بسم الله الرحمن الرحیم

• برای تحقق تحول در جامعه خصوصا در عرصه فرهنگ، نیازمند زیرساخت ها و مولفه های زیادی هستیم. یکی از آن مولفه ها برای تحقق تحول در جامعه ، وجود و اتصال به یک کانون انرژی می باشد.
• انقلاب اسلامی هویت غنی و پربار انسان امروزی ایران می باشد. و اگر فرهنگ جامعه را به انقلاب اسلامی متصل کنیم، آن کانون انرژی تامین می شود.
• این کانون سه بعد مهم  دارد که در صورت اتصال به هر سه بعد آن اتصال به معنای واقعی کلمه محقق خواهد شد.
• اتصال به انقلاب یعنی ، اتصال به اندیشه انقلاب، اتصال به عینیت انقلاب و اتصال به سکان انقلاب.
• اندیشه انقلاب را مکتب امام امام ، عینیت انقلاب را میدان و سکان انقلاب را طرح رهبری نامگذاری می کنند. شاید بتوان این گونه ادعا کرد که اساسا از جمع سالم این سه بعد ، پدیده ای به نام عقلانیت اجتماعی انقلاب اسلامی تولید می شود که اساسا این همان کانون انرژی برای تحول فرهنگ جامعه ایران است.
• اساسا عقلانیت اجتماعی یک برساخت و یک مفهوم اعتباری است که کنش های فردی و اجتماعی به آن مربوط می شود. این سیستم، حاصل نظام دانای و قوه عاقله می باشد اما این سیستم به عنوان یک پدیده، همه محاسباتش از روی نظام دانایی نیست چرا که عقلانیت محصول اعتبار است و این اعتبار محصول خیلی از چیزها می باشد.
• شاید بتوان این گونه ادعا کرد که عقلانیت اجتماعی انقلاب اسلامی، محصولی است که از عنصر مکتب امام، عینیت انقلاب و سکان انقلاب در حال تغذیه است.
• ادعا این است که این عقلانیت در دهه 50 و 60 نتیجه مطلوب داده است، توانسته است قیامی ایجاد کند و انقلاب اسلامی و بعد به تبع آن جمهوری اسلامی را محقق کند. اما بعد از مدتی این اتصال قطع شد و در وضعیت فعلی قرار گرفت. چرا که نمی شود بدون اتصال به یک کانون انرژی ، تحولی را رقم زد.
• ایران و جامعه ایران برای ایجاد یک تحول بزرگ در خود ، باید دوباره خود را به این کانون انرژی متصل کند و تحول محقق نمی شود جز با اتصال به عقلانیت انقلاب اسلامی.

 

 

💠فرهنگ در کلام آیت الله علی اکبر رشاد(3) (فلسفه فرهنگ)💠

♦️فقر در حوزه نظری فرهنگ
ما به شدت در حوزه نظری مقوله فرهنگ، فقیریم و احیاناً معلومات خودآگاه و سامان یافته نداریم؛ اگر چیزی است کمتر خودآگاه و مدون است. ما نیازمند مطالعه فراوانی هستیم. من پیشنهاد می کنم عموم دانشگاههای دارای رشته های علوم انسانی، رشته های تخصصی پژوهشی و آموزشی فرهنگ تأسیس کنند. تنها در یکی یا دو جا مانند دانشگاه امام صادق(ع) روی فرهنگ مطالعه می شود که آن هم وجهه کاربردی فرهنگ است یعنی فرهنگ و ارتباطات، و اصولاً بسیاری از افراد همین تعبیر مدیریت فرهنگی را هم غلط به کار می برند.
مدیریت فرهنگی را به معنای مدیریت در مسئولیت های فرهنگی معنی می کنند و به گونه ای مدیریت فرهنگی را به مدیریت فرهنگ نزدیک می کنند. چرا نباید در دانشگاهی مثل علامه طباطبایی که تنها دانشگاه تخصصی علوم انسانی ما است فلسفه فرهنگ، مبانی نظری فرهنگ و فرهنگ پذیری نداشته باشیم و چرا در دانشگاه رضوی که دانشگاه علوم اسلامی و انسانی است.‌‌‌‌ رشته فرهنگ نداشته باشیم. مگر می شود بدون مطالعه فرهنگ به علوم انسانی و علوم اسلامی پرداخت. چرا درحوزه علمیه ما رشته فرهنگ به صورت یک رشته اصلی مورد توجه و اهتمام نباشد. تا زمانی که در حوزه آموزش و قلمرو پژوهش به کار نظری، تربیت نیرو و صاحبنظر در زمینه فرهنگ نپردازیم مهندسی فرهنگ محال است.

