حقیقت علم

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#علم
#محمد_هادی_جوهری
#یادداشت_111
#جلسه_330

 

🔰حقیقت علم🔰

علم تحت هیچ یک از مقولات قرار نمی گیرد. چرا که اساسا علم ماهیت ندارد که تحت مقولات قرار گیرد. علم یک پدیده مجزا نمی باشد. علم مرتبه ای از وجود می باشد. وجود وقتی به مرتبه علم می رسد، آنگاه موجود خودآگاه می شود.
فلذا علم از سنخ وجود می باشد.
این تفسیر از حقیقت علم می تواند روایت مختلف در باب علم را معنا بخش کند. اول العلم معرفت الجبار، راس العلم التواضع ، العلم نور یقذفه الله فی قلب من یشا و …
چرا که اساسا این روایات حقیقت علم را در اتصال به حقیقت حق تعالی که وجود مطلق است قرار داده اند. یعنی اساسا حقیقت علم، اتصال به وجود حق تعالی می باشد. و هر چیز دیگر به جز آن حجاب محسوب می شود. و اتصال به حق تعالی اتصالی وجودی است . چرا که او وجود مطلق است و چیزی جز وجود نیست.
یعنی اگر وجود مادی در مرتبه ای از کمال خود، در طول وجود حق تعالی قرار گیرد، تبدیل به آن موجود خودآگاه می شود که آن علم است.
علم با این تفسیر، نور دیده می شود. و الا سایر تفاسیر از علم چیزی جز حجاب نیست.
و این تفسیر می تواند آن روایت امام حسن عسکری در باب آیه و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون را مفهوم کند. ایشان می فرماید ، لیعبدون ای لیعرفون. معرفت و علم مرتبه ای از وجود حق تعالی است . و اساسا، خلقت برای رسیدن به اوست.

علم و معرفت

#یادداشت
#مشخصات_اسلام

#حامد_خواجه
#یادداشت_114
#جلسه_330

جلسه امروز به سمت علم و معرفت رفت. یک جمله‌ی کلیدی جلسه امروز این بود که تمام طراحی‌های اسلام برای معرفت است، برای علم است. امّا این علم و معرفت کدام علم است؟ آیا با این بینشی که ما نسبت به علم داریم می‌توانیم به علم حقیقی برسیم؟ بینشی که حتی به علوم حقیقی هم دانش‌محور نگاه می‌کند و اصلا وارای آن را نمی‌تونیم تصور کنیم!

قطعا آن علمی که مدنظر است با تصور ما از علم متفاوت است؛ اگر نیم نگاهی به کافی شریف داشته باشیم در همان اوایل که کتاب فضل علم با توصیفاتی از علم روبرو می‌شویم که اصل قابل درک نیست که این دانش و علمی که ما به آن باور داریم این چنین توصیف شود.
آن چه علمی است که طلب آن را فرضة دانسته اند بر تمام مسلمانان؟ و یا اینکه طلب علم را کمال دین خوانده‌اند و یا جایی که علما را ورثه‌ی انبیا می‌شمارند و … این کدام علم است؟
آیا این تصوری که از دانش داریم را می‌توان متصف به این صفات کرد؟ اگر باب ثواب عالم و متعلم را مروری کنیم متوجه می‌شویم که این مقام و منزلت برای این تصوری که ما از علم داریم بسیار بزرگ‌تر و بیشتر است و بینش و باورمان را نسبت به علم باید تغییر دهیم و البته کار دشواری است اینکه بخواهیم آنچه در دوران طولانی در ذهن‌ما به عنوان علم رسوخ کرده است را تغییر دهیم و اول قدم آن است که علم حقیقی را بفهمیم و واقعا تصویر درستی از علم داشته باشیم که وقتی گفته می‌شود العلم نور، این برای مان قابل فهم باشد.

