#يادداشت
#مشخصات_اسلام
#عقيل_رضانسب
#يادداشت_246 (بخش دوم)
#جلسه_324

💠 تغییر اصطلاح مرکب حقیقی توسط شهید مطهری برای توجیه مرکب حقیقی بودن جامعه!

5️⃣ خود جناب شهید مطهری نیز وقتی دارند منظومه را شرح می دهند، ترکیب حقیقی را به همین معنا می گیرند:

«مى‌گويند مركّبها يعنى اشيائى كه جزء دارند بر دو قسمند: بعضى مركبها مركبهاى اعتبارى است، يعنى وحدت آنها در خارج حقيقتى ندارد، كه اينها اصلا قابل بحث نيست، مانند اينكه ما براى اين ضبط صوت اعتبار وحدت مى‌كنيم. واقعيت اينها كه وحدت ندارد، اعتبار وحدت و تركيب كرده‌ايم؛ يعنى در واقع در اينجا جزء و كل به معنى واقعى وجود ندارد، چون «كل» ى وجود ندارد، «كل» اعتبارى است.
بعضى مركبهاى ديگر مركب حقيقى است. مركب حقيقى در جايى است كه بين اجزاء مختلف مركب وحدت حقيقى وجود داشته باشد.»
مجموعه آثار استاد شهید مطهری، جلد: ۹، صفحه: ۴۶۴
❇️ همانطور که می بینیم ایشان در این متن #ضبط_صوت که یک مرکب صناعی است را به عنوان مثال مرکب اعتباری ذکر می کند، اما در آثار دیگرشان از دست دادن آثار مستقل را به عنوان معیار تعریف مرکب حقیقی انتخاب می کنند، لذا مرکبات صناعی مثل همین ضبط صوت که اجزاء هویت خود را از دست ندادند و یک وحدت حقیقی رخ نداده است، ولی اثر مستقل خود را از دست داده اند را مرکب حقیقی حساب می کنند.
🔺 لذا به نظر می رسد ایشان یک عدولی از تعریف مرکب حقیقی در اصطلاح حکما کرده اند و اصطلاحی که ایشان می فرمایند یک اصطلاح جدید است که مربوط به خودشان است؛ و به نظرم اصطلاح ضعیفی هم هست و ناشی از این است که بین موجودات حقیقی و موجودات اعتباری خلط برایشان صورت گرفته است.
🔺 این اصطلاح سازی هم ناشی از این است که یک مرکبی به نام جامعه را دیده اند و نمی خواستند آن را در مرکبات اعتباری قرار بدهند، از آن طرف با این تعریفی هم که حکما از مرکب حقیقی می کردند جامعه نمی توانست به عنوان یک مرکب حقیقی تلقی شود، لذا در تعریف مرکب حقیقی دست بردند تا بتوانند از مرکب اعتباری شدن جامعه فرار کنند.
🔺 متن زیر این انگیزه ایشان را نشان می دهد:
🏷 «جامعه‏، مركّب‏ حقيقى‏ همانند مركّبات طبيعى نيست امّا مركّب صناعى هست، و مركّب صناعى خود نوعى مركّب حقيقى است هر چند مركّب طبيعى نيست.
مركّب صناعى مانند يك ماشين كه يك دستگاه مرتبط الاجزاء است. در مركّب طبيعى اجزاء، هم هويّت خود را از دست مى‏دهند و در «كلّ» حل مى‏گردند و هم بالتّبع و بالجبر استقلال اثر خود را، امّا در مركّب صناعى اجزاء، هويّت خود را از دست نمى‏دهند ولى استقلال اثر خود را از دست مى‏دهند، اجزاء به گونه‏اى خاص با يكديگر مربوط مى‏شوند و آثارشان نيز با يكديگر پيوستگى پيدا مى‏كنند و در نتيجه آثارى بروز مى‏كند كه عين مجموع اثر اجزاء در حال استقلال نيست‏.»
مجموعه آثار شهيد مطهري ؛ ج‏2 ؛ ص336
🔺 در این متن می بینیم که ایشان قائل به این میشود که #جامعه_مرکب_صناعی_است و سپس تلاش می کنند مرکب صناعی را به عنوان یک مرکب حقیقی توضیح بدهند.
.

