چند استفهام درباب عدالت خواهی از اندیشمندان انقلاب
#محمد_امامی
#مشخصات_اسلام
#یادداشت_۸۹
#جلسه_۳۸۳
چند استفهام درباب عدالت خواهی از اندیشمندان انقلاب
اگر شخص یا اشخاصی در جامعه مظلوم واقع شده باشند، آیا مجاز به اظهار این ظلم در جامعه هستند؟
علامه طباطبائی :
( براساس آیه لایحب الجهر بالسو)
جمله:” إِلَّا مَنْ ظُلِمَ” استثناى منقطع است و معنايش با معناى كلمه” لكن” يكى است، پس در حقيقت فرموده:” لكن من ظلم لا باس بان يجهر بالسوء من القول فيمن ظلمه و من حيث الظلم” (خدا دوست نمىدارد سخن زشت با صداى بلند گفتن را، ليكن كسى كه مورد ظلم شخصى يا اشخاصى قرار گرفته، مىتواند در مورد خصوص آن شخص و يا اشخاص و در خصوص ظلمى كه به وى رفته، سخن زشت و با صداى بلند بگويد)
#شهید_مطهری :
لا يُحِبُ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسّوءِ مِنَ الْقَوْلِ الّا مَنْ ظُلِمَ . قرآن مىگويد بدگويى پشت سر يك مسلمان بد است، از آن بدتر اين است كه انسان وقتى بدگويى مىكند فرياد بكشد و فحش بدهد. ولى همين بد در يك مورد جايز مىشود؛ يعنى بدگويى بكن، فرياد بكش، تظلّم بكن آنجا كه مظلوم واقع شدهاى.
آیا شخص مظلوم مجاز به هر نوع نسبت به سوء به ظالم است؟
علامه:
چنین كسى نمىتواند هر چه از دهانش بيرون بيايد به او نسبت دهد و حتى آيه شريفه دلالت ندارد بر اينكه نمىتواند بدىهاى ديگر او را كه ربطى به ظلمش ندارد به زبان بياورد بلكه تنها مىتواند با صداى بلند ظلم كردنش را بگويد و صفات بدى از او را به زبان آورد كه ارتباط با ظلم او دارد.
آیا لازم به بیان شکایت و تظلم خواهی در نزد مسولین حاکمیت و دستگاه قضاوت است؟
امام خمینی :
(براساس إطلاق آیه طلب نصرت صرفا از حاکمیت نیست.)
و ربّما يقال: أن لا إطلاق في الآية(شوری ۴۱و۴۲) من جهة كيفية الانتصار، بل هي بصدد بيان أنّ لكلّ مظلوم يجوز الانتصار «۱»، و المتيقّن منه جواز الاستنصار من الوالي و القاضي.
و فيه: أنّ الآية سيقت لبيان جواز الانتصار بعد الظلم مقابل الظلم الابتدائي، فلا إشكال في إطلاقها من هذه الحيثية.مکاسب محرمه ج۱ ص ۳۰
آیا جهر بالسوء موجب هرج و مرج در جامعه نمی شود؟
(معتبر دانستن هرج و مرج صحیح نیست و مخالف إطلاق آیه سوری شوری، و چنین تشریعاتی نظیر تقاص داریم)
جواب امام
لكنّه(هرج و مرج) اعتبار ضعيف مخالف للإطلاق بل و الاعتبار الصحيح، و قد وقع نظيره في الشرع كتجويز التقاصّ للدائن.(مکاسب ج ۱ ص ۴۳۰)