♦️مدیریت پذیری فرهنگ
فرهنگ محکوم به قوانین و مضبوط به قواعدی است مبتنی بر مبانی و اصولی که در چارچوب آن قوانین، قواعد، اصول و مبانی شکل می گیرد و متحول و متکامل می شود و افت و خیز و ارتقاء پیدا می کند و یا اصلاح می شود. اگر فرهنگ قاعده پذیر است پس مدیریت پذیر هم است. اگر قواعد را به کار بستیم آن وقت می توانیم مدیریت کنیم.
اما چه عواملی مدیریت پذیری فرهنگ را ممکن می سازد؟ به نظر بنده مطالعه فلسفه فرهنگ.

♦️ضرورت مطالعه فلسفه فرهنگ
برای صاحب نظر شدن در فرهنگ، یک مجموعه از مسائل که من نام آن را فلسفه فرهنگ می نامم، باید مورد مطالعه قرارگیرد؛ مدیریت و مهندسی فرهنگ را بدانیم؛ ماهیت فرهنگی را بشناسیم؛ انواع فرهنگ را تعریف کنیم. منابع فرهنگ چیست؟ کارکردهای فرهنگ کدام است؟ قانونمندی و انسجام فرهنگ را باید تبیین کنیم. ارتقاء و انحطاط فرهنگ را تعریف کنیم و علل ارتقاء و انحطاط آن را تشخیص بدهیم. نسبت و مناسبات فرهنگها را با هم تعریف کنیم. نسبت و مناسبات فرهنگ را با انسان شناسی، دین، حکمت و اندیشه، علوم، تمدن، فن آوری، هنر، سیاست، اقتصاد، حقوق، تربیت، عرف، عادات و…. مشخص کنیم.
یعنی فرهنگ با مقولاتی نسبت و مناسباتی دارد. تأثیر و تأثر می گذارد و جزئی و کلی می شود و با مقولات نسبت بسیار پیدا می کند. تصور من این است که فرهنگ یک منظومه واره است. یعنی فرهنگ یک ساختار دارد. فرهنگ فرآیندمند است. یعنی مسیر دارد. یکجا شروع می شود. یکجا تکامل می یابد. یکجا افول پیدا می کند. یکجا تحول پیدا می کند. یکجا سقوط می کند اما در مجموع یک تسلسل حلقوی رفت و برگشتی دارد. فرهنگ فراز و فرود و پیشرفتگی و پس رفتگی دارد ولی وصف پیشرفتگی و پسرفتگی فرهنگ بستگی به کارآمدی یک فرهنگ، میزان سازگاری آن با ابزار و ارزشهای مورد قبول جامعه دارد.

بسم الله الرحمن الرحیم

 

نهضت اسلامی ما که یک انقلاب تمدنی در برابر تمدن های الحادی بشری بوده است علی القاعده طالب و آبستن تحولات مختلف و متنوعی است؛ چرا که ذات او با زیر بنای بسیاری از روبناهای رسوخ یافته در حیات بشری در تنافی و تضاد است.

مکتب ما بسیاری از نحوه ی بودن ها را خطا میداند و مخالفتش با آنها به گونه ای نیست که با ویرایش و ترمیم، آرایش و پیرایش و .. پاسخ بیابد و پایان بپذیرد، بلکه تحول و دگرگون سازی نیاز دارد.

اما این دگرگون سازی با عنایت به این مساله که امور جاری کاملا وابسته و پیوسته ی به همین نحوه بودن های مورد انتقاد هستند، یک عقلانیتی را طلب میکند، عقلانیتی که بتواند ضمن حرکت به سمت آرمان از ایجاد شدن انسداد بواسطه ی نفی وضعیت موجود نیز جلوگیری کند؛ حقیقتا مساله ی سختی است و حل آن استمرار عزم و دارا بودن طرح و الگوی صیرورت میخواهد و الا شدنی نیست.

یکی از نمونه های مواجهه با چنین مساله ای را در مواجهه ی انقلاب اسلامی با نیاز به نیروی مسلح می توانیم ببینیم، از طرفی با ارتشی مواجه است که بخش های قابل اعتنایی از آن تا چندی پیش کاملا وفادار به رژیم طاغوت بوده اند، از طرفی انقلاب نیروی سازماندهی شده و تربیت شده برای حل این نیاز خود ندارد، و از طرف دیگر مساله ی نیروهای مسلح بسیار بسیار مساله ی حادی است؛ کودتاهای احتمالی، جنگ ها، شورش ها و … همگی شدیدا به این مساله مرتبط اند.