#یادداشت
#حسین_علیمردانی
#مشخصات_اسلام
#جلسه_324

🔰هویت جامعه

🔺احکام اسلام بر اساس اجتماع
🔺تغییر جامعه توسط فرد
تبدیل فرد به روح کلی
سفر چهارم اسفار
مدارا
🔺غلبه ی قوای اجتماعی بر قوای فردی
تقدم تربیت اجتماعی بر تربیت فردی
تربیت اجتماعی انبیاء الهی
فرهنگ، ابزار تربیت اجتماعی
🔺ترکیب حقیقی
شخصیت حقیقی
.

#یادداشت
#حسین_علیمردانی
#مشخصات_اسلام
#جلسه_323
#اندیشه_های_بنیادین

🔰نقش اندیشه های بنیادین در معماری های اجتماعی

اگر روی بنیاد های فکری کار جدی نکنیم. زمانی که در میدان می خواهیم یک سازه ی اجتماعی را معماری کنیم و در حال انجام یک کار واقعی هستیم که در مطمح نظر هست، آن چنان در معرض ایده های واگرا قرار می گیریم که اگر یک ذائقه ی علمی داشته باشیم، سکوت می کنیم! اگر هم خلاص باشیم، شروع به چه چه زدن می کنیم و به صورت استذواقی ایده می دهیم!

این مصیبت بزرگی است و خیلی ها الان در جامعه این کار را می کنند و مایه ی آزار و اذیت هستند. البته نیت های خوبی دارند و سرمایه های خوبی را جمع کرده اند اما زمانی که طرحی ارائه می کنند، انسان نگران می شود. خوب که نگاه می کنید، می بینید که بدون پیاز و بن و ریشه به بالا می رود.

از آنجا که سرعت طرح سؤالات در صحنه بالاست، تنها راه این است که پشتیبان تحصیلات را عمیق و قوی بکنیم تا اگر هم به سؤال ها پاسخ های ذوقی داده شد، خود ذوق کاملا پرورده و سیقل داده باشد و خروجی قابل اعتماد باشد.

به همین منظور لازم است که از تحقیقات بنیادینی که خودش را به سمت انقلاب کشیده است به خوبی تغذیه کنیم و با آن انس بگیریم.

اگر اینطور نگاه بکنیم باید بگوییم که ما 40 سال است که نه درست و حسابی مطهری خواندیم، نه آقا خواندیم، نه امام خواندیم نه … همه ی این ها جای کار دارد. نخبگان ما باید به این مسئله توجه کنند. الان نخبگان ما روی فقه و اصول و ادبیات و این بحث های کاملا چکش خورده، اهمیت می دهند، که خوب هم هست اما اینجا ها رونقی نداریم.

مثلا اگر آقای فلانی بحث های شهید مطهری را ارائه بکند، اینقدر نکات ارائه می کند که آدم متوجه می شود شهید مطهری در چه وادی قدم برداشته است و چه کاری انجام داده است.

لذا باید نیروی انقلابی که می خواهد سر صحنه بنایی را برپا کند، از توان معرفتی برخوردار باشد. به تعبیری باید مته ی او را تیزتر بکنیم تا بتواند بدون فوت وقت و کیفیت بالایی، یک صحنه ای که به نظر بسته می رسد را بدرد و راهی به سمت نقطه هایی که هیچ موقع در اختیار ما نبوده باز بکند و ما را به جلو ببرد و کرانه های ما را گسترش بدهد.

اینجا ها معماری ها و مهندسی های زیادی نیاز هست. امیدواریم که جزء کسانی باشیم که در این وادی قدم می گذاریم و به موقف و ایستار قابل دفاعی می رسیم.

بسم الله الرحمن الرحیم
#یادداشت
#محمد_حسن_زاده
#مشخصاتـاسلام
#یادداشت_122
#جلسه_323

در ادامه مباحثه برادر خانی و خواجه

به گمان حقیر مهم ترین عامل کم گذاشتن در این سنخ از مسائل عدم نظم است نه عدم اراده.
عزم و اراده جوهر انسانیت است و بدون آن اصلا اعمال و افعال انسانی شکل نمیگیرد بنابراین قطعا اراده در رشد انسان موثر است.
لکن عامل مهمی که باعث میشود ما بسیاری از برنامه ها را در زندگی مان، با وجود اراده بر انجام آنها، ناقص انجام دهیم، عدم نظم است.
در مورد اندیشه کلامی و نرم افزار آن چندین مرتبه توضیح داده شده و لااقل بخش قابل توجهی از رفقای کلاس به ضرورت انجام این نرم افزار واقفند و برای تحقق آن در تلاشند. لکن در عمل جا می مانند. یعنی در واقع عزم این کار وجود دارد لکن مهارت تحقق آن وجود ندارد.

