وحدت با کفار، وحدت با مسلمین

بسم الله الرحمن الرحیم

بسیار پیش از آنکه مساله ی وحدت شیعه و سنی در میان مسلمین مطرح بشود، مساله ی وحدت مسلمین و اهل کتاب را قرآن کریم مطرح فرموده است آنجا که میفرماید: «قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَىٰ كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ» ای اهل کتاب بیایید از آن کلمه ای که بین ما و شما یکسان است پیروی کنیم، که جز خدا را بندگی نکنیم و چیزی را شریک او قرار ندهیم و یکدیگر را به جای خداوند به ربوبیت نگیریم.

در این سخن چه مبنای راهبردی و یا بر محور منافعی گنجانده شده است؟ حتی بر فرض اگر منافعی راهبردی از این مساله عاید مسلمین نشود دیگر این خطاب قرآنی موضوع نخواهد داشت؟ و آیا این خطاب قرآنی خطاب به اهل کتابی که در گوشه های دیگری از عالم که هیچ ارتباطی با مسلمین ندارند متوجه نخواهد بود؟

قرآن در این خطاب که ابتداءا خطاب نبی اکرم(ص) و مسلمین است یکی از خطوط سیاستگذاری ارتباط میان مسلمین و اهل کتاب را مشخص کرده است: تکیه بر مشترکات.

اگر چه همین امر مشترک مساله ای بسیار پر دامنه است اما فارغ از پر دامنه بودن یا نبودنش، اصل سیاست تکیه بر مشترکات امری قابل اخذ است.

این مناط در مورد جریانات داخل مسلمین بسیار بسیار صادق تر از محمل شده است؛ یعنی اگر میان مسلمین و اهل کتاب تکیه بر مشترکات مطلوب الهی هست، به طریق اولی در میان مسلمین نیز چنین خواهد بود؛ یا حداقل در مواردی چنین خواهد بود.

مشترکات مسلمین در درجه ی اول همین چیزی است که در آیه ی شریفه ذکر شده است : «توحید» که امری پر دامنه است

بعد از آن پیغمبر اکرم (ص)، تعالیم و سنت ایشان

و بعد قرآن کریم

و بعد محبت اهل بیت پیامبر ص

این 4 مساله، 4 عنصری هستند که همه ی مسلمین حول آنها اشتراک دارند و می توانند بر آنها اجماع کنند.

اگر مسلمین بر اساس این اشتراکات مشی کنند و بر اساس اینها امت اسلامی را تشکیل بدهند، از منافع بیشمار ایجاد یک حبات الهی و اسلامی گسترده بهره مند خواهند شد، خواهند توانست از کفار و کسانی که حیاتی غیر الهی و بلکه مادی را برای آنها نسخه میکنند فاصله بگیرند و این حیات متعالی انسانی را به خود هدیه کنند؛ و در غیر این صورت نخواهند توانست.