مطالب توسط محمدمهدی اعلایی

بلایی به نام ساده انگاری

مشکل بزرگی که نیروهای کف میدان انقلابی، نوعاً با آن مواجه هستند، ساده انگاری مباحث عمیق است. کسانی که در میدان فعالیت می کنند، معمولا از مباحث نظری و عمیق مسائل مختلف احتراز می کنند و دائما کیدواژه «کاربردی» یا «عملیاتی» را سر دست می گیرند و هر اندیشه عمیقی را، با برچسب «غیر کاربردی» […]

رابطه آزاداندیشی و مردم سالاری

ما در حال حاضر به دنبال پیشرفت ایران هستیم و معتقدیم با پیشرفت ایران، محور مقاومت زنده تر، با امید تر و با نشاط تر می شود. آنچه الآن باید دغدغه اصلی ما باشد، همانگونه که دغدغه اصلی حضرت آقاست، پیشرفت ایران است. لذا باید توجه داشته باشیم و تلاش کنیم که مقدات پیشرفت ایران […]

تعیین معنای رهبری و ارتباط رهبران در مفاد گفتمانی

در مرحله ای که می خواهیم مفاد گفتمانی را مشخص و تألیف کنیم، دومورد از کارهایی که لازم است انجام شود، یکی تعیین معنای دقیق تر «رهبر» و دیگری تعیین نوع ارتباط رهبران در هر لایه با یکدیگر است. ما در 4 لایه رهبر تعریف می کنیم ؛ رهبران علمی ، رهبران فکری ، رهبران […]

یادداشت نویسی روزانه

یادداشت نویسی روزانه یکی از بخش های اصلی نرم افزار حلقه اندیشه کلامی است. در این یادداشت قصد دارم درمورد ویژگی های یادداشت نویسی، به گونه ای که در حلقه اندیشه کلامی تعریف شده است، چند جمله ای بنویسم. اولین ویژگی مهم یادداشت در حلقه کلامی، روزانه بودن آن است. یادداشت نویسی روزانه، نقش به […]

تقدم و تأخر آزادندیشی و عدالت طلبی !؟

همانطور که پیشتر گفته شد، آزاداندیشی به معنای حق طلبی است. عدالت طلبی نیز، اگر فارغ از نگاه های حزبی و سیاست زده نگریسته شود، به معنای طلب تحقق حق را داشتن، است؛ چرا که عدالت طلب کسی است، که حقی را فهمیده و برای تحقق آن، طلب دارد. درواقع عدالت طلب، درد تحقق حق […]

آیا آزاداندیشی باید گفتمان عمومی شود؟

حضرت آقا می فرمایند:«آزاداندیشی جایش توی تلویزیون نیست؛ آزاداندیشی جایش توی جلسات تخصصی است. مثلاً فرض کنید در زمینه‌ی فلان مسئله‌ی سیاسی، یک جلسه‌ی تخصصىِ دانشجوئی بگذارید؛ دو نفر، پنج نفر، ده نفر بیایند آنجا با همدیگر بحث کنند؛ این میشود آزاداندیشی. همین جور، بحث سر معارف اسلامی است؛ همین جور، بحث سر تفکرات مکاتب […]

با چه عینکی حوادث را می نگریم؟

تحلیل گر مدعی است که وقایع را آنگونه که هستند، می نگرد و براساس یافته ها و مشاهدات خود، ارتباط بین حوادث مختلف را یافته و بیان می کند. اما سؤال اساسی این است که چه میزان پیش فرض های ذهنی تحلیل گر بر نوع تحلیل او از اتفاقات پیرامونش مؤثر است؟ به نظر می […]

اهمیت تبیین موضوع در راستای فهم بهتر آزاداندیشی

«يحي بن اكثم» براي اين كه به مأمون و درباريانش نشان بدهد كه علمش از امام جواد(ع) بيشتر است، خواست از امام سؤال سختي بپرسد، لذا درباره ي احكام حج -كه از مشكل ترين و پيچده ترين مسائل فقهي و پر از فروعات مختلف است- سؤال كرد؛ از امام پرسيد: «درباره ي شخصي كه مُحرم […]

ظرفیت تربیتی فرهنگ

إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِيمَ كُنْتُمْ ۖ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ ۚ قَالُوا أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا ۚ فَأُولَٰئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَسَاءَتْ مَصِيرًا (نساء ، 97) در این آیه شریفه گناهکاران عرضه می دارند چون ما در محیط گناه آلود بودیم و ضعیف بودیم و نمی توانستیم […]