طلبگی بر خلاف بسیاری از حرفه های دیگر، زیست چند بعدی است. لازم است در چندین عرصه به صورت هم زمان رشد حاصل شود. بعد علمی، بعد اخلاقی، بعد معنوی و بعد مدیریتی و رهبری، بعد مهارتی و….. که هرکدام به خودی خود دریای عظیمی هستند. مثلا فقط بعد علمی در زندگی طلبه حداقل در طول سال به 3 علم فقه و اصول و فلسفه تقسیم میشود. دستیابی به همه این عرصه ها حاصل نمیشود جز در سایه نظم.

جامعیت در گرو نظم است. به جز با برنامه ریزی دقیق و التزام سختگیرانه به اجرای آن نمیشود این را حاصل کرد.

تجریه شخصی:
کاری که مدتی تجربه کردم و بسیار مفید بود این بودن که لیست تمامی کارهایی را که باید به صورت روزانه انجام میدادم و هر روز تکرار میشدند را یادداشت کردم و در جدول هفتگی قرار دادم و به شدت متعهد شدم که کل لیست را انجام دهم. هرکدام را که انجام میدادم جلویش تیک می زدم. این کار باعث میشد که هیچ کدام از این تعهدات روزانه در میان انبوه کارهای روزانه گم و فراموش نشود و در پایان هفته نیز محاسبه ای از میزان پایبندی به تعهدات انجام میدادم.
این کار باعث شد به نظم خیلی خوبی برسم. به نحوی که علاوه بر کارهای علمی و کارهای خدمتی و امور خانواده، جا برای ورزش کردن هم باز شد. البته به خاطر کارهای پیش بینی نشده و… باز هم فراوان پیش میاید که از چند برنامه جا می مانم و باید برای به بند کشیدن آنها نیز کسب مهارت کنم.

#يادداشت
#مشخصات_اسلام
#عقيل_رضانسب
#يادداشت_244
#جلسه_323

💠 علوم انسانی نخبگان حوزوی که به صحنه زده اند را منفعل کرده یا تمدن غرب؟!

نخبگانی حوزوی ما که وارد معماری اجتماعی شده اند وقتی در معرض طوفانی از اقتضائات و مسائل متنافر و ایده های واگرا قرار می گیرند، افرادی از آن ها که به لحاظ علمی کم مایه هستند وارد تأیید فضای موجود که متأثر از علوم انسانی غربی است می شوند و بعد از مدتی خودشان هم با وجود اینکه به لحاظ نیت خالص هستند به لحاظ شخصیت و فکر و عمل خطرناک می شوند و در بهترین حالت یک چیز التقاطی از آب در می آورند.
اما کسانی از آنها که ذائقه علمی دارند، چرا در مقابل این طوفان اقتضائات و ایده ها به سکوت کشیده می شوند و کپ می کنند؟
آیا صرفاً علوم انسانی غربی است که این واگرایی و انفعال را ایجاد می کند یا باید بگوییم که بروز تمدنی یافتن این اندیشه ها باعث انفعال آن ها شده است؟

شاید گفته شود که چه فرقی می کند، به هر حال در یک انفعالی نسبت به فضای غرب نخبگان ما به چنین وضعی گرفتار می شوند؟! اما به نظر تفاوت می کند، یعنی اگر علوم انسانی غربی فی نفسه لحاظ شود این قدرت را نداشت که مخصوصاً کسانی که با یک سبد دارایی خوب از تراث علمی حوزوی وارد صحنه می شوند را به انفعال بکشاند؛ واقعیت این است که انسان مدرن که انسان بریده از عالم غیب است، تمدنی بر پا کرده است و تمام مشتق های عملیاتی حرف های نظری و بنیادین خودش را در لایه های مختلف حیات اجتماعی گرفته است و نرم افزارهای متعدد زیست انسان را به تصرف خودش در آورده است و سحر عظیمی بر پا کرده است.

از آن طرف با هر تحلیلی میراث علمی ما نتوانسته خروجی تمدنی متناسب با خود را عرضه کند، بله در حال شدن هستیم و داریم به سمت حیات طیبه اسلامی و شکل دادن به تمدن نوین اسلامی حرکت می کنیم؛ اما غلبه تمدنی خیلی مسئله عجیبی است، غلبه تمدنی باعث می شود که سر صحنه عملیات های بزرگ اجتماعی حتی پیچیده ترین ذهن ها و نخبگان و بلکه نوابغ جامعه شما ایده های شدنی برای خروج از آن صحنه نداشته باشند، علت قفل کردن ذهن و کپ کردن نخبگان ما این است که طرف مقابل محصول تمدنی ارائه کرده است و الان چشم ها و دل ها را پر کرده است و تو داری به یک چیزی اشاره می کنی که نیامده و در واقعیات حیات جاری نشده؛ هر چند که حرف تو را فطرت همه انسان ها هم تأیید کند.

