كلام انقلابی و تجربۀ زیستۀ حضرت روح‌الله

افق كلام انقلابی – صرف‌نظر از محتوای آن – كاملا در تراز زیست دینی حضرت امام خمینی قابل تصویر است. گرچه نمی‌توان ادعا كرد كه از آغاز كاملا آگاهانه گام در راه انقلاب نهاده، اما تجربه‌ی معرفتی ایشان در بستر زیستی كه داشته را می‌توان فراوری كرد و محصول را به‌عنوان شهد نابی از كلام انقلابی به بازار اندیشه عرضه كرد.

در سنت علمی حوزه عادت داریم كه تراث را منبع و مرجع اصلی دانش بدانیم و تفریع آن را تولید بنامیم، حال‌آنكه پیشران اصلی تولید علم “سؤال” و “مسئله” است و مسئله نیز از دل یک “زیست” و تجربه‌های زیسته‌ی انسان زاییده می‌شود.

عالمی را كه مثلا سی جلد كتاب در باب فلان موضوع تاریخی نوشته علامه می‌نامیم اما امامی را كه هر فصل از حیاتش صفحاتی از تاریخ معاصر را ورق زده، صرفا در لایه‌ی سیاسی-اجتماعی تقریر می‌كنیم، و همین هست كه اساسا حوزه نمی‌تواند با شخصیت‌هایی مثل امام ارتباط بگیرد.

شخصیتی مانند حضرت روح‌الله كه عصر انقلاب محصول رستاخیز پیامبرگون اوست بی‌شك معدنی از تجربه‌های زیسته در عالی‌ترین سطح اسلامی است كه با استخراج و فراوری می‌توان فراورده‌های اندیشه‌ای بسیاری از آن گرفت.

امید فشندی

23 اسفند 1400

? تحوّلِ مسأله‌محور

نهادهای اجتماعی اساسا برای رفع نیازها پا می‌گیرند و تاجایی كه به كار آیند، پایدارند (و أمّا ما ینفع النّاس فیمكث فی الأرض – رعد/17) و تا وقتی كه با زیست پویای جامعه پیوند داشته باشند، امكان تحول و تعالی خواهند داشت.

مشكل وقتی آغاز می‌شود كه نهادی مانند حوزه از زیست اجتماعی مردم و صیرورت جامعه فاصله می‌گیرد و خودكفا می‌شود، پس به خود مشغول و حفظ میراث گذشته را رسالت خود می‌انگارد:

بیش از بیست هزار نفر طلبه در این حوزه‌ی بزرگ هستند كه خیلی احتیاج به رسیدگی از لحاظ این جهات دارند؛ حضرت‌عالی ان‌شاءاللَّه به این آقایان فضلا و بزرگان حوزه بفرمایید كه این كارها را بكنند. این حوزه مثل انبار بزرگی از معلومات شده؛ مادامی كه اینها طبقه‌بندی نگردد و از اینها استفاده‌های خوب نشود، نمیتواند پابه‌پای نیازهای زمان پیش برود. ما الان در هزاران جا محتاج مبلّغ هستیم؛ مبلّغ را باید حوزه بدهد؛ اما آقایان فضلا كه از حوزه تكان نمیخورند و هیچ‌كس از حوزه بیرون نمی‌آید؛ بعضی از طلبه‌ها هم كه میآیند، ما نمیخواهیم؛ چون نیازها را برآورده نمیكنند! (بیانات مقام معظم رهبری در دیدار آیت‌اللّه العظمی گلپایگانی(ره) – 1370/12/02)

امید فشندی

18 اسفند 1400

#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#ارزیابی_ادعای_توحید
#اندیشه_پشتیبان_وحدت
#علی_اکبرنژاد
#یادداشت_16 (بخش ۱)
#جلسه_163
#جلسه_168
#جلسه_171
#نشست_پنجم

?راهبردنگاری وحدت2⃣

?یکی از راهبرد‌های مهم در مقوله وحدت، توجه به #فصل_اخیر_هویتی جوامع است. طبعا افراد در ذیل هر جامعه‌ی انسانی که تعلقات، دلبستگی‌ها و اشتراکاتی را با یکدیگر حس می‌کنند، از یک فصل اخیر هویتی برخوردار هستند که آن‌ها را از دیگر جوامع و گروه‌های هم عرض متمایز می‌سازد.

? هر دو فرد یا گروهی، اگر در فصل اخیر هویتی خود به اشتراک نرسند، اتحاد آن‌ها با یکدیگر و حرکت جمعی‌شان به سمت یک آرمان مشترک، سخت غیر ممکن می‌نماید.
مثلا اگر جامعه‌ای فصل اخیر هویتی خود را جوهره‌ی نژادی و خونی در نظر گرفته باشد، امکان ندارد که با دیگر نژادهایی که تفاوت‌های خونی با آنها دارد، به وحدت حقیقی برسند. مگر آنکه با راهبردهایی مانند ازدواج میان قومی یا خلق دشمن مشترک و… ، درصدد درمان این گسست اجتماعی برآمده و وحدتِ میان گروهی را برقرار سازند.
یا اینکه اگر “حوزه” فصل اخیر هویتی خود را برخی انگاره‌های سنتی خود (درس، لباس خاص، تلمذ، سیادت، حجره‌نشینی و…) در نظر بگیرد، به نظر می‌رسد امکان برقراری اتحاد واقعی با هیچ گروه و قشر دیگری نخواهد داشت. نه دانشگاه، نه مردم و نه حاکمیت…!