با چنین مساله ای چه باید کرد؟ و چگونه باید آن را حل کرد؟ عده ای از جوانان انقلابی از حضرت امام درخواست داشتند تا ارتش را منحل کنند و یک نیروی مسلح انقلابی و اسلامی تشکیل دهند، اما حضرت امام به هیچ وجه با این مساله موافقت نمیکنند.

توضیح جناب استاد فلاح در این مورد این است که الگوی اصلاحی امام الگوی حرکت دو هسته ای بوده است که توضیح آن را باید در یادداشت دیگری گذراند و قدری تحلیل نمود.

ولنگاری فرهنگی یعنی بخاطر یک صدهزارم مکالمه کنندگانی که فارسی نمیدانند هر روز روی مخ همه ی مردم روستا و شهر، بزرگسال و بچه بروی و پس از تماس غیر پاسخگو بگویی the mobile set is off please try later

 

ولنگاری فرهنگی یعنی بخاطر افراد انگشت شمار خارجی که گویا زبان کشورمان را به رسمیت نمی شناسند هر روز همه ی مردم کشورت را در استفاده از عابربانک از دوراهی انتخاب زبان فارسی یا انگلیسی عبور دهی…

 

ولنگاری فرهنگی یعنی همه ی کودکان سرزمینت را در مدارس و با پول بیت المال درگیر یادگیری زبان انگلیسی کنی.آنهم با روشی که هیچوقت به نتیجه نمی رسد و یک نحوه احساس شکست در مقابل آن زبان در عموم دانش آموزانت ایجاد کنی و یک نحوه قداست و ابهت و علمیت برای کسانی که به هر دلیل آن زبان را یادگرفته اند.

 

ولنگاری فرهنگی یعنی نسبت به ورود ماشینهای شاسی بلندی که حسرت به دل بچه های خانواده های  فقیر و متوسط جامعه میگذارند هیچ عکس العملی نداشته باشی. ماشین هایی که هم صاحبانشان را به ورطه ی کبر و تفاخر میکشند و نابود میکنند و هم برای طبقه پایینتر از خودشان تولید هدف و آرمان میکنند.

 

ولنگاری فرهنگی یعنی در مقابل کارخانه های چیپس و پفکی که بسته های چیپس را 4 برابر مقدار واقعی با باد پر کرده و به دروغ و فریب و کم فروشی و کم گذاشتن در کار، تجسّم عینی می بخشند و در چشم و دل و جان فرزندانمان نهادینه میکنند و از این راه روزانه میلیاردها تومان پول به جیب میزنند هیچ واکنشی نشان ندهیم.

 

ولنگاری فرهنگی یعنی شعار مرگ بر آمریکا بدهی و بعد آقازاده های کشورت در آنجا زندگی کنند و تو هیچ پاسخ روشنی به مردم تحریم کشیده ات ندهی…

 

ولنگاری فرهنگی یعنی وسط دشت کویر در کنار عوارضی قم-گرمسار در میان صدها هزار هکتار زمین برهوت برای کارکنان عوارضی خانه بسازی اما خانه ی آپارتمانی 5 طبقه و بدون حتی یک متر حیات بازی برای بچه ها و تفریح برای مادر خانواده!!!!!!!

 

ولنگاری فرهنگی یعنی شبکه ی #قرآن بشود محل مسابقه ی قرآن و مداحی دادن برای یک صدهزارم جامعه ی مخاطبت.

 

ولنگاری فرهنگی یعنی قدرتمندترین قشر فرهنگی کشور یعنی طلاب هر روز با سردرگمی در ایتا و غیر ایتا مشغول خواندن و بازارسال کردن توئیت و پیامهای تولید شده توسط جوامع دانشگاهی باشند…

 

 

 

استاد ابراهیم نیک منش نقطه ی اصلی و منشا تحول را مدل حکمرانی میدانند.

مدل حکمرانی پیشنهادی ایشان در نقطه ی تکیه به مردم متمرکز است در مقابل مدل حکمرانی غرب که متشکل از نظام سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فضای مجازی و دیگر مولفه ها است.

کلیت مدل حکمرانی پیشنهادی ایشان “بلد طیب ” نام دارد.

این مدل وقتی برش میخورد مساله ی سلامت و خانواده از بخشهای مهم هستند.

