مطالب توسط سیدابراهیم رضوی

پویش کلام انقلابی، فعالیتی کلامی یا فقهی؟ (2)

? پویش کلام انقلابی، فعالیتی کلامی یا فقهی؟ (2) ? ?اگر گفته شود، تعریف فقه به چیزی که تمام تجویزات را شامل شود، با فقه مرسوم متفاوت است و حرفی جدید است، در جواب می گوییم: اولا شما هم کلام را به چیزی جدید تعریف کرده اید. تعریف مرسوم این است که کلام دانشی است […]

پویش کلام انقلابی، فعالیتی کلامی یا فقهی؟ (1)

? پویش کلام انقلابی، فعالیتی کلامی یا فقهی؟ (1) ? ?کلام انقلابی که ذهن مردم جامعه سوژه اش است، اگر مراد از آن صرفا یک پویش علمی است که در با نگاه به نیازهای مردم، مسائل علمی اش را تنظیم می کند، این فعالیت یک فعالیت کلامی است همانند کاری که حضرت آقا در کتاب […]

دانش و اندیشه؛ چه تقریری؟!

?دو تقریر از دانش و اندیشه وجود دارد: ۱. در طول تاریخ در زمینه هاي مختلف اندیشه وجود دارد. سپس در گذر زمان، آن اندیشه منضبط می شود و دانش تولید می‌شود. در این نگاه دانش پسینی است. ۲‌. دانش چون سخت و منضبط و… است، مستقیما نمی‌تواند مساله عینی را حل کند و یا […]

توصیف چیستی کلام انقلابی

بعد از شناخت طبقه بندی علوم و جایگاه آنها، باید بطور تفصیلی تر به شناخت حقیقت چیزی که به کلام انقلابی نامیده شده بپردازیم تا بعد از شناخت آن، جایگاه آن را در میان علوم بیابیم.   ?استاد کلیدواژه هایی برای کلام انقلابی ذکر کرده اند که به آنها اشاره می کنیم: اندیشه است نه […]

طبقه بندی علوم

در طبقه بندی علوم، نظریات متعددی از فلاسفه گذشته تا امروز وجود دارد و مقاله «طبقه بندی علوم از دیدگاه دانشمندان دوره اسلامی از قرن دوم هجری تا عصر حاضر» نوشته فرزانه قنادی نژاد و غلامرضا حیدری، لیستی از این نظریه پردازان را جمع آوری کرده است. با مطالعه بعضی از این نظریات، به این […]

ماهیت یابی پویش کلام انقلابی

فعالیت علمی ای که سوژه آن ساماندهی اندیشه مردم است، ضرورتی است که در این حلقه ضرورت آن تبیین شد و کلام انقلابی نامیده شد. سوال این است که این ضرورت، چه علمی است و در چه علمی باید مورد بررسی قرار بگیرد. آیا می توان به این پویش، کلام اطلاق کرد؟ به نظر می […]

تأملی در معنای واژه «تضاد» در مسأله «تضاد بین شریعت و سیاست»

#نشست_کلامی #پسااسلامیسم     ?آقای دخانچی در مقدمه کتاب پسااسلامیسم برای ادعای خودشان مبنی بر تضاد شریعت و سیاست، از سخنان ملاصدرا شاهد می آورند که ایشان هم اعتقاد به تغایر شریعت و سیاست دارند. سپس بعد از ذکر این مسأله، می گویند رابطه مذهب و سیاست در ایران نامتوازن است و احتیاج به بازنگری […]

حقیقت اراده

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_21 #جلسه_361 #بازتقریر (قسمت اول) ? حقیقت اراده ? ?در فلسفه اسلامی اراده در انسان به¬عنوان کیف نفسانی، همچون درد یا لذت درنظر گرفته می‌شود. صدرالمتألهین شیرازی در مورد معنای اراده می¬گوید: «اراده شوق شدید به کسب مراد و جزء اخیر علت تامه است» ( الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعه، ج8، ص323). […]

مقدمات اراده، موانع شکل گیری آنها و راه حل رفع آن موانع

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_22 #جلسه_361 #ایده‌پردازی (قسمت دوم) ? مقدمات اراده، موانع شکل گیری آنها و راه حل رفع آن موانع ? با توجه به یادداشت 21، دانسته شد که مقدمات اراده، سه چیز هستند: تصور، تصدیق و شوق. در ادامه بطور خلاصه به موانع هر کدام از مقدمات اشاره کرده و راه حل هر […]

نقد #یادداشت_134 آقای #محمد_هادی_جوهری

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_20 #جلسه_360 #نقد ?نقد #یادداشت_134 آقای #محمد_هادی_جوهری ? نقد و ملاحظاتی نسبت به این یادداشت وجود دارد که در قالب سه نقد به آنها اشاره می کنم: ?نقد اول: با تتبعی که در کتب فقهی و اصولی داشتم، فرقی میان سیره عقلا و بناء عقلا نیافتم. به نظر می رسد فرقی که […]

