حریت و آزادی
در یادداشت قبل عرض شد که باید از دل تراث اسلامی برای مفاهیم واژه انتخاب کنیم تا هم بتوانیم منظور خود را بهتر معرفی کنیم و هم بتوانیم از تمامی دارایی تراث برای پشتیبانی و تعمیق این مفاهیم استفاده کنیم.
به نظر می رسد برای مفهوم آزادی در فضای فکری اسلامی، یعنی آنچه اسلام از آزادی اراده کرده و می پسندد و درست می داند، می توان از تراث اسلامی واژه حریت را برگزید.
حر کسی است که میخواهد همه مزاحم ها را کنار بزند و به حقیقت برسد. عبد حقیقت است. لذا میخواهد به خداوند متعال برسد و او را بندگی کند. حریت یعنی عبودیت و حقیقت گرایی. حریت یعنی کنار زدن هرچیز مزاحم که مانع رسیدن به حقیقت است و ایستادگی در برابر آنها.
لذا حریت آزاد بودنی است که اتصال تنگانگی با عبودیت و حقیقت گرایی دارد.
آزاداندیشی نیز به عنوان مفهومی ذیل انواع آزادی اتصال تنگاتنگی با حریت دارد. حریت در فضای فکر و اندیشه، آزاداندیشی است و به فردی که در فضای تفکر حر است، آزاداندیش می گویند.