تلاشی برای آشنایی با ظرفیت های تربیتی فرهنگ
بسم الله الرحمن الرحیم
تلاشی برای دریافت منظور از ظرفیت های تربیتی فرهنگ
در تعریف تربیت گفته اند : «تربیت عبارت است از انتخاب رفتار و گفتار مناسب، ایجاد شرایط و عوامل لازم و کمک به‌شخص مورد تربیت، تا بتواند استعدادهای نهفته‌اش را در تمام ابعاد وجودی خویش به‌طور هماهنگ پرورش داده و شکوفا سازد و به‌سوی هدف و کمال مطلوب، به‌تدریج حرکت کند.»
همچنین برخی در تعریف فرهنگ گفته اند : « “فرهنگ” تفکّر جمعی جامعه است که در پدیده‌ها و رفتارهای اجتماعی تجلی می‌یابد و تمامی امور اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، نظامی، مادی و معنوی را متاثر می‌سازد.»
با این توجه، ظرفیت های تربیتی فرهنگ چه می تواند باشد؟
استاد فلاح چنین بیان داشته اند : «شما با انجام اقدامات سنجیده ی فرهنگی میتوانید کاری را که با جد و جهد فراوان در تربیت دنبال میکرده اید اکنون با استفاده از فرهنگ انجام بدهید و در واقع “انسان هایی را جابجا کنید”»
یکی از تبلورات این مساله در آن حالت است که نسل های نو که پس از پدید آمدن فرهنگ جدید به جامعه پیوسته اند به یکباره در همان محیطی قرار میگیرند که آورده های آن در نسل های سابق با کار فرهنگی به دست می آمد اما برای ایشان جزو مختصات پایه ی آن هاست. و این می تواند یک اتفاق آگاهانه ی تربیتی محسوب شود که البته توسط نسل های قبل صورت میپذیرد برای نسل بعد است.
اما تبلورات دیگر آن به چه صورت می تواند باشد؟
در عین حال این مساله نیز شایان توجه است که اگر سه مولفه ی فرهنگ، گفتمان و مدیریت دغدغه ها را دارای رابطه ی طولی بدانیم، در واقع هر سه تای این مولفه ها دارای آثار تبیتی هستند.
این پدیده به نظر پدیده ی غریبی به نظر میرسد لذا شاهدیم که مربیان چون ظرفیت های تربیتی فرهنگ را نمیدانند نوعا از فرهنگ برای تربیت استفاده نمیکنند، هرچند البته معمولا فهرستی برعکس را دارند یعنی فهرستی از تهدیدات فرهنگ برای تربیت.
