تساوی حقوق اجتماعی

بسم الله الرحمن الرحیم
#یادداشت
#محمد_حسن_زاده
#مشخصاتـاسلام
#یادداشت_119
#جلسه_318

به نظر می رسد شهید بزرگوار در این بخش در صدد بیان تساوی حقوق اجتماعی است که مبتنی بر اتخاذ مبنای پایه ای در تکوین عالم است.
مجموع فرمایشات را میتوان این طور تقریر کرد که:
انسان ها در اصل انسانیت مشترکند. یعنی اقل خصوصیاتی را که لازم است یک موجود داشته باشد تا به او انسان بگویند در همه انواع بشر وجود دارد.

لکن انسانیت تشکیکی است. بعضی تکامل یافته ترند و میتوانند به درجات بالای انسانی صعود کنند و یا از ابتدا در درجات بالایی قرار داشته اند. بعضی نیز بر اثر فرصت سوزی یا عدم تلاش به مراتب پایین سقوط میکنند و یا اعمالی انجام می دهند که ارزش آنها از حیوان نیز پست تر میشود، هرچند هنوز هم فطرتا انسانند.

لذا برابری انسان در خلقت، به معنای برابری آنها در رتبه انسانیت نیست. حتی به معنی امکان دستیابی به همه رتبه های انسانیت برای همه انسان ها نیز نیست.( مثلا امکان دستیابی به مرتبه پیامبر عظیم الشان اسلام ص برای احدی وجود ندارد) بلکه به معنای برخورداری تمامی انسان ها از جوهره ی انسانیت است.

همین تساوی تکوینی در برخورداری از جوهره ی انسانیت، تساوی تشریعی در حقوق را برای انسان ها پدید می آورد. یعنی توصیف ما از تساوی تکوینی، تجویز برابری تشریعی را به دنبال می آورد.

سه عاملی که شهید بزرگوار ذکر کرده اند( علم، جهاد، تقوا) نیز سبب نابرابری حقوقی در اجتماع نمیشود. بلکه اینها عامل ارتقای درجه ی انسانیت در عین تساوی در اصل انسانیت است. لذا این عوامل سبب ارج و قرب انسان نزد خداوند متعال است نه سبب برتری او در حقوق اجتماعی.