مقصود شهید مطهری از همه جانبگی اسلام
#یادداشت
#جلسه_337
#مشخصات_اسلام
#حسین_کلاتی
#یادداشت_2 مقصود شهید مطهری از همه جانبگی اسلام :
به نظر می آید در فقره ی مربوط به همه جانبگی علوم، استادِ شهید در مقام بیانِ سه نکته هستند :
1- اسلام تصویرِ کامل دین خداست
2- کشفِ این دین با منابعِ چهارگانه ممکن است
3- اجماع علماء بر این است که اسلام بشر را بلا تکلیف نگذاشته است
گزاره اول از حقیقت اسلام به عنوان یک دین جامع و بی نقص در هدایت بشر سخن می گوید و از یک ظرفیتِ بالقوه سخن می گوید .
گزاره دوم از کفایتِ منابعِ موجود برای کشفِ حقیقت اسلام توسط علماء سخن می گوید
و مجموع این دو گزاره (تصویرِ اسلامِ جامع و امکان وصول به آن) وظیفه ای سنگین بر دوشِ عالمان مسلمان می گذارد و موجبِ ایجاد یک مطالبه دائمی و عمومی از جانب معتقدانِ به اسلام از جریان علم می گردد که با رجوع به منابع به عنوانِ جریانی پویا و سرزنده نسخه اسلامِ جامع، متناسب با شرایط زمان را بازطراحی کنند و افکار عمومی مسلمین در صورت هر گونه نارسایی در کارآمدی این نسخه همه نقائص را متوجهِ متولیان علمِ دین و یا حکامِ میدانند که البته این دو در جمهوری اسلامی تحتِ نظریه ولایت فقیه جمع شده اند و کار از هر وقت دیگری سخت تر است.
و امّآ گزاره سوم بیان گر واقعیت حوزه های علمیه است که علمای اعلام، تنها در این نقطه با یکدیگر اتفاق دارند که اسلام انسان را بلا تکلیف رها نمی کند و لو با تمسّک به اصول عملیه ای که صرفاً کاربرد اخروی دارند.
لذا به نظر می آید دو گزاره اول اعتقادِ شهید و گزاره اخیر گزارشِ ایشان از واقعیت حوزه هاست.
و امّا این که مراد از جامعیت چیست اشاره ای به آن در متن نیامده است و شاید بتوان گفت کمترین توقّعی که از دین جامع می رود این است که ربط توحیدی علوم را بیان کند تا دانشمندانِ علوم مادی و معنوی ذیلِ ان و با ابزارهایِ دیگری که دارند (از جمله عقل، تجربه و شهود) بتوانند توحید را در تمامِ ساحت های زندگی بشر به نمایش بگذارند.
توضیح بیشتر این که برای حرکتِ جامع به سمت توحید باید انسان ها در هر نقطه ای که می نگرند و به هر سطحی از مراتب وجود مادی و معنوی که توجه می کنند، آنان را به سمت هدف دین یعنی توحید و معرفتِ توحیدی سوق بدهد و اگر دینِ جامع این حداقل که در واقعِ جهت علوم است را در خودِ علوم نشان ندهد، ربطِ توحیدی عالم ماده با خدا با هیچ یک از علوم بشری به دست نمی آید و هدف محقق نمیشود و الله اعلم
(ر.ک. صحیفه امام دیدار با اساتید دانشگاه ج 8 ص 433)
