کلام نیاز یاب و کلام نیاز پرور

?کلام نیاز یاب و کلام نیاز پرور?

?مهمترین کار متکلم، رسیدگی به فکر و اندیشه مردم است. یعنی همانطور که انسان، نیازهای جسمانی دارد، نیاز عاطفی دارد، نیاز فکری نیز دارد. که چه بسا مهمترین نیاز انسان، نیاز فکری اوست. و متکلم مأمور است این نیازهای فکری مردم را ابتدائا بشناسد و بعد برای تأمین نیاز او و رساندن او به آرامش، اقداماتی کند. بنابراین هدف متکلم، تأمین نیاز فکری و تغذیه فکری اوست. البته باید توجه داشت که متکلم، یک مطلوب را به زور به ذهن جامعه نمی دهد بلکه عطش آنها را پاسخ می دهد. چراکه اساسا دین به دنبال این نیست که مردم با تحمیق و تعجیز و اغفال به سمت حق بکشاند. بلکه هدف دین، انتخاب حق از روی شناخت و اراده است.

?حال کلامی که به نیاز مردم می پردازد، دو گونه است. کلام نیاز یاب و کلام نیاز پرور. (استاد از این دو کلام، به کلام منفعل و فعال تعبیر کردند).
?1)کلام نیازیاب، عطش و دغدغه های روشن و فعلی مردم را پاسخ می دهد. و لو اینکه این نیازهای فکری مردم، نیازهای عمیق نباشد، یا نیازهای او ریشه در احساسات و هیجانات داشته باشد و یا اینکه این نیازها متأثر از غرب زدگی باشد. و یا…
?2) ولی کلام نیازپرور، لزوما به عطش فعلی نمی پردازد بلکه عطش و نیاز اساسی و عمیق انسان می پردازد و لو اینکه این نیازها فعلی نباشد و در نفس انسانها و روح جامعه مکتوم و غیر ظاهر باشد. کلام نیازپرور این نیازها را می پرورداند تا آن را زنده و تبدیل به دغدغه اجتماعی کند و سپس آن نیاز را تأمین می کند. تحلیل ما این است که آزاداندیشی، اخوت و زندگی گرایی، از نیاز های مکتوم جامعه است که اغتشاشات اخیر هر سه این را ثابت کرده است.

?نکته: این تعبیر کلام نیاز یاب و نیاز پرور از فرمایش آیت الله جوادی در مورد اجتهاد اخذ شده است. ایشان می فرمایند اجتهاد دو گونه است: اجتهاد حکم یاب و اجتهاد موضوع پرور.