیدرضاشب_بویی
#یادداشت_11
#جلسه_139
در حدیث معروف عنوان بصری(1)، از حضرت سوال می شود که حقیقت عبودیت چیست و حضرت پاسخ می دهند:
که حقیقت عبودیت سه چیز است:
1. عبد در آن چیزی که خداوند در اختیار او قرار داده است، برای خودش ملکیت و مالکیتی نبیند
2. برای خودش تدبیر نکند
3. اشتغال دائم به آنچه خدا به آنها امر کرده است
در ادامه نتایج رعایت نکردن این سه اصل را می فرمایند که اگر رعایت نشود دنیا و ابلیس و خلق بر انسان سخت خواهد شد، از دنیا طلب تکاثر و تفاخر می کند، از مردم طلب عزت و بزرگی می کند و ایامش به بطلان می گذرد
هم چنین امام در ادامه می فرمایند که این سه اصل اولین درجه تقوا است یعنی کمتر از این خارج شدن از دایره حرکت توحیدی است و عملا در ضلالت رفتن است
حضرت در شاخصه تحقق اصل اول یعنی این که عبد برای خودش هیچ مالکیتی قائل نگردد می فرمایند اگر این اصل در انسان تحقق یابد انفاق در آن مسیری که خدا امر آسان می گردد.یعنی شاخصه «انفاق آسان» از بهترین ملاک های سنجش جامعه ایمانی برای اصل اول تقوا ست.
این حدیث از باب این که انفاق آسان را ابتدایی ترین درجه تقوای جامعه ایمانی می داند و هم چنین نتایج انحرافی عمیق این گونه جامعه را، چون بطلان ایام، ذلت در برابر جوامع دیگر و تکاثر و اشرافیت خواهی در دنیا و جوامع، به بهترین وجه عمق راهبردی یک انحراف در بحث مالکیت را بیان می فرماید.
(1): قُلْتُ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا حَقِيقَةُ الْعُبُودِيَّةِ قَالَ ثَلَاثَةُ أَشْيَاءَ أَنْ لَا يَرَى الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِيمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ مِلْكاً لِأَنَّ الْعَبِيدَ لَا يَكُونُ لَهُمْ مِلْكٌ يَرَوْنَ الْمَالَ مَالَ اللَّهِ يَضَعُونَهُ حَيْثُ أَمَرَهُمُ اللَّهُ بِهِ وَ لَا يُدَبِّرُ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ تَدْبِيراً وَ جُمْلَةُ اشْتِغَالِهِ فِيمَا أَمَرَهُ تَعَالَى بِهِ وَ نَهَاهُ عَنْهُ فَإِذَا لَمْ يَرَ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِيمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ تَعَالَى مِلْكاً هَانَ عَلَيْهِ الْإِنْفَاقُ فِيمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى أَنْ يُنْفِقَ فِيهِ وَ إِذَا فَوَّضَ الْعَبْدُ تَدْبِيرَ نَفْسِهِ عَلَى مُدَبِّرِهِ هَانَ عَلَيْهِ مَصَائِبُ الدُّنْيَا وَ إِذَا اشْتَغَلَ الْعَبْدُ بِمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى وَ نَهَاهُ لَا يَتَفَرَّغُ مِنْهُمَا إِلَى الْمِرَاءِ وَ الْمُبَاهَاةِ مَعَ النَّاسِ فَإِذَا أَكْرَمَ اللَّهُ الْعَبْدَ بِهَذِهِ الثَّلَاثَةِ هَانَ
عَلَيْهِ الدُّنْيَا وَ إِبْلِيسُ وَ الْخَلْقُ وَ لَا يَطْلُبُ الدُّنْيَا تَكَاثُراً وَ تَفَاخُراً وَ لَا يَطْلُبُ مَا عِنْدَ النَّاسِ عِزّاً وَ عُلُوّاً وَ لَا يَدَعُ أَيَّامَهُ بَاطِلًا فَهَذَا أَوَّلُ دَرَجَةِ التُّقَى قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذِينَ لا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِين(بحار ج1، ص225)
