حیل ربا

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#ازنظرایدئولوژی
#سیدمرتضی_شرافت
#جلسه_357
#یادداشت_73
#تقریر

#بخش_دوم

🔸حیل ربا
اما سوال این است که اگر ربا این قدر مخرب است، چرا در روایات حیل تخلص از ربا وارد شده است؟!
آنچه در حیل ربا مشهود است، رعایت دو نکته است:
1. قرار دادن ما به ازای واقعی و عینی برای سود است. در این حالت، اگر معامله به نحوی باشد که عرف نپذیرد، معامله سفهی است.
2. بین دو معامله الزام نباشد. یعنی اگر معامله اول صورت گرفت، مشتری و یا بایع بتوانند، معامله دوم را انجام ندهند.

با این دو قید عملا با بخش عمده ای از ربا، مقابله شده است. و سودی هم اگر قابل تصور باشد، به مرور زمان به حداقل خواهد رسید.

🔸ربا و اکل مال به باطل
ربا، سود بدون ما به ازا است. یعنی در ربا تفاوتی ندارد که یک معامله چقدر سود بدهد یا حتی ضرر بدهد. سود در ربا ثابت است و توجهی به شرایط واقعی اقتصادی ندارد. حال این چنین معامله ای را ضرب در جامعه کنید.
فرض کنید در جامعه ای نرخ بهره 10 درصد باشد. حال اگر سود میانگین معاملات اقتصادی مثلا 7 درصد باشد، 3 درصد باقی مانده نرخ بهره، از کجا باید تامین شود؟!
این 3 درصد اضافی را تولید کننده باید از جیب بدهد. اما وقتی در ابعاد اجتماعی بررسی شود، امکان پرداخت چنین سودی برای تولید وجود ندارد. لذا با پدیده ای به نام خلق پول و تورم مواجه خواهیم شد.
در حیل ربا قید اول مانع چنین سود اضافه ای می شود.

🔸بانک و فرمول ثابت ربا
بانک ها فرمول ثابت قرض، زمان، سود ثابت و جریمه تاخیر را دارند. اما چرا فقها بانک را پذیرفتند؟
وقتی ربا را به عنوان یک صورت معاملی بدانیم که تنها در قرض و معاملات مکیل و موزون جاری باشد، با تغییر صورت معاملی دیگر از ربا در امانیم. این بلایی است که بر سر ما آمده است.
اگر ربا به عنوان یک معنا فهم می شد، چنین اتفاقی نمی افتاد. و عملا نظام بانکی نمی توانست از ربا بهره بگیرد.
می توان به مسئله خلق پول نیز اشاره کرد. خلق پولی که بدون ضابطه و ترجیح خاصی به بانک های خصوصی داده شده است.
این مسئله ضرب در پول دیجیتال شده است. نگاهی آماری به میزان پول خلق شده توسط بانک های خصوصی وحشت آفرین است. که البته احتیاج به یادداشت مفصلی دارد.

می توان به آثار مخرب اقتصادی، تربیتی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی و تمدنی ربا پرداخت.

➖پ.ن: بخش عمده ای از مطالب بالا برگرفته از مباحث فقه استاد موسوی است.