علم

#محمد_صحرایی
#مشخصات_اسلام
#یادداشت_83
#جلسه_330

آنچه در سیره ی بزرگانی همچون مرحوم علامه ی حسن زاده مشاهده می شد احترام و دلسپاری به همه ی علوم بود.
اگر چه کم و زیاد داشت اما به کتاب ریاضی یا فیزیکی که دستاورد مسلمانان نبود هم با احترام مواجه میشدند و برای یادگیری آن ولع داشتند.
همیشه در ذهنم منطق اینگونه رفتارهای ایشان مورد سوال و شاید اشکال بوده و هست.
برایم نوعی اشتهای به دور از أهمّ و مهم کردن عقلایی و بدور از زندگی می نمایاند.
آیا همه ی اینها به جهت آثار دنیوی و برزخی این علوم است؟
علم فیزیک یا شیمی یا هندسه چگونه منشأ برای امتداد برزخی انسان خواهد شد؟
سرّ اینهمه احترام این بزرگان به علم و دانش چیست؟
همیشه در مواجهاتی که با افراد حوزوی داشتم به نظرم می رسید غالبا میتوان از طریق چهره و حتی راه رفتار و منش، طلبه ای که اهل تلاش علمی است را از طلاب دیگر تمییز داد حتی اگر طلاب دیگر اهل عبادت و تقوا باشند و حتی اگر علم مورد تلاش این طلبه علم اصول باشد.
خودم به این نتیجه رسیده ام که احتمالا علم به خودی خودش و فارق از آثار عملی اش، در انسان یک نحوه اثر و سعه ی وجودی ایجاد میکند.

قداست علم

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#مهدی_اعلایی
#یادداشت_56
#جلسه_330

اَلْعِلْمُ ه‍ُوَ الْحِجابُ الاکْبَرُ
.
یکی از بلاهایی که مدرنیته بر سر ما آورده، اینست که علم را، از جایگاه قدسی خود آنرا تنزل داده و معنای علم را، به زیاد خواندن و زیاد شنیدن و زیاد نوشتن و … در ذهن ما تبدیل کرده.
.
این تغییر نگرش موجب شده که علم دیگر برای ما قداست زیادی نداشته باشد. کتاب های عرفانی ‌و اخلاقی حضرت امام و سایر حکما و عرفا را می خوانیم، اما اصلا احساس تهذیب و رشد معنوی نمی کنیم.
.
نگاه بیرونی به طلبه اینست که او هرروز در حال رشد و تکامل است؛ درحالیکه اصلا خود طلبه چنین مواجهه ای ندارد و حتی اساتید اخلاق هم در حوزه توصیه می کنند که در کنار کارهای علمی، برنامه تهذیبی هم، داشته باشید! انگار که علم آموزی، کار غیر مقدسی است که انجام می دهیم، مثل شغلی که بقیه مردم دارند و توصیه می شود برای آخرت خود هم، کاری بکنید!! پس این علومی که سراسر باید معنویت و رشد معنوی باشد، چیست؟!؟ چرا ما با خواندن این علوم، اصلا احساس لذت معنوی نمی کنیم؟!؟ همانطور که در دانشگاه علوم مختلف مهندسی و پزشکی و … می خوانند، ما هم در حوزه صرف و نحو و فقه و اصول و … می خوانیم!!!

خسارت حذف آداب علم آموزی

#یادداشت
#حمیدرضاشب_بویی
#مشخصات_اسلام
#یادداشت_102
#جلسه_330
#خسارت_حذف_آداب_علم_آموزی1

در این جلسه مطلبی حضرت استاد درباره حذف و از دست رفتن آداب علم آموزی از تاریخ و عصر حاضر مطرح نمودند و خسارتی در مسیر پرنور تعلم دانستند. در کتاب شرح حدیث جنود عقل و جهل امام رحمه الله علیه این بحث تا حدودی باز و تفسیر داده شده است.

