چون کوچک است، توجه کن!

بسم الله الرحمن الرحیم

این رسم به ظاهر کوچک و البته عمیق، یادداشت نویسی، که تقریبا نزدیک به سه سال است که در حلقه جا افتاده، و مرحله هایی را طی کرده، نیاز به رسیدگی هایی پیدا کرده است.

بنده با رصد هایی که در حول و حوش این عادت داشتم، نمی دانم چقدر اعضای حلقه بر آن واقف هستند، ولی متوجه می شوم که می توان مرحله هایی را بیان نمود که حلقه، در زمینه یادداشت نویسی، از آن عبور کرده است. واقعا حرکت و پیشرفت در این زمینه، قابل مشاهده است. در فرصتی دیگر حتما باید در مورد شاخص های پیشرفتی که داشته است، و هویت های نوبه‌نویی که به خود گرفته، بیان هایی داشت.

اما این نوشته را می خواستم در مورد اصل این عادت ها بپردازم. عادت هایی کوچک، که به همراه استمرارها، پیشرفت هایی را بین ما رقم می زند. شیرین آن است که برخی از این رشدها، نه فقط برای تک فرد ها، حتی می توان چند نمونه بیان کرد از رشدهایی که برای کل جمع (اعضای حلقه کلامی)، به صورت جمعی، حاصل شده است.

عادت هایی گاه کوچک، که غالبا در حد 5 دقیقه و یا کمتر، از ما وقت می گیرد، اما سرمایه سازی می کند. جا افتادن این مدل کارها، آرزوی استاد است که با یک نگاه به ساختار حلقه کلامی، گوشه گوشه آن را می توان مشاهده کرد که ایشان به زحمت، هر جا که توانسته، یک رسم متناسب گنجانده است.

و نکته مهم آن است که بعد از مدتی، چون با یک الگوی بسیار نرم، صاحب یک سرمایه شده ایم، کار سختی است که بتوان به شخص قبولاند که با این کار کوچک، دارایی ارزشمندی کسب کرده است.

کسانی که به دید مربی به جمع می نگرند و قصد رسیدگی های متفاوتی را به جمع دارند، دغدغه شان در این موقف این است که بچه ها به این درک از پیشرفت خودشان برسند. که برای این مهم، نیاز به روایت داریم. روایت از اینکه قبل از همین کار کوچک، چه بودیم، و بعد از آن، چه شدیم! و این حرکت، فقط و فقط با قطار کردن همین عادت کوچک در روزهای سختی و راحتی محقق شده است.

دوستی دارم، اهل تلاش و تجربه. او گفت که من نیز عادتی دیگر دارم که به درد ما کم کتابخوان ها می خورد. من تصمیم گرفته ام برخی کتاب ها را در وقت مرده قبل خواب بخوانم. آن کتاب هایی که تحلیل نمی خواهد و فقط پای دل لازم دارد تا تو را با خود همراه کند. تنها 10 دقیقه، کمتر یا بیشتر، قبل از خواب. هر کتاب را که تمام کردم، تقریظی هم می نویسم. بعد سالنامه ای آورد که در آن از سال 97 تقریظ های مختلفی هنگام به پایان رساندن کتاب هایش نوشته بود. و این مدت، با همین کار کوچک، مطالعه کتاب هایی که برای من و امثال من، خواندنش آرزو شده را به اتمام رسانده. بعد از این همه تجربه که نگاه می کرد، احساس می کرد با این وقت گذاری اش، یک ضلع به فضیلت های وجودی اش اضافه شده. با همین 10 دقیقه هایی که با چک کردن گروه و کانال های ایتا و تلگرام، برای ماها به راحتی تمام می شود.

یادداشت نویسی، فراز ها و فرود ها

علمای منطق میگویند در یک بُرش، ما 4 نحوه وجود داریم : وجود خارجی، وجود ذهنی، وجود لفظی و وجود کتبی
سه تا از این چهار نحوه وجود، بیرون از ذهن ما هستند. یکی منبع تغذیه ذهن و دو تای آخر هم، معمولا مولود ذهن ما انسان ها هستند.
همانطور که میدانید وجود کتبی تابع وجود لفظی و وجود لفظی تابع وجود ذهنی است.
این تبعیت بسیار وثیق است. تا آنجا که بسیاری از اندیشمندان پل دسترسی به ذهن انسان را زبان دانسته اند و در دوره های متأخر نسبت جدی بین فلسفه و زبان شکل گرفته و حتی در برخی موارد دیده شده که زبان شناسان، بعنوان افراد دارای صلاحیت تحلیل اجتماعی شمرده میشوند و البته تولیدات ایشان در این زمینه تا حدودی این تلقی را تایید میکند.
خلاصه این که لفظ و کتابت ارتباط تنگاتنگی با ذهن دارد. به همین خاطر متکلم یا هر فردی که دغدغه آگاهی از ذهن جامعه را دارد ناچار است که هم در مقام دریافت و تغذیه و رصد و هم در مقام تولید و تبیین، به وجود لفظی و کتبی اندیشه ها توجه ویژه داشته باشد.
این توجه در این دو مقام را میتوان به دو پدیده “خواندن” و “نوشتن” ترجمه عملی نمود و برای هر کدام پیشنهادهایی ارائه کرد.
یکی از گزینه هایی که برای جای گرفتن “نوشتن” در سبک زندگی فرد میتوان پیشنهاد کرد، یادداشت روزانه است.
نویسنده این سطور اولین یادداشت خود در عرصه حلقه اندیشه کلامی را در 8 تیر 1399 ذیل موضوع “توحید از دیدگاه انسان شناختی” نوشته است و از آن روز تا کنون تعداد زیادی یادداشت به یادداشت های کلامی افزوده است.
یکی از آسیب هایی که گریبانگیر این جانب بوده است این است که گاهی به سبب ارتباط گرفتن با موضوع حلقه کلامی، سه یادداشت در روز نوشته است و گاهی به سبب بی موضوع بودن حلقه کلامی یا ارتباط نگرفتن با موضوع موجود، مدت ها یادداشت ننوشته است!
حال آنکه اگر مقدمات فوق را پذیرفته باشیم، نوشتن را نباید بند به یک جلسه دانست. نوشتن میتواند بند به اتفاقات روزانه با رنگ اندیشه باشد، میتواند بند به مطالعات روزانه باشد، میتواند بند به گرایش تخصصی فرد باشد و …. البته ممکن است یک جلسه و محفل مانند حلقه کلامی را در این زمینه محور قرار داد.
البته عوامل دیگری نیز در “فرود” های یادداشت نویسی موثر بوده اند و احتمالا عواملی را هم برای “فراز” ها میشود شمرد.