لذا باید گفت که عامل اصلی انفعال نخبگان بروز تمدنی یافتن علوم انسانی است و الا صرف دانش اگر بود، نمی توانست این صحنه انفعالی را برای نخبگان و خواص جامعه ما ایجاد کند.

#امید_فشندی
#یادداشت_186
#جلسه_323
#مشخصات_اسلام

🔰 ما، و حق نون و قلم و قدم در وادی کلام انقلابی

#به_یاد_دارم در سال‌های آغازین طلبگی كه به قول یكی از اساتیدم «اسهال قلم» داشتم، در موضوعات و مسائل مختلفی كه به‌گمانم می‌بایست ذهن طلاب را روشن كرد، می‌نوشتم و در قالب‌های مختلف در مدرسه پخش می‌كردم: از نشریه تا شب‌نامه، از تك‌نگاری تا درودیوارچسبانی… بعد كه فضای مجازی – خصوصا پیام‌رسان سروش – رونق گرفت و مدرسه یك گروه مجازی از مجموع طلاب و اساتید و مسئولان تشكیل داد، مباحثات و مجادلات بالا گرفت تا بالأخره مسئولان مدرسه برای صیانت از آرامش فكری فضای مدرسه، گروه را تعطیل كردند.

من البته دست از قلم برنداشتم و رفیق شفیق و همراهی هم جز قلم نداشتم، اما همواره در ذهنم این بود كه چرا از گفتن و نوشتن استقبال نمی‌كنند؟

حتی یك‌بار به مدیر مدرسه گفتم كه اگر من در آینده دچار التقاط و انحراف شوم، تقصیر شماست! خب وقتی به زبان خوش دارم افكارم را مطرح می‌كنم و در معرض قضاوت و بازخورد شما قرار می‌دهم، چرا استقبال نمی‌كنید؟ چرا فضا را سنگین می‌كنید كه دم از گفتن فروبندم و با خودم مشغول تفكر شوم؟

القصه؛ راهی را كه استاد فلاح عزیز در قالب “حلقه اندیشه كلامی” پیش روی ما گشوده است، هم صراط مستقیمی برای ساختن هویت فكری و فرهیختگی شخص ماست، هم هدیه‌ای به جامعه‌ی فكری و نخبگانی ایران اسلامی.

اگر این جمع مبارك به‌خوبی خود را بسازد، در واقع توانسته كه سقف فكر و اندیشه‌ی جامعه را بشكافد و طرحی نو دراندازد.

جهان فاسد مردم را
بریز دور و در این دوری
به عطر نافه‌ی خود خو كن

كمین بگیر جهانت را
سپس شكارچیانت را
به تیر معجزه آهو كن

مفصل‌اند زمستان‌ها
و برف نسخه‌ی خوبی نیست
برای سرفه‌ی گلدان‌ها

گلی نمانده خودت گل باش
تو را بكار و شكوفا شو
تو را بچین و تو را بو كن

۲۲ شهریور ۱۴۰۰

#یادداشت
#مشخصات_اسلام

#حامد_خواجه
#یادداشت_109
#جلسه_322

شهید بزرگوار از اختیار داشتن انسان، مسئول بودن را می‌فهمند و از اختیار لازمه‌ی مسئولیت می‌گیرند؛ هم مسئولیت اجتماعی و هم مسئولیت فردی.
این که بعد از اختیار اولین چیزی که توجه ایشان را جلب می‌کند، مسئولیت است تا حدودی نشان می‌دهد که اختیار را چگونه می‌بینند. این ذکر مسئولیت در پس اختیار نشان از آن دارد که این اختیاری که برای انسان متصور است به معنای آزادی تمام نیست و مناطقی هم هست که اختیار انسانی نفوذ در آن ندارد به عنوان مثال خداوند اختیار ما را در حیطه نظام خود راه نداده است که با میل خود در آن تغییر ایجاد کنیم و کسی نمی‌تواند در ثابتات عالم تغییر ایجاد کند. ولی درمقابل انسان گرفتار جبر هم نیست که نتواند سعادتمندانه سرنوشت خود را رقم بزند. به انسان امكان تغيير خود و تغيير سرنوشت خود را در دل نظامي متقن و حساب شده داده‌اند. و از آن مسئولیت اجتماعی که اختیار برای انسان می‌آورد، می‌توان فهمید که انسان امکان تغییر سرنوشت جامعه خود را هم دارد.
🌺

#مشخصات_اسلام
#یادداشت
#احمد_قوی
#یادداشت_73
#جلسه_322

جهان رسانه ای امروز و تعارض استقلال فرد و جامعه؟!