در نگاه امام رضوان الله علیه، علم با وجود و کمال مطلق مساوق است لذا ایشان از طرفی قائل اند که هرجا هستی هست به همان اندازه شعاع علم هست و از طرفی عشق به کمال، عشق به علم است اما حضرت امام توضیح می دهند که این علمی که با کمال و وجود مساوق است علم حضوری است و نه حصولی، نهایتا می توان دریافت ایشان آن علمی را که ذیل جنود عقل به حساب می آورند علم حضوری است و جهل را در مقابل این علم قرار می دهند و البته این جهل را مساوق نقصان می دانند و به همین دلیل ایشان اختلافات علوم را ناشی از حجاب ظلمانیه می دانند و می فرمایند که «اگر فطرت محتجب نشود، و در غلاف طبيعت نرود، متوجه به معرفت مطلقه شود، و اگر محتجب شود، به اندازه احتجاب از معرفت بازماند، تا برسد به آنجا كه جهول مطلق شود».

این مطلبی را که حضرت امام ذیل جنود عقل و جهل مطرح می فرمایند عملا یک درگیری عمیق و حقیقی را با علمی مطرح می کنند که این علم در سطح علم شهودی و حضوری است و امام عالمی که بخواهد افسر این درگیری نام گذاری کند آن عالمی را ملاک قرار می دهد که خودش شرف حضور بر حقیقت دارد لذا سر رعایت آداب جهت رفع حجاب های فطری برای افسران این درگیری واجب و لازم می دانند.

نسبت هویت جامعه و فرهنگ

#یادداشت
#حسین_علیمردانی
#مشخصات_اسلام
#جلسه_329
#جامعه
#فرهنگ

🔰نسبت هویت جامعه و فرهنگ

فرهنگ برآمده از هویت جامعه است.

به عبارت دیگر هر فرهنگ برآمده از یک هویت مشترک انسانی است و شدت و ضعف و گستره اش، وابسته به این هویت است.

مثلا فرهنگ عزاداری برای امام حسین ع از هویت شیعی یک جامعه ی اسلامی برآمده است.

نگاه توحیدی در مسائل خرد و کلان اجتماعی

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#محسن_همت
#یادداشت_71
#جلسه_329

💠نگاه توحیدی در مسائل خرد و کلان اجتماعی

نمی دانم چرا خدا همیشه یه طور دیگه می بیند؟

انگار جهان ماده همه اش فریب است همه اش سراب است. این چه ظاهر و باطنی است که بهم نمی خورند.
🔹خمس می‌دهید گمان می کنید که از حسابتان کم می شود اما در واقع اضافه میشود!!!
🔹صدقه مال را کم نمی کند بلکه اضافه میکند!!!
🔹فقیر از شما کمک می خواهد شما به او کمک نمی کنید بلکه او دارد به شما لطف میکند!!!!!
🔹در غزوه حدیبیه طرف مقابل تا بن دندان مسلح و جبهه ما بدون آمادگی و سلاح است بعد می گوید اگر وارد جنگ و کارزارمی شدید حتما پیروز بودید
🔹سر بریده خانواده اش پیش چشمانش قرار دارد اما باز بانگ پیروزی سر می دهد که غیر زیبایی ندیده است!!!
🔹ابرقدرت های عالم با زر و قدرت و رسانه در حال اداره جهان هستند اما خدا می گوید اینها همه‌اش پوشالی است شما بلند شوید حل می شود.

دیگه واقعا چشمها را باید شست
جور دیگر باید دید…
🌳

مردم سالاری مشتق اول قیام لله

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#مردم_سالاری
#محمد_هادی_جوهری
#یادداشت_110
#جلسه_329