حقیقت اکل ما بالباطل و چرایی ممنوعیت آن در اسلام

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_18 #جلسه_355 #تقریر یا #باز_تقریر ?حقیقت اکل ما بالباطل و چرایی ممنوعیت آن در اسلام? ?یکی از اصول مهم اقتصادی از نظر اسلامی که شهید مطهری در این اصل به آن اشاره می کند، اصالت خیر در مبادلات (یعنی ممنوعیت اکل مال به باطل) است. در اینکه حقیقت ممنوعیت اکل مال به […]

سوالاتی در مفهوم باطل و سعه و ضیق آن

یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_19 #جلسه_355 #سوال ? سوالاتی در مفهوم باطل و سعه و ضیق آن ? ?در سعه و ضیق این قاعده «ممنوعیت و حرمت اکل مال بالباطل» ابهاماتی وجود دارد که با طرح چند سوال به آنها اشاره می کنم. ▪️ اساسا مراد از باطل چیست؟ تا با توجه به آن مصادیق آن […]

تبیین ماهیت قاعده لاضرر در فقه و قانون گذاری

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_16 #جلسه_351 #تقریر یا #بازتقریر ? تبیین ماهیت قاعده لاضرر در فقه و قانون گذاری? ?هر حکمی دو مرحله جعل و فعلیت قابل بررسی است. در مرحله جعل، فعل با در نظر گرفتن مصالح و مفاسد و کسر و انکسار آنها، حکم باید یا نباید یا جواز برای آن جعل می شود. […]

ورود قاعده لاضرر در عرصه حکمرانی

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_17 #جلسه_351 #ایده_پردازی ?ورود قاعده لاضرر در عرصه حکمرانی? ?امتداد این بحث در سطح فقه نظام، اثرات متفاوت و گسترده تری به بار می آورد. با نگاه نظام مند، کل امت و مردم، یک وجود مجزا پیدا میکند و متناسب با این موجود جدید، احکام دیگری وجود دارد. به عنوان مثال شاید […]

لازم‌الاتّباع بودن «امرالله» و مشورتي بودن «امرالناس»

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_15 #جلسه_350 ? لازم‌الاتّباع بودن «امرالله» و مشورتي بودن «امرالناس»? ?آیت الله جوادی آملی در ذیل آیۀ 36-36 سورۀ احزاب، می فرمایند: قضاي الهي دو قسم است يك قضاي تكويني است كه تخلّف‌پذير نيست ﴿إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئاً أَن يَقُولَ لَهُ كُن فَيَكُونُ﴾ [10] آن قضاي تكويني است كه «لا مردَّ […]

جایگاه و قلمرو شورا

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_14 #جلسه_348 ♦️جایگاه و قلمرو شورا اصل ضرورت شورا شکی در آن نیست اما باید بحث کرد که شورا به مثابه یک رویکرد محیط بر دیگر امور، ارزشمند است یا به مثابه یک ملاحظه و روش حل مسأله ?اگر به مثابه یک رویکرد است، این سوال مطرح می شود که چرا در […]

تفاوت حق و تکلیف

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_8 #جلسه_345 ♦️ تفاوت حق و تکلیف در تفاوت واژه حق و حکم، به چند مورد می توان اشاره کرد: 1- حق، مفهومی متضایف تکلیف و آن روی سکه تکلیف است. البته شاید دقیق نباشد که بگوییم حق، نگاه به خود دارد و تکلیف نگاه به دیگران. چراکه این تفاوت در صورتی […]

آیا تکلیف، واژه عمیقتری نسبت به حق است؟

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_9 #جلسه_345 ♦️آیا تکلیف، واژه عمیقتری نسبت به حق است؟ ?شاید بتوان گفت آن معضلی که دغدغه استاد بوده و به حق هم بوده (که ادبیات تکلیف نسبت به ادبیات حق، از ارزش و عمق بیشتری برخوردار است و جامعه تکلیف مدار، جامعه عاشقانه تر، پرمعناتر و عمیق تری نسبت به جامعه […]

فطری بودن مدنیت انسان1

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_10 #جلسه_345 ♦️تحقیقی در نظریه حکما و فلاسفه غربی و اسلامی در مسأله مدنی بودن انسان (بخش اول) با احصاء نظرات شاید بتوان گفت، سه نظریه اساسی در این مسأله وجود دارد که روح معنایی متفاوتی باهم دارند. اول: مدنی بالطبع بودن انسان یعنی انسان اساسا از روی سرشت و طبیعت، اجتماعی […]

فطری بودن مدنیت انسان2

#یادداشت #مشخصات_اسلام #سید_ابراهیم_رضوی #یادداشت_11 #جلسه_345 (بخش دوم) چند سوال و طرح بحث: 1- اولین سوالی در طرح این مسأله به وجود می آید این است که اساسا چیزی که اقتضای نیاز انسان است، امری غیر فطری است؟ مگر یکی از ویژگی های امور فطری، حس نیازمندی انسان نسبت به آنها نیست؟ مخصوصا وقتی آن چیز، […]