ایشان قائل اند برای تحقق مدل حکمرانی نیاز به #مهندسی_فرهنگی است و باید هریک از نهادهای متعدد موجود نقش و نسبتشان و کارکردشان مشخص شود و تفکیک های دقیق نظام نامه ای صورت گیرد.

 

کار دیگری که در کنار طراحی مدل باید صورت گیرد حکمرانی بر اساس الگو است. و متولی الگو پردازی هم اندیشکده ها هستند که متاسفانه حوزه هنوز این رسالت را نمی شناسد.

 

مساله ی دیگر شاخص سازی است که بار اصلی اش بر دوش حوزه است و دانشگاه تنها میتواند کمک کننده باشد.

الگوی پیشنهادی ایشان از 3 عنصرِ ارزش محوری بعنوان خاستگاه، مردم بنیادی بعنوان پایگاه و مسجد محوری بعنوان جایگاه (خاستگاه ارزشی، پایگاه مردمی و جایگاه مسجد) سرچشمه میگیرد.

 

مدلهای غیر بومی، بدلیل نگاه تک بعدی به انسان صرفا دنبال منافع اقتصادی هستند و در بخش نگاه به مردم دچار ضعف اند و بجای تکیه بر مردم از طریق ابزارهایی مانند پنتاگون، هالیوود، فضای مجازی و حتی کرونا، حکمرانی جهانی راه انداخته و حکومت خود را حفظ میکنند.

 

در مدل مطلوب تاکید بر حرکت از پایین به بالا است یعنی از مردم به سمت حاکمان.

نگاههایی که مردم را عمله ی دولت یا بخشی خاصی از جامعه میکنند ریشه در انسان محوری اومانیستی دارند که انسان را در خدمت اقتصاد میداند.

مثلا در حوزه ی فرهنگ مردم تنها نویسنده هستند و فرآیند چاپ و نشر در اختیار وزارت ارشاد است.

 

مرحوم امام بدون حذف نهادهای حاکمیتی، در کنار 17 نهاد حاکمیتی موجود، 17 نهاد امامتی ایجاد کردند و با آنها کشور را در دوران جنگ اداره کردند.

 

مدل پیشنهادی دارای 3 ضلع جبهه مردمی، جبهه حاکمیتی و جبهه میانی است.

تحقق اضلاع این مدل با واسطه گری حلقه های میانی اصناف بعنوان واسط جبهه ی مردمی و جبهه حاکمیتی خواهد بود.

 

جایگاه مردم در مدل پیشنهادی:

مردم در جبهه مردمی قرار میگیرند و توسط جبهه میانی و جبهه حاکمیتی حمایت میشوند.

جبهه میانی جبهه خدمت است که خود به طریقی از طرف جبهه حاکمیتی پشتیبانی و سازماندهی و تربیت میشوند.

بنابراین وزرا و جبهه حاکمیتی بطور مستقیم با مردم مرتبط نیستند بلکه اصناف و انجمن ها را بعنوان جبهه میانی آماده ی خدمت  دهی به مردم میکنند.

 

 

راهبرد حضرت آقا برای اتصال بین حاکمیت (عمودی) با مردم (افقی)، انتخاب حلقه های میانی از درون خود مردم است که نه حاکمیتی هستند و نه مردمی.

این حلقه ها باید توسط سازمانهایی مانند سازمان تبلیغات، تربیت شوند تا با اتصال به مردم، این مدل مردمی احیا شود؛ بنابراین، رفتن سراغ مردم بصورت مستقیم که بسیاری از اوقات در قالب کلاس قرآن و… رخ میدهد نیز اقدام سنجیده ای نیست. سازمان تبلیغات به جای چنین اقداماتی باید زمینه این کارها را برای مردم و به خصوص محافل زنانه مهیا کند و در این صورت، مردم خود به این کار می پردازند. امام جماعت باید به تربیت زنان و مردان بپردازد تا آنها اثرگذار شوند.

راهبرد پیشنهادی حضرت آقا برای ارتباط میان دو لایه عمودی یعنی مدیران و لایه ی افقی یعنی مردم تشکیل حلقه های میانی است.

و بنظر ما اصناف هم جزء حلقه های میانی تعریف میشوند.

وظیفه حوزه در این میان ارائه مدل و تربیت کادر است که متاسفانه حوزه به جای اقدام تنها نقد میکند.

اساس کار ما، تربیت کادر است که البته خود این تربیت کادر نیز نیازمند یک مدل است.