🔰مردم سالاری مشتق اول قیام لله🔰

در نظریه مکتب امام خمینی ره ، قیام لله به عنوان روح نظریه اجتماعی ایشان ایفای نقش می کند
این نظریه وقتی می خواهد یک تجسد پیدا کند، مشتق های مختلفی از آن صادر می شود.
مردم سالاری، مشتق اول نظریه قیام لله می باشد. مردم سالاری یعنی قیام مردم برای هدایت و حکومت بر خود.
مردم سالاری اولین ویژگی جسد نظام اجتماعی نظریه اجتماعی مکتب امام می باشد.
مردم یک حقیقت انسانی است که بالای جامعه قرار دارد و در آن روابط اجتماعی دیگر لحاظ نمی شود . و در حقیقت آن روح مشترک انسانی میان افراد می باشد. فلذا مراد از مردم سالاری، انسان سالاری و یا جامعه سالاری نیست. بلکه مراد مر مردم سالاری است. یعنی آن حقیقت انسانی که خلص افراد جامعه است باید در نقش سالاریت عالم قرار گیرد و سبب هدایت و حکومت بر انسان ها و جوامع شود.

همراهی اراده الهی و اراده مردم

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#سعید_خورشیدی
#یادداشت_69
#جلسه_329
#همراهی_اراده_الهی_و_اراده_مردم
آیه 11 رعد میفرماید :
إِنَّ اللهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِم
خداوند سرنوشت هر قومی را به خودشان سپرده و آن را تغییر نمیدهد مگر آنکه خود آنها تغییر کنند.
سرنوشت جهان و جهانیان محتوم و جبری نیست. آن چه جبری و محتوم است و ارده خداود به آن تعلق گرفته، این قاعده و سنت است که میگوید : تغییرات و تحولات جوامع بشری را خداوند تعیین میکند اما ملاک تصرفات او نیز احوالات همین جوامع و تغییر و تحولات آنهاست!
این آیه یک همراهی میان اراده مردم و اراده خداوند را نمایش میدهد.
این همراهی هر دو طرف را روشن تر میسازد !
از طرفی خواهیم دانست که اراده مردم، اراده ای موثر، مقتدر و معجزه آساست ! زیرا ملاک اراده خداوند است و أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ !
از طرفی دیگر نیز خواهیم دانست که اراده الهی همیشه از مجرای اراده انسان ها جریان می یابد . به همین سبب در آیه 25 سوره حدید هدف ارسال رسل را این دانسته که مردم عدالت را برقرار کنند : لیقوم الناس بالقسط ! و شاید از همین باب باشد که در آیه 16 سوره اسراء فرموده است : وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا

اراده های یک امت

#یادداشت
#حمیدرضاشب_بویی
#مشخصات_اسلام
#یادداشت_101
#جلسه_329

با توجه به اینکه در این جلسه این نکته مطرح شد که اگر بتوانیم تجمیع اراده های یک امت را رقم زنیم همان زندگی های معمولی ما معنای راهبردی پیدا می کند و حتی اموراتی چون «جهر صوت در نماز» نیز راهبردی بودنش روشن و واضح می گردد؛ این نکته برای بنده آن قدر گیرا و جاذب بود که مجددا به مباحث درگیری با دشمن در نگاه حضرت آقا سر زدم و به نظر آمد این نگاه راهبردی همان زندگی با آهنگ کنار زدن دشمن است.

حضرت آقا می فرمایند: « همه کارهای ما، یک نوع مبارزه است. زندگی، میدان مبارزه است؛ این که گفته‌اند «انّما الحیاة عقیدة و جهاد»، یک واقعیت است. انسان راهی را انتخاب میکند و در آن راه مشغول چالش و مبارزه میشود. زندگی این است. این مبارزه علیه کیست؟ فلش این مبارزه را به سمت چه کسی باید قرار داد و جهت مبارزه کدام است؟ یعنی در این مبارزه، عبارت اُخرای این که دشمن کیست مهم است.(19/11/79)»

چه بسا تجمیع اراده های یک امت و پیشرفتی که حضرت استاد بر محور اراده مردم تفسیر کردند، اگر بخواهیم جزئی تر بسط دهیم می بایست بگوییم اراده مردم بر پایه مبارزه و جهاد، آن سبک زندگی است که نهایتا به پیشرفت منجر خواهد شد.(پرواضح است که معنای مبارزه و جهاد در نگاه حضرت آقا معنایی ویژه، متمایز و شاخصه مند از بقیه امورات دارد.)

