آبشخورهای مهندسی فرهنگ
بسم الله الرحمن الرحیم
#یادداشت
#محمد_حسین_خانی
#یادداشت154
#ایده_فرهنگی_مادر
#جستار_های_در_باب_مهندسی_فرهنگ
#آبشخور_های_مهندسی_فرهنگ
1️⃣آبشخور های مهندسی فرهنگ
برای مهندسی فرهنگ در جمهوری اسلامی باید به سه آبشخور توجه کرد
اول ارزش های اسلامی است جامعه ایرانی یک جامعه مسلمان است لذا مهندسان فرهنگی باید در اولویت اول ارزش های اسلامی را استخراج کرده و براساس حساسیت های اسلامی آنها را طبقه بندی کنند به عنوان مثال در اسلام دروغ گویی یکی از بزرگترین رذیلت های اخلاقی است و ربا یکی از زشت ترین گناه ها در بعد اقتصادی است طبیعتا ضد اینها درجه بیشتری از ارزش را دارد تا مثلا نجش در کاسبی و زودباوری در تهیه این لیست هیچ نگاهی به نیاز ها و ضعف های فعلی جامعه نداریم و فقط ارزش ها با درجه حساسیت اسلامی تقسیم بندی می شوند
در درجه بعدی چون جامعه ایران یک جامعه شیعی است لذا فصل اخیر نظام ارزشی دینی نظام ارزش های شیعی است چون سلوک مدنظر ما یک سلوک شیعی است به طور طبیعی وقتی نظام شیعی ملاک شد اهمیت روضه ،توسل، هیئت،اخوت مشخص می شود از جایگاه بالاتری پیدا می کند
آبشخور دوم انقلاب اسلامی است؛ مردم ایران بعد از انقلاب و قبل از انقلاب یک تفاوت جوهری پیدا کردند از ملتی مستضعف و تحقیر شده توسط طاغوت بعد از انقلاب به یک ملتی شجاع عزیز و ظلم ستیز تبدیل شدند که این نعمت را مدیون حضرت امام و مکتب امام خمینی هستند در انقلاب خیلی از ارزش های اسلامی زنده شد بعد از انقلاب بود که جهان معنای ایثار،شهادت،جهاد،اتحاد شیعی را شناخت جهاد در تمان عرصه ها بعد انقلاب شروع شد جهاد نظامی جهاد علمی جهاد فرهنگی لذا باید یک متخصص انقلاب بیاید و این ارزش های زنده شده توسط انقلاب را لیست کند بعضی از ارزش ها هم توسط انقلاب ایجاد شد مثل دفاع از مظلوم ، قوی شدن ، روحیه بسیجی،مقاومت و … این ارزش ها نیز باید استخراج شود و بر اساس اهمیت لیست شود
حضرت آقا در اینباره فرمایشی دارند که بد نیست ببینیم
در بابِ ارزشهای اصلیِ انقلاب و شعارهای انقلاب و اصول بنیادین انقلاب، آنچه من میتوانم عرض بکنم این است که انقلاب، امتحان خوبی در این زمینه پس داده است؛ یعنی ملّت ایران توانسته است اصول بنیادین را و شعارهای اصلی انقلاب را به همان استحکامِ اوّل، تا امروز حفظ کند. شعارها و ارزشهای اصلی اینها است: استقلال، آزادی، مردم‌سالاری، اعتماد به نفس ملّی و خود‌باوری ملّی، عدالت، و برتر و بالاتر از همه‌ی اینها تحقّق و پیاده شدن احکام دین و شریعت در کشور؛ این شعارها با همان طراوتِ اوّل حفظ شده است.
۱۳۹۷/۰۱/۰۱
آبشخور سوم ایرانی بودن است در اینباره کمتر بحث و گفتگو می شود و اگر مهندسی هم بر روی فرهنگ شکل بگیرد بیشتر سراغ ارزش های اسلامی و انقلابی خواهیم رفت در صورتی که مخاطب این کار فرهنگی مردم ایران هستند و ایرانی بودن ما عقبه ای غنی از فرهنگ و هنر و فضیلت های اخلاقی است که که حتما باید این ریشه ها را دید و بعد نسخه پیچید مردم ایران هم در لسان پیامبر اکرم مدح شده اند و هم در قلم تاریخ نویسان جهان مردمی ویژه بوده اند
به عنوان مثال
تاریخ نگار یونانی هرودوت اساس تربیت ایران در دوره هخامنشی را “راستگویی” می داند و می گوید:
” در ایران تربیت فرزندان بر 3 اصل اساسی قرار دارد. در واقع ایرانیان در تربیت فرزندان خود این 3 اصل را از همه مهمتر می شمارند: اسب سواری، تیراندازی با کمان و راستگویی”
فلاندن (1840 میلادی) ضمن تمجید از هوش فطری و قابلیت ترقی ایرانیان می گوید:
” هیچ کشوری مثل ایران نیست که هرکس در صورت حائز شرایط ترقی بودن، بتواند از طبقه پست به مقام بلند برسد ”
میلسپو (1922-1945 میلادی) از فهم و شعور سیاسی ایرانیان تجمید کرده و می گوید :
” ایرانی ها به طور عمومی دارای فهم سیاسی هستند و موقعیت جغرافیایی و حوادث تاریخی باعث شده که مسائل سیاسی بین المللی به صورت یکی از موضوعات مورد توجه آنان درآید. ”
(برای مطالعه بیشتر در این زمینه به این نشانی مراجعه کنید https://www.karnaval.ir/blog/quote-foreigners-from-iran)
اما یک نکته ای هم در باب مهندسی فرهنگ هست که باید آن را در نظر گرفت و آن زیست بوم جغرافیای هست برای برنامه ریزی دقیق فرهنگی که تعبیر به مهندسی فرهنگ می شود باید حتما در آخر تمام این لیست ها با ویژگی های بومی تطبیق داده شود مثلا نسخه فرهنگی که برای مردم یزد پیچیده می شود برای مردم قم و مشهد یکی نیست چرا چون هم مردم شناسی و هم متغیر های اجتماعی در این شهر ها مختلف است لذا این نکته را باید در نظر گرفت
نکته دوم: عواقب و آینده تصمیمات است معمار و مهندس فرهنگی برای طراحی خود باید تاثیر این تصمیم را تا 50 سال آینده ببیند و بعد نسخه بنویسد تجربه وحشت ناک در بحث جمعیت باید جلوی چشمان ما باشد تا متوجه تاثیرات بلندمدت تصمیمات خود باشند .
نکته سوم توجه به ابعاد تمدنی و بین المللی است
