فهم جامع و کامل از اسلام، مقوله ای است که بین علمای معاصر بیشتر مطرح شده و مورد بحث قرار می گیرد.

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#مهدی_اعلایی
#یادداشت_35
#جلسه_287

فهم جامع و کامل از اسلام، مقوله ای است که بین علمای معاصر بیشتر مطرح شده و مورد بحث قرار می گیرد.

شناخت از اسلام، در حوزه، با اجتهاد قرابت زیادی داشته و اسلام شناس، تقریباً مرادف با مجتهد دانسته می شود. در حالیکه اساسا اجتهاد و اسلام شناسی دو مقوله هستند. اجتهاد ملکه ای است، که مجتهد پس از تحصیل آن، می تواند احکام دینی را از منابع اولیه آن، بدون واسطه استخراج کند. اما اسلام شناسی، به معنای شناخت اسلام به صورت جامع، چند بعدی و همه جانبه است. مجتهد می تواند در محدوده فقه نظر دهد؛ اما اسلام شناس درمورد رویکرد اسلام به مسائل مختلف و نظام معرفتی و شناختی اسلام سخن می گوید.

رابطه اجتهاد و اسلام شناسی، رابطه عموم و خصوص من وجه می باشد. ممکن است کسی مجتهد باشد و اسلام را هم، به مثابه یک مکتب شناخته باشد؛ کما اینکه ممکن است مجتهد، اسلام شناس نبوده و صرفا ملکه اجتهاد را کسب کرده، اما شناخت جامع و چندبعدی از اسلام نداشته باشد. کما اینکه ممکن است کسی اسلام شناس خوبی باشد، ولی مجتهد نباشد.

مسلم کسی می تواند بیشترین خدمت را به اسلام و مسلمین بکند، که مثل مقام معظم رهبری (حفظه الله) و شهیدین مطهری و بهشتی (رحمة الله علیهما) مجتهد ِ اسلام شناس باشد؛ اما سوال اساسی اینجاست که اگر امر دائر شد بین اسلام شناسی و اجتهاد، کدام بهتر است؟ اسلام شناس مقلّد بیشتر مفید است، یا مجتهدی که فهم مکتبی و مجموعه ای از اسلام ندارد؟