در بیان نورانی شهید مطهری (ره) ما بین رشد و استقلال انسان تناظر یک به یک مشاهده می شود.بدین صورت که هر چه مستقل تر رشید تر و بالعکس .
اما یکی از سوالات مهم در مورد رابطه ی استقلال ورشد فرد و جامعه این است که چه نسبتی بین استقلال فرد و جامعه وجود دارد؟
آیا برای رسیدن به جامعه ای مستقل لزوما باید استقلال فرد فرد جامعه رشد کند یا نه؟ ممکن است گفته شود چه بسا در مواردی بین استقلال فرد و جامعه تعارض هم برقرار شود. به این بیان که لازمه ی استفلال حداکثری افراد اعطای آزادی های بی حد و حصر در فضای ارتباطات و رسانه است. از سویی دیگر آزادی بی حد و حصر در فضای رسانه به این معناست که افکار عمومی جامعه بدون هیچ سنگر و محافظی در برابر هجوم گسترده دشمنان بی دفاع بمانند و همین عامل سبب شود تا ماشین جنگ رسانه ای دشمن با پروپاگاندای رسانه ای گسترده ذهن جامعه و به تبع استقلال آن را مورد خدشه قرار دهد!!
از سویی دیگر مرزبندی حول افکار عمومی جامعه اگر چه باعث تامین استقلال جامعه می شود اما همین خود می تواند عامل استخفاف تک تک افراد جامعه در برابر هویت جمعی گردد.
البته شاید بتوان گفت در فضایی که بمباران گسترده ی رسانه ای بر سر افکار عمومی یک جامعه برقرار است اعطای آزادی های حداکثری نه تنها عامل استقلال فردی نخواهد بود بلکه حتی استخفاف را در چهره ای بزک شده برای افراد به ارمغان خواهد آورد!

بسم الله الرحمن الرحیم
#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#محمد_حسین_خانی
#یادداشت_104
#جلسه_321

انسان در دعوای عقل و جهل

این دعوا در ادبیات شیعی یک دعوای دیرینه است

🔰قدمت دعوا

سماعه بن مهران نقل می کند روزی خدمت امام صادق علیه السلام رسیدم دیدم حضرت با اصحاب درباب عق و جهل گفتگو می کنند
امام به اصحاب فرمودند عقل و لشکرش را بشناسید جهل و لشکرش را بشناسید
که امام علت ونحوه خلقت عقل و جهل را بیان می کنند وبرای عقل و جهل هر کدام 75 لشکر نام می برند

رج: کافی شریف کتاب عقل و جهل روایت 14
در اهمیت این بحث در شیعه همین بس که باب اول کتاب کافی با عنوان
باب عقل و جهل شروع می شود.
شاید علت این تقدم را بتوان ریشه ای بودن دعوا و بنیادی بودن مسئله دانست.
در روایت سماعه حضرت تمام صفات خوب و بد را بیان می کنند و همه را از لشکریان این دو فرمانده می دانند حضرت اینجا ریشه یابی کردند
که بدانیم:

#بخل ریشه در تنگ دستی ندارد ریشه در جهل دارد.
#دنیا_پرستی ریشه اش جهل است

به بیان دیگر یعنی اگر خواستی این 75 رذیله را درمان کنی ابتدا جهل را برطرف کن این ها برطرف می شود

چون راه دیگری نیست مثلا کسی که مبتلا به تکبر است ما نمی توانیم از تواضع برایش بگویم ولی می توانیم با برطرف کردن جهل و آگاهی بخشی به اینکه انسان به این ضعیفی تکبرش برای چیست و…
با آگاهی بخشی و رفع جهل این رذیله هم بر طرف می شود

این حدیث می تواند یکی از اصول تربیتی باشد یک سنت تربیتی
که ریشه همه خوبی ها و بدی ها یا عقل است یا جهل

من علوی، من سفلی و مارشمالو!

توجهی در یک آزمایش!

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#سید_مصطفی_مدرس
#یادداشت_113
#جلسه_321