مطالب توسط حامد خواجه

کلام معارف است یا دفاع از دین

کلام در ذهن ما یک دانشی است برای دفاع از دین و وظیفه‌ی مرزبانی دینی را برعهده دارد. در تصور اولیه ما کلام برای اسکات خصم تلاش می‌کند. کلام در تلاش است که شبهات دینی را رفع کند. امّا هنگامی که به تعاریف کلام نگاهی داشته باشیم، کمی از این تصور دور است. در زیر […]

پشتیبانیِ حیات برآمده از قیام مردم

فلسفه کلام انقلابی می‌گوید یک جهاد تبیین بر عهده تو است؛‌ البته در بخش محتوا. اما سوال این است که جهاد تبیین برای چه؟ این جهاد تبیین قرار است چه چیزی را رقم بزند؟ جهاد تبیین برای جلب اعتماد مردم و ایجاد آرامش برای آن‌ها؛ شاید بتوان در نگاه اولیه این پاسخ را پذیرفت ولی […]

جایگاه اندیشه در اصلاح

انسان برای مبادرت به هر عمل و رفتاری، نیاز‌هایی معرفتی و نظری دارد؛ نمی‌توان یک فعل اختیاری انسانی را متصور بود که تکیه بر بینش و اندیشه‌ای نداشته باشد. حال اگر هر اقدام اختیاری بشر نیاز به یک پشتیبانی معرفتی داشته باشد، حیات بشری به طور قطع به یک ابر اندیشه‌ای برای پشتیبانی نیاز دارد. […]

اهمیت اندیشه در حیات امروزین

اندیشه چه جایگایی در زندگی ما دارید؟ در کجای زندگی ما قرار گرفته است؟ اندیشه‌های ما چه تاثیری در زندگی ما می‌گذارند؟ اصلا تاثیر دارند؟ فعل و افعال ما برآمده از اندیشه‌های ما است، کوچک‌ترین فعل اختیاری را ما انجام نمی‌دهیم مگر آنکه برخواسته از اندیشه و باوری باشد. اینکه برای رفع تشنگی به سمت […]

آزاداندیشی ما یا آنها

آزاداندیشی در غرب مدرن پیوند شدیدی با روشنگری و روشنفکری دارد و بیشتر به معنای جرئت و جسارت نقد نامحدود و بدون حد و حصر سنت است. منظور از سنت بیشتر دین  است و هر بخشی از سنت که جزمی و غیر قابل خدشه باشد. لذا جریان آزاداندیشی در غرب بیشتر مواجهه‌ای شالوده‌شکنانه با دین […]

حیات دینی نیازمند اندیشه دینی

حیات و زیست آدمی بر اساس صرف دانش نیست؛ یعنی این دانش نیست که زیست بشری را رقم می‌زند هرچند ممکن است که در بعضی از قسمت‌ها هم حضور پررنگی داشته باشد ولی در همان قسمت‌ها هم در نهایت این دانش نیست که زیست را رقم می‌زند بلکه چیز دیگری است که در خیلی از […]

رابطه الهیات کاربردی با کلام

ما سه شاخه برای علوم حوزوی در نظر می‌گیریم؛ فقه، اخلاق و معارف. و هر کدام از این موارد را در دولایه بنیادین و کاربردی بررسی می‌کنیم. در تعریف معارف کاربردی گفته شد که همان تطبیق دادن مباحث بنیادین معارف است بر وضعیت امروز. الهیات کاربردی یعنی امروزی کردن الهیات و مباحث بنیادین آن. و […]

کلام انقلابی در دل ایده‌ی اصلاحی

یک مصلح اجتماعی ناگزیر است از آنکه به اندیشه و باور جامعه بپردازد. اگر قرار است اصلاحی را شکل‌دهی کند، ناچارا باید از اندیشه شروع کند. بدون تغییر در باور و اندیشه، هیچ تغییری در رفتار و کردار رخ نمی‌دهد و به تبع آن اصلاحی هم به وجود نمی‌آید. اگر خلأ در حیات امروزین مشاهده […]

تقلید در آزاداندیشی

وقتی می‌گوییم آزادی وصفی برای اندیشیدن است، یعنی در اندیشیدن آزاد هستی، آیا آزاد هستی که در اندیشیدن تقلید کنی؟ این هم  که بخواهیم اندیشه‌ای را مقلدانه قبول کنیم، می‌توان با وصف آزادی تامین کرد؟ به هر حال اگر سخن از آزادی است، تقلید در اندیشه هم باید در آن جای گیرد! در این‌جا شاید […]

کتاب پسااسلامیسم – مقدمه

پس از مطالعه مقدمه کتاب پسااسلامیسم آقای میلاد دخانچی، نکاتی به ذهن می‌رسد که برای ثبت و قضاوت در خصوص آن بعد از مطالعه کامل کتاب، در یک یادداشت تقدیم می‌شود. ۱. مولف در این اثر در پی اثبات نامتوازنی رابطه مذهب و سیاست در ایران است و اینکه این رابطه محتاج بازنگری است؛ همانگونه […]

محدودیت عقیده، آزاداندیشی است

منع آزادی عقیده، تقویت آزاداندیشی است. اینکه عقیده را آزادنگذاریم و در عقیده آزادی نداشته باشیم، در واقع در راستای آزادی اندیشه قدم برداشته ایم. منشاء عقیده معمولا چیست؟  معمولا عقیده ناشی از تفکر و اندیشه نیست، بلکه عقیده‌های بشری معمولا ناشی از عادت، تقلید، تعصب است. و همین‌ها هستند که مانع آزادی اندیشه و […]