تحولات اجتماعی و اراده ملی

#یادداشت
#حمیدرضا_فتحی
#مشخصات_اسلام
#یادداشت_**
#جلسه_329

در جلسه روز گذشته بحثی مطرح شد که کلید تحولات اجتماعی اراده ملی است. سوالی که برای بنده مطرح شد این است که آیا ما در طول حیات اسلامی-انقلابی خود دائما نیاز داریم که تحول اجتماعی رقم بزنیم؟ به عبارت دیگر بنده اینطور متوجه می شوم که لفظ تحول اجتماعی در مواردی به کار می رود که نقطه عطف اتفاقات اجتماعی باشد. در واقع سوالی که مطرح می شود این است که اگر انقلاب اسلامی را یک تحول اجتماعی بدانیم آیا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و برقراری نظام اسلامی هم مدام قرار است مسائل کشورداری خود را با تحول اجتماعی حل کنیم؟ فرض بفرمایید پوشش مردم را می خواهیم حل کنیم، تحول اجتماعی لازم داریم؟ نهاد تعلیم و تربیت تراز انقلاب اسلامی می خواهیم باید تحول اجتماعی راه بیندازیم؟ یا همان مثالی که در جلسه مطرح شد، آیا ما واقعا برای حل مساله فضای مجازی باید اراده ملی شکل دهیم؟
آیا همانطور که در یک مقطعی این اراده ملی شکل گرفت تا نظام طاغوت را شکست داد و نظام حق را جایگزین آن کرد، معضلات و مسائل اجتماعی نظام حق را هم باید با اراده ملی حل کرد؟!!

از سر نویس یا از سر نوشت؟

#امید_فشندی
#یادداشت_189
#جلسه_329
#مشخصات_اسلام

🔰 از سر نویس یا از سر نوشت؟ (به‌راستی قلم به دست کیست؟)

استاد مطهری پرونده‌ی تحقیقاتی «علل انحطاط مسلمین» خود را از انسان و سرنوشت آغاز کرد و فهم نادرست مسلمانان را از قضا و قدر و سرنوشت، از اصلی‌ترین علل انحراف و انحطاط تمدن اسلامی برمی‌شمارد.

استاد قنبریان عزیز نیز اصطلاح رسایی در این زمینه دارند: حاکمیت‌های دینی سعی دارند که «آنچه هست» را «مساوی با «آنچه باید» جا بزنند و اینگونه الغا کنند که “چون هست” پس “باید باشد” و مورد رضایت خداوند و بر اساس خواست و اراده‌ی اوست.

طرفه اینکه عباسیان خود با #انقلاب و برآشوبی اراده‌ی مردم و با شعار «الرضا من آل محمد»، علیه نظم موجود اَموی قیام کردند اما پس از استقرار، خود از مروّجان اصلی جبرگرایی و اشعری‌گری شدند.

اما پرسش‌های اساسی بسیاری پیرامون حاکمیت مردم بر سرنوشت و اراده‌ی ملی مطرح است:

1. حاکمیت اراده‌ی ملی تا کجا مشروعیت دارد؟ مشروعیت حاکمیت اراده‌ی ملی مطلق است یا مقید؟

2. پایگاه این مشروعیت چیست؟ انسان و جامعه‌ی انسانی از چه گوهری برخوردار است که به حیث آن، اراده‌ی برخاسته از انسان را مشروع بدانیم؟

3. نسبت اراده‌ی ملی با حاکمیت سیاسی چیست؟ فقط در مرحله‌ی حدوث و استقرار میدان‌دار است یا ضامن بقا نیز خواهد بود؟

4. وضعیت حاکمیت اراده‌ی ملّی در نظام جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟

5. چرا مردم را در دوران پیشاپیروزی با شعور «إِنَّ اللَّهَ لَا یغَیرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ یغَیرُوا مَا بِأَنْفُسِهِم» به میدان نهضت آوردیم، اما پس از استقرار حاکمیت می‌خواهیم با شعار «ذَٰلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ یكُ مُغَیرًا نِعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَىٰ قَوْمٍ حَتَّىٰ یغَیرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ» در خانه نگه داریم؟!

