مدلول ترک مطالبه آزاداندیشی از جانب آقا
«خواست رهبری» به عنوان یکی از مختصههای راهبردی آزاداندیشی شمرده میشود امّا آیا این خواسته هنوز هم پابرجا است؟ آیا اینکه ایشان دیگر این خواسته و مطالبه تکرار نمیکنند، نشان از این ندارد که دیگر زمانه این خواسته گذشته است و نه تنها پرداختن به آن اتلاف وقت و هزینه است بلکه مضر هم هست؟ به عبارت دیگر، آیا این نپرداختنها نشان از موقتی بودن آزاداندیشی نزد ایشان ندارد؟
بله آزاداندیشی خواست رهبری بوده است منتهی در آن برههی زمانی که دیگر از آن گذشتهایم؛ حال این خواسته برآورده شده است یا نه؛ و الان دیگر این خواسته از جانب ایشان مطرح نیست.
در تامل روی این سوال، ابتدا باید متذکر این شد که تکرار نکردن یک خواسته صرفا دلالت بر این ندارد که دیگر این خواسته وجود ندارد و هنگامی که در گذشته این خواسته وجود داشت، موقتی بود و چون از وقت آن گذشته است، دیگر آن خواسته، مطلوب نیست. پس این انحصار دلالت وجود ندارد.
این عدم تکرار خواسته، چند مدلول محتمل دارد:
اولین آن همین موقتی بودن این خواسته است و الان زمان آن گذشته است.
یکی دیگر از مدلولها این میتواند باشد که جامعه رشد لازم و کافی برای برآوردن این خواسته را نداشته و در صدد برآوردن آن بر نیامده است، لذا این خواسته و مطالبه مدام تکرار نشده است، بلکه با سکوت کردن در این خصوص این خواسته، یک صبر «فعّال» درپیش گرفتهاند.
یک مدلول دیگر هم که میتوان احتمال داد این است که اساسا این خواسته و این صحبتهایی که در خصوص «آزاداندیشی» شده است؛ و این مطالبهای که برای تحقق آزاداندیشی است، این برای الان نیست، بلکه برای آیندهگان و برای رسیدن به آیندهگان اینها مطرح شده است و به میزان کافی در یک برهه از زمان به آن پرداخته شده است و اگر احیانا اشارههایی هم در ادامه به آن میشود، برای رسیدن به آیندگان است. نمونهای از این قبیل را هم شاید بتوان پیدا کرد؛ شاید بتوان گفت که صحبتهای آقا در مورد سبک زندگی برای آینده است، نه الان. و شاهد آن هم در بیانات ایشان در دیدار اعضای شورای عالی «مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» در تاریخ ۶ اردیبهشت ۱۳۹۵ وجود دارد؛ اینکه ایشان بر این باور هستند که ما در مرحلهی سوم تحقق انقلاب اسلامی هستیم و تا« دولت اسلامی» به طور کامل محقق نشود نوبت به «تشکیل جامعهی اسلامی» نمیرسد و با این شرایط موضوع سبک زندگی نیز صرفا در سطح گفتمانسازی در جامعه باقی میماند؛ البته متن این دیدار در سایت خامنهای داتآیآر منتشر نشده است و تنها خبری از این دیدار آمده است که در آن به بعضی از این فرمایشات ایشان اشاره شده است؛ امّا از قضا این مسئله که در مرحله دولتسازی هستیم نه جامعهسازی در همان ابتدا اشاره شده است.
نتیجهگیری
حداقل این سه احتمال برای این ترک فعل حضرت آقا وجود دارد؛ هر چند میل نگارنده بیشتر به احتمال دوم است ولی همین صرف وجود چند احتمال و نفی انحصار احتمال اول، مطلوب این یادداشت بود که به نظر میرسد محقق شد؛ و ان شاء الله اگر توفیق بود، در خصوص اینکه کدام احتمال ترجیح دارد و یا اصلا میتوان یک احتمال را به صورت جدی مطرح کرد و دیگر احتمالها را نفی کرد، یک یادداشت دیگر نگاشته خواهد شد.