آزاداندیشی نان شب متکلّم

حضرت آقا در اولین نشست الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، چهار عرصه برای پیشرفت برمی‌شمارند؛ یکی از این عرصه‌ها فکر است و ایشان فکر را مهم‌تر از علم می‌دانند. و بیان می‌کنند که باید یک جامعه‌ی متفکر پدید بیاوریم. برای داشتن یک جامعه متفکر و فرهیخته با یک فهم فاخر، نیاز است در میان مردم گفتگوی […]

آزاداندیشی و دستیابی به حق

وقتی از آزاداندیشی سخن می‌گوییم، در واقع می‌خواهیم اندیشیدن را از موانع و قیود برهانیم؛ اندیشیدن برای رسیدن به حق است، و با متصف کردن آن به آزادی، می‌خواهیم دست و پای اندیشیدن را از بند و اسارت قیود رها سازیم؛ آزادی قرار است موانع رسیدن به حق را بردارد؛ حال اگر با اندیشیدن به […]

احیا حق زن یا لگدمال کردن آن؟

اساس و پایه انقلاب صنعتی، استثمار طبقه کارگر است و سرمایه‌داران در نظام سرمایه‌داری برای آنکه کارخانه‌های خود را توسعه دهند به دنبال کارگران ارزان‌تر بودند؛ کارگرانی که طالب دستمزد بسیار پایینی باشند و جامعه هدف زنان بودند و بر همین اساس شعار آزادی زنان بر سر زبان‌ها انداخته شد البته با قصد آزاد کردن […]

آیا مبارزه با مشرکین یک راهبرد است؟

شهید مطهری در مشخصات اسلام بیان می‌کنند که از نظر اسلام امکان همزیستی با پیروان ادیان توحیدی وجود دارد. مسلمانان می‌توانند در کشور خود با اهل کتاب تحت شرایطی زندگی کنند. و در ادامه می‌فرمایند ولی در کشور اسلامی نمی‌توان با مشرک همزیستی داشت؛ اما می‌توان با مشرکین قرار‌داد‌ و پیمان‌های صلح بست؛ البته آن […]

آزاداندیشی و پیش‌فرض‌ها

در نگاه اولیه آزاداندیشی به اندیشیدن و تفکر فارغ از پیش‌فرض‌ها گفته می‌شود. اگر از این مسئله که اساسا انسان می‌تواند از پیش‌فرض خالی باشد یا نه، صرف نظر کنیم؛ مسئله‌ی دیگری هست اینکه آیا در مقام تفکر باید از پیش‌فرض‌های بدیهی هم فارغ شد تا آزاداندیش باشیم؟ و همچنین می‌توان در خصوص پیش‌فرض‌های مورد […]

پیوندی میان الگو ماموریتگرا با تکنولوژی آموزشی

#یادداشت #مشخصات_اسلام #حامد_خواجه #یادداشت_153 #جلسه_383 ⭕️پیوندی میان الگو ماموریتگرا با تکنولوژی آموزشی الگو حل مسئله ای که در جلسه امروز مطرح شد،الگو حل مسئله ماموریت‌گرا، شیوه‌ی تحصیلی مرسوم را نفی می‌کند و اجازه نمی دهد به هر نحوی تحصیل و کسب دارای داشته باشیم و به دنبال کسب هر دارایی باشیم. شیوه مرسوم تحصیل جمع […]

تغییر نظام معاملات با شرطیت مصحلت در مالیت

#یادداشت #مشخصات_اسلام #حامد_خواجه #یادداشت_152 #جلسه_382 ⭕️تغییر نظام معاملات با شرطیت مصحلت در مالیت اگر مصلحت شرط مالیت باشد و تقاضا و مطلوبیت شرط کافی نباشد برای مالیت پیدا کردن چیزی؛ در معاملات روزمره معاملات حرام برمبنای مالیت نداشتن، به راحتی پیدا می‌شود. در واقع با همین یک گذاره می‌توان نظام مکاسب و معاملات را تغییر […]

توسعه احتکار توسط بشر مدرن

#یادداشت #مشخصات_اسلام #حامد_خواجه #یادداشت_150 #جلسه_371 ⭕️توسعه احتکار توسط بشر مدرن احتکار در گذشته به معنای انبار کردن احتیاجات ضروری مردم و نفروختن آنها به منظور افزایش قیمت آن و سود بیشتر بود. در این روز‌ها که بشر مدرن برای رسیدن به نفس و تمایلات نفسانی‌اش از هر ابزاری استفاده می‌کند و پایه تکنولوژیش براساس نفسانیت […]

تسری حکم احتکار به مصادیق جدید احتکار

#یادداشت #مشخصات_اسلام #حامد_خواجه #یادداشت_151 #جلسه_371 ⭕️تسری حکم احتکار به مصادیق جدید احتکار در یادداشت قبل سعی شده بود که در معنای احتکار و مصادیق آن توسعه داده شود و احتکار در معنای امروزین آن معنا شود. نکته‌ای که در اینجا لازم توجه است، احتکار فقهی نامیدن این گونه موارد است. بله به این گونه کار‌ها […]