18 مهر 1400

اراده و خواست مردم

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#مهدی_اعلایی
#یادداشت_55
#جلسه_329

توجه به اراده مردم و خواست مردم مسئله ای است که امروز کمتر به آن می پردازیم.
.
همه می دانیم که انقلاب سال ۵۷ فقط با اراده مردم موفق شد و نه با حمایت ابر قدرت ها و یا حتی با مناسبات قدرت و سیاست
.
ولی اکنون، پس از گذشت حدود ۴۰ سال از آن ایام، متاسفانه از این کیمیایی که در اختیار داریم، غافل شده ایم.
.
مسئولین جمهوری اسلامی با مردم صحبت نمی کنند و برای خود در عمل الزامی نمی بینند که پاسخگوی افکار عمومی باشند.
.
سخت تر و عجیب تر آنکه روحانیت نیز، که نهادی برخاسته از اراده مردمی است و توسط مردم نیز، تامین مالی می شود، نسبت به اراده مردم توجه زیادی نداشته و بیشتر چشم به مناسبات قدرت دوخته و امیدوار است با تغییر مسئولین و آمد و شد مسئولین، اتفاقی رقم بخورد. حال آنکه، راه حل اساسی، تغییر خواست مردم است.
.
این مسأله تا جایی پیش رفته، که حتی ما در برخی موارد، از رجوع به آرای مردم و خواست مردم ابا داریم. چون با مردم حرف نمی زنیم و برای تغییر و جهت دهی اراده مردم وقت جدی نمی گذاریم.
.
خلاصه کلام اینکه در گام دوم انقلاب، باید بسیار بیشتر از آن که توجه خود را به تصمیمات مسئولین معطوف کنیم، باید به اراده ملی توجه کرد.

مردم و مردم سالاری

#یادداشت
#مشخصات_اسلام

#حامد_خواجه
#یادداشت_113
#جلسه_329

هنگامی که سخن از مردم و مردم سالاری می‌شود و به این باور می‌رسیم که مردم باید به صحنه بیایند، تا مشکلات حل شود، خود را جزء مردم نمی‌بینیم. این را نمی‌بینیم که ما خود هم جزئی از همین مردم هستیم و باید به صحنه بیاییم و اصلا این به میدان آمدن ما است که مردم را به صحنه می‌کشاند. همانگونه آقا در توصیف امام و حرکت امام می‌گویند: باید اراده كنید؛ باید تصمیم بگیرید؛ باید خواص و اثرگذاران در ذهن مردم وارد میدان شوند و مردم باید آمادۀ فداكارى باشند. در آن صورت همه كار خواهد شد و همۀ موفّقیتها به‏دست خواهد آمد.
خودِ او اوّل كسى بود كه وارد میدان شد. با ورود او به میدان، خواص آمدند؛ علما آمدند؛ روشن‏فكران آمدند؛ طلاب آمدند؛ دانشجویان آمدند؛ طبقات گوناگون مردم آمدند و در مدت چند سال، همۀ قشرها بتدریج به این نهضت عظیم پیوستند و در نتیجه، آن قدرت سیاسى و نظامى و تبلیغاتى كه در مقابل این نیروى عظیم مردمى قرار داشت، نتوانست مقاومت كند. نیروى ایمان، نیروى اراده، نیروى رهبرى حكیمانه و نیروى استقامت و صبر و پایدارى، نه فقط بر قدرت رژیم طاغوت فائق آمد، بلكه بر قدرت آمریکا هم كه پشت سر او بود، چیره شد. (مراسم یازدهمین سالگرد رحلت امام خمینی ره، 14/3/79)