درستی یا نادرستی دو گانه سازی و مقایسه مفاهیم دینی
ادامه⬅️
#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_خط_مشی_اجتماعی
#حمزه_وطن_فدا
#یادداشت_30 و #یادداشت_31
#جلسه_151 و #جلسه_152
#عدالت_ولایت_مواسات
?در باب دو گانه های #عدالت_ولایت و #عدالت_مواسات
♻️#یادداشت 7️⃣: ? #دو گانه_سازی آری یا خیر ، چرا و چگونه؟
?مساله اول / درستی یا نادرستی دو گانه سازی و مقایسه مفاهیم دینی
?#قول_مختار / یادداشت 3
✅جمع قول موافقین و مخالفین
▫️دغدغه های نه گانه موافقین که در یادداشت قبل مرور گردید به سان مقدماتی است که ایشان را به الگوی دو گانه سازی سوق میدهد.
به نظر میرسد میتوان ضمن قبول و تایید این مقدمات از نتیجه ی موافقین فاصله گرفت و به جای آنکه به الگوی دو گانه سازی تن داد، پای نسبت و تناسب میان مفاهیم را به پیش کشید.
▫️میتوان از حالت سلب و ایجاب و صفر و یک خارج شد و از طیف ها و نسبت ها و سهم ها و چینش ها و آرایش ها سخن گفت.
در رسیدن به هدف ، در پیشبرد انسان و جامعه به سوی خدا ، مفاهیم دینی با یکدیگر اتصال و نسبتی دارند ، در نسبتی خاص با یکدیگر ارایش هندسی پیچیده ای را رقم زده اند .
▫️هر یک از مفاهیم چون نقطه ای در گرافی گسترده اتصالی به نقاط دیگر دارد و نسبتی میان او دیگر مفاهیم برقرار است آن هم نه اتصالاتی خشک و ایستا ، بلکه خود اتصالات نیز به حسب عوامل متعدد، دارای تغیرات و شدت و ضعف ها هستند. و در نقطه مرکزی این گراف که همه اتصالات با گذر از این نقطه انجام میشود انسان و جامعه انسانی قرار گرفته است و به حسب حالات متغیر او شدت و ضعف این اتصالات تغییر میکند.
▫️اینگونه است که برای تحقق یک امر کمالی، دهها مفهوم کمالی دیگر باید به میان بیایند و هر یک سهمی را بر عهده بگیرند.
▪️مثلا در همین سه گانه ولایت و عدالت و مواسات
به جان آنکه بگوییم کی اصل است و کی فرع ، کی متن است و کی حاشیه ، کی برود و کی بماند ، من طرفدار این هستم و تو طرفدار او ، من این را میپسندم و تو او را ، به نظر من شرع تاکیدش روی این است یا آن ، این مقدم است آن موخر ، این اول است آن دوم و امثالهم
بیاییم و از نسبت های این سه امر کمالی صحبت کنیم
▪️بگوییم این سه باید درچه آرایشی نسبت به هم قرار بگیرند تا انسان و جامعه انسانی به آن نقطه ای که باید، برسد.
ولایت چه سهمی دارد و چه نقشی ، مواسات چه کمکی میکند و کجا قرار میگیرد و عدالت در این میان چه نسبتی با ایشان برقرار میکند
▪️در نوع غلطی از این دو گانه سازی ها به نظر میرسد در مبنایی مغایر با آنچه این جا پیشنهاد میشود ، به این کمالات و ارزش ها به شکل انفرادی نگاه میشود
▪️میگوید عدالت یا میگوید مواسات یا میگوید ولایت و گمان دارد که با تاکید و انتخاب هر یک از این ها کار تمام است و میشود تحقق یکی از اینها را اراده کرد و از ان گفتمان ساخت و برای برنامه ریخت و آن را به تحقق کشاند
در حالیکه اگر در نگاهی دقیق تر روابط شبکه ای مفاهیم را ورانداز کنیم در خواهیم یافت که برای تحقق هر یک از این مفاهیم که بیش از دیگر مفاهیم میپسندیم یا لازم و ضروری تر ارزیابی میکنیم تا چه حد به سایر مفاهیم محتاجیم .
▪️مگر میشود از ولایت سخن گفت ، ولایتی را به میان کشید و به سوی تحقق آن گام برداشت در حالیکه نسبت او با عدالت روشن نشده باشد
یا مگر ممکن است که عدالت را طلب نمود و مطالبه کرد اما از ولایت و مواسات چشم پوشید و سهم بزرگ ایشان در تحقق این معنا را درنیافت.
?با این حساب ، باید به جای این دو گانه سازی ها که به تعبیر مخالفین به سوی دو قطبی ها پیش میرود ، سخت گیرانه و دقیق نسبت های میان مفاهیم را سنجید و سهم هر یک را روشن نمود.
?در این حالت، دغدغه موافقین را با کشف نحوه جایگیری این مفاهیم در هندسه شبکه ای مفاهیم دنبال نمود ، چه بسا در برداشتی از این چینش به این جمع بندی برسیم که مثلا ولایت از جایگاهی مشرف و مهیمن برخوردار است یا عدالت در نقطه پیشران و محرک ایستاده است و مواسات در موقف بستر و پشتیبان یا بالعکس یا نسبت های دیگر
?به این شکل هم ازنگاه بسیط و یکنواخت به مفاهیم دینی خلاص شده ایم و در نگاهی از بالا (عقابی یا هلیکوپتری یا اسامی از این دست ) پستی و بلندی های سرزمین گسترده مفاهیم را دیده و باور کرده و در صدد تهیه نقشه توپوگرافی مفاهیم بر می آییم و دغدغه موافقین را رعایت میکنیم و هم از نفی و اثبات و رد و قبول و تحقیر و تعظیم بی جای مفاهیم که دغدغه مخالفین بود فاصله میگیریم.