?در مسئله تعامل ما با اهل سنت و #جهان_اسلام نیز همین است. اگر جامعه شیعی ایران، فصل اخیر هویتی خود را انگاره‌های فرقه‌ای خود دیده باشد، وحدت با اهل سنت و جهان اسلام به یک شوخی بیشتر می‌نماید تا یک رشد مهم تمدنی!
نه آنها رفتار ناخالص و موذیانه‌‌ی(!) ما را قبول می‌کنند و نه ما افقی را برای همکاری و تعامل سازنده با ایشان مطمح نظرمان خواهد بود… مگر آنکه در نهایت امر با یک تهدید و احساس خطر و فشار حاکمیت و رهبری، چند صباحی سخن از وحدت بگوییم و در عین حال با لبخندهای تصنعی‌مان، خلوص انقلابی را قی نماییم!!!
خیر… فهمی که مکتب امام نسبت به مسئله وحدت دارد، با آنچه ما و برخی نخبگان متوهم و فرقه گرای ما اتخاذ کرده‌اند فرسنگ‌ها فاصله دارد…

?ما در جمهوری اسلامی این هفته را، یعنی از دوازدهم تا هفدهم [ربیع‌الاوّل] را، به عنوان #هفته‌ی-وحدت نامگذاری کرده‌ایم. این یک نامگذاری محض نیست، یک حرکت سیاسی و تاکتیکی هم نیست؛ این یک اعتقاد و ایمان قلبی است. جمهوری اسلامی به معنای واقعی کلمه معتقد به لزوم اتّحاد امّت اسلامی است. این [کار] سابقه هم دارد… این یک اعتقاد است، یک اعتقاد قلبی و عمیق است. بعضی‌ها تصوّر میکنند یا وانمود میکنند که این یک تاکتیک سیاسی است؛ نه، این جور نیست؛ این یک ایمان قلبی است؛ معتقدیم به این و معتقدیم که خدای متعال این را از ما خواسته است.
(امام خامنه‌ای؛ 1398/08/24بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامى‌)

?ما و اهل سنت خیلی سریع باید به یک اشتراک هویتی و تمدنی واحد برسیم. اگر این اتفاق بزرگ و مبارک هرچه سریعتر محقق نشود، با چهره‌ای که دولت غرب زده کنونی از ج.ا.ا در نگاه جهان اسلام تخریب کرده، در آینده‌ای نزدیک با چالش‌های فراوانی مواجه خواهیم شد که تیغ تمدنی ما را علیه استکبار جهانی کند می‌سازد و سرعت ما را به سمت تمدن اسلامی کندتر…

?در اینجا به شدت به الهیاتی فرامذهبی بلکه فرادینی نیازمندیم که الهام بخش و اندیشه‌ساز بوده و ادبیات مشترک ما با جبهه مستضعفین را تولید کرده و زمینه ساز یک حرکت موثر جهانی علیه کفر نهادینه شده توسط جهان مدرن شویم.

?اما به نظر می‌رسد که این فصل اخیر هویتی همان باشد که در جلسات گذشته بدان پرداختیم… هویت انقلابی!
یعنی ما باید به سرعت تقریرهایی از انقلاب ارائه دهیم که خلق یک هویت ناب انقلابی کند و فطرت انسانی را با آن گره بزند نه تمایزات دینی، خونی و ظاهری را. هرچند آنقدر دامنه انقلابی‌گری وسعت دارد که به راحتی فطرت‌های سالم انسانی را در آغوش گرفته و به سرعت علیه کفر و طاغوت جهانی بسیج کند و در مسیر معماری حیات نوین الهی و سبک زندگی دینی قرار دهد.

☘️قلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَىٰ كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ ۚ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ [سوره آل عمران : 64]

#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_خط‌مشی_اجتماعی
#ذائقه_فکری
#محمد_هادی_جوهری
#یادداشت_8
#جلسه_125

○ در فضای اندیشه و فکر ، پدیده به نام ذائقه فکری حضور دارد ، ذائقه فکری پدیده ای غیر از شاکله فکری و نظام اندیشه هر فرد می باشد.
○ شاید بتوان همان طور که فرهنگ را ظهور نرم افزاری یک مکتب می دانیم و تمدن را ظهور سخت افزاری آن مکتب ، در این جا هم نظام و شاکله اندیشه ای و فکری هر فرد را ظهور سخت افزاری آن اندیشه بدانیم و ذائقه فکری آن شخص را ظهور نرم افزاری آن اندیشه بدانیم .
○ چرا که همان طور که در شکل گیری یک فرهنگ عواطف و احساسات و مسائل روان شناختی تاثیر بیشتری در نسبت با شکل گیری تمدن دارد ، در ذائقه فکری نیز با همین پدیده رو به رو هستیم.
○ شاید این یک تشبیه خوبی برای انتقال پدیده ای به نام ذائقه فکری باشد .
○ ذائقه فکری هر فرد در عین اینکه در فضای اندیشه ای و فکری تنفس می کند و برگرفته از اندیشه هاست ، اما به شدت تحت تاثیر عواطف و مسائل روانی و محیطی است که در آن تنفس کرده است .
○ در تصمیم گیری های سریع معمولا این ذائقه فکری هست که حکمرانی می کند .
○ ذائقه فکری مانند یک شیب ملایمی می باشد که در هنگام اندیشه و محاسبه ، ذهن را به آن سو جهت دهی می کند.
○ در مسئله فرهنگ سازی در یک جامعه شاید مهم ترین و اولین مسئله ای که باید به آن توجه کرد ، تغییر ذائقه ی جامعه است .
○ تا زمانی که ذائقه فکری جامعه تو در پارادایم فکری تو نباشد ، کنش های تو تاثیری بر تصمیم گیری ها و محاسبه های جامعه نخواهد داشت . لذا شاید بتوان گفت ، فرهنگ یک جامعه ، همان ذائقه فکری جامعه است .

این یادداشت رو قبلاً در باب ذائقه و شاکله نوشته بودم
شاید تشبیه رو دقیق کند