نقش و وظیفه نخبگان در هدایت فکری جامعه

حضرت خاتم الانبیاء (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «لا تصلح عوامّ امّتی إلّا بخواصّها.» قيل:«ما خواصّ امّتك يا رسول اللّه؟» فقال:«خواصّ امّتی أربعة: الملوك، و العلماء، و العبّاد، و التجّار.» عوام امت مرا جز خواص اصلاح نكند، پرسيدند: خواص چه كسانى هستند؟ فرمود: چهار دسته: سلاطين، علما، عبادت كنندگان، و تجار. (تحریر المواعظ […]

آیا آزاداندیش می تواند مؤمن باشد؟

اگر خود را آزاداندیش بدانیم و آمادگی داشته باشیم برای اینکه سخنان جدید و نو را پذیرفته و طبق آن دستگاه شناختی و ادراکی خود را اصلاح کنیم، آیا می توانیم مؤمن باشیم؟ ایمان حالت قلبی است، که انسان مؤمن در آن حالت قلبی که به شدت نسبت به آن متعصب است، هیچ شکی در […]

باغبانی فرهنگ

پذیرش تنوع و تکثر فرهنگی امری مسلم و پذیرفتنی است. اما مهمترین مسأله ای که در این زمینه باید به آن توجه داشت، احتراز از «ولنگاری فرهنگی» است؛ بین پذیرفتن تنوع و تکثر فرهنگی و ولنگاری فرهنگی باید تمایز قائل شد. گاهی به بهانه آزادی در عرصه فرهنگ، اتفاقاتی می افتد، که موجب گمراهی مردم […]

حلقه اندیشه کلامی یک انتخاب مأموریتی بزرگ است!

استاد فلاح در جلسه امروز نکات مهمی پیرامون حلقه اندیشه کلامی بیان کردند، که واقعا نکات مهمی بود؛ گرچه این نکات قبلا هم توسط ایشان بیان شده بود و در واقع تکراری بود، اما نکات بسیار مهمی داشت، که بنده در این یادداشت قصد دارم آن نکات را بازنویسی و مرور کنم : نکته اول […]

آزاداندیشی و ایمان

دین از ما ایمان و باور عمیق و قلبی می خواهد؛ درحالیکه لازمه آزاداندیشی، کنار گذاشتن پیش فرض ها و دغدغه آقا عقاید شخصی و جمعی است. چگونه می توانیم بین باور به عقاید دینی و آزاداندیشی جمع کنیم؟ اگر کسی در وجود خدا تشکیک کرد و برای سخن خود، استدلال هایی نیز، اقامه کرد، […]

ثمرات تعریف منتخب از آزاداندیشی

وقتی اندیشه بدون تعصّب، تقلید، ترس و انواع و اصناف تعلّقات(حتی فارغ از دغدغۀ دفاع از مرزهای باورهای جمعی یا فردی) و تنها با انگیزۀ فهم واقع و دریافت حقیقت با مراعات منطق و روش‌های تحقیق صورت می‌گیرد آن را متصف به آزاداندیشی می‌نمایند. وقتی آزاداندیشی را اینگونه تعریف می کنیم، ثمرات زیادی بر آن […]

درباره آزاداندیشی

آزاداندیشی اهمیت راهبردی بسیار بالایی دارد؛ آزاداندیش بدون تعصّب، تقلید، ترس و انواع و اصناف تعلّقات(حتی فارغ از دغدغۀ دفاع از مرزهای باورهای جمعی یا فردی) و تنها با انگیزۀ فهم واقع و دریافت حقیقت با مراعات منطق و روش‌های تحقیق با مسائل گوناگون برخورد می کند. آزاداندیش در اندیشه های موجود چالش نمی کند […]

تعریف آزاداندیشی

آزاداندیشی از دو قسمت آزادی و اندیشه تشکیل شده است. البته نمی خواهم بگویم این کلمه مرکب است، اما برای فهم آزاداندیشی باید از حیث آزادی و اندیشه تکلیف آن را مشخص کنیم. آزاداندیش در مقام اندیشه از هر قیدی که او را محدود کند، آزاد است. او به دنبال حقیقت است و حق را […]

موانع اخلاقی حق پذیری

اگر آزاداندیشی را به حق پذیری در حوزه شناخت معنا کنیم، باید موانع پذیرفتن حق را نیز، شناخته و درصدد رفع آن باشیم. به این فهرستی که در ادامه می آید، قطعا می توان موارد زیاد دیگری را افزود، ولی مسأله اصلی که در این متن قصد داریم متذکر شویم، اینست که برای حق گرایی […]

فرصتی که از دست رفت …

قال علیٌ (علیه‌السّلام): «الفُرصَه تمُّر مرِّ السَحاب فانتَهِزوا فُرَصَ الخَیّر» (نهج‌البلاغه فیض، ص 1086) در زندگی انسان فرصت هایی وجود دارد، که اگر قدر و اندازه آن شناخته نشود، پس از آنکه آن فرصت ها را از دست دادیم، حسرت آن را می خوریم. این فرصت ها گاهی زمان هایی است که در بخشی از […]