#مشخصات_اسلام
#محمد_صحرایی
#یادداشت_100
#جلسه_347

مرحوم علامه طباطبایی در بین نظریات مختلف در مورد هویت جامعه، جامعه را دارای #هویت_مستقل و غیر اعتباری و اصیل میدانند
هویتی که #مهیمن بر حیثیت شخصی افراد است و #بوجود_افراد_تحقق دارد و همین سبب میشود افرادِ یک اجتماع در سرنوشتشان از هم مستقل نباشند.

مؤید این مساله در قرآن وعده عذاب یا أجل یا دعوت برای یک قوم است.
در عالم دنیا افراد اجتماع از هم ممتاز نیستند و حکم یک پیکر را دارند.
#وامْتازُوا_الْيَوْمَ برای قیامت است نه این دنیا.

مشترک بودن بلا برای افراد مختلف یک جامعه بدلیل همین هویت واحد جامعه است اگرچه این بلا برای عده ای عذاب و برای عده ای امتحان باشد.
پس بدلیل اینکه اجتماع وحدت دارد، مسیر و خط سیر و تکامل و عمر و حیات و موت دارد پس #اجتماع_حقوق_دارد.

حیثیت ولایت و اولویت نبی بر مردم در آیه ی شریفه ی #اولی_بالمومنین_من_انفسهم هم به حیث مصالحی است که در حقوق اجتماعی افراد لحاظ میشود نه به حیث منافع فردی خودشان.

#یادداشت_مشخصات_اسلام
#محمد_صحرایی
#یادداشت_101
#جلسه_347

مساله ی تضاد حقوق فرد و جامعه مساله ی جامعه ی اسلامی نیست.
این مساله اساسا مساله ی غرب است و به میزانی که تفکر و بینش غربی در گوشت و خون جامعه ی ما دمیده شده باشد مساله ی جامعه ی ما هم خواهد بود.
خواستگاه این مساله جدا دیدن حقوق جامعه از حقوق افراد و یا اعتباری دیدن جامعه است.
در اندیشه ی دینی علارقم قول به هویت مستقل جامعه، این هویت را مهیمن بر وجود و هویت افراد دانسته میشود.
یعنی این وجود مستقل چیزی جدای از وجود افراد نیست. بوجود افراد وجود دارد و وجود تک تک افراد جدا نیست.

وقتی اینگونه شد از آنجا که در ساحت وجود تعارض راه ندارد هیچگاه نمی شود که مصلحتی در حیث شخصی با مصلحتی در حیث اجتماعی با هم تعارض کنند.
تعارضاتی هم که ممکن است توسط عده ای ترسیم شود اصلا تعارض نیست و ریشه اش یا در نفهمیدن مصلحتهای حقیقی تر است و یا در مصلحت دانستن آن چیزی که مصلحت نیست.
و عسی ان تحبوا شیئا و هو شر لکم
و عسی ان تکرهوا شیئا و یجعل الله فیه خیرا کثیرا

#يادداشت
#مشخصات_اسلام
#محمد_مرتضی_باروتی
#يادداشت_55
#جلسه_347
تقدم حق دیگران بر حق خود اخلاقی است یا فقهی است؟صرفا ارزش است یا یک عامل برای عمل کردن است؟نه تنها در حق ،جامعه بر فرد ترجیح دارد در تکلیف هم همینطور است در تفاوت بین واجب کفایی و واجب عینی ..معمولا از فرد مبتدی پرسیده شود بین این دو واجب کدام ارزش بیشتری دارد؟ رتبه اول را به واجب عینی می دهد در حالیکه طبق فرموده شهید ثانی از فقهای عالی رتبه واجب کفایی را برتر از واجب عینی می داند و علت را اینگونه در کتاب شریف “منیه المرید” توضیح می دهد چون واجب کفایی واجبی است که با گردن گرفتن گروهی یا فردی این تکلیف از گردنشان ساقط می شود،ولی با عمل به واجب عینی فقط تکلیف را از ذمه خود بری نموده ایم و این یعنی نگاه ایدئولوژی اسلام به اعمال افراد در جامعه است و نشان دهنده اجتماعی بودن دین اسلام می باشد.

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#مهدی_اعلایی
#یادداشت_67
#جلسه_347

شهید مطهری می فرمایند در تزاحم بین حق فرد و حق جامعه، قاعده تقدم حق جامعه بر حق فرد است؛ اما در ادامه می فرمایند اینجا یکی از مواردی است که حاکم شرع پایش به میان کشیده می‌شود.
حال، سوالی که مطرح می شود، اینست که اصلا رابطه قانون با ولی چیست؟ به عبارتی دیگر، برای جامعه در دولت اسلامی، قوانینی وضع می شود و بر اساس آن، تصمیم گیری و احیانا مطالبه گری می شود.
اما نقش حاکم شرع در اینجا چیست؟ در چه مواردی حاکم شرع می تواند یا باید ورود کرده و تصمیم دیگری بگیرد؟ وقتی این سوال را در کنار التزام کامل رهبری به قوانین موجود قرار می دهیم، مسئله پیچیده تر می شود.
بسیار دیده ایم که با ورود رهبری برخی مسائل خرد و کلان به راحتی می تواند جمع شود و به نظر ما هم، خوب و لازم است؛ اما معظم له خود و دیگران را، ملزم به رعایت قانون می دانند.
صرف این هم که بگوییم در مواردی پیچیدگی بیشتری دارد، تصمیم با حاکم شرع است هم، به نظر هنوز پختگی لازم را نداشته و باید خیلی بیش از اینها بررسی شود و پیچیدگی های آن در نظر گرفته شود.

#یادداشت
#حمزه_وطن_فدا
#مشخصات_اسلام
#یادداشت_107
#جلسه_346

🔹 گرایش چهارم 2

زمانه یک حقیقت است
همان طور که دنیا ، همان طور که اخرت ، همان طور که زندگی
نمیشود گفت چون زندگی در ظرف دنیا و آخرت است پس ذکر دنیا گرایی و اخرت گرایی ما را بی نیاز از توجه ویژه به زندگی گرایی میکند
زندگی اگر چه در ظرف دنیا و اخرت است اما هویتی مستقل دارد که باید آن را مستقلا به حساب آورد
زمانه نیز اگر چه در نسبتی وثیق با دنیا و زندگی و نسبتی به نظر دورتر با اخرت تفسیر میشود ولی نسبت ها ، هویت مستقل او را مخدوش نمیکند.

برای تفسیر درست انسان باید زمانه گرا بود
دنیا گرایی انسان
اخرت گرایی انسان
زندگی گرایی انسان
همه و همه مواد و قابلیت هایی میشوند که در بستر عنصر زمانه به صورت و فعلیت میرسند.

وقتی پشت چشم و تحلیل ما، زمانه چون گرایشی اصیل مورد توجه نیست ، هر چه قدر از حقایق بگوییم ، هنوز انسان تفسیر نشده است
توصیف ها مبهم و توصیه ها پوک است

نه انکه غلط است
مبهم است و پوک
اما دیر یا زود این ابهام ، سر از انحراف و اغلاط در می آورد

چرا
چون ، زمانه بُعدی از حقیقت است
و وقتی ملحوظ نباشد معدوم نمیگردد ، بلکه ناخودآگاه به ارتکازی از مشهورات یا وهمیات و خیالات ، صورتی متناسب زمانه خواهد گرفت.

همانطور که اگر حقیقتی چون دنیا ، اخرت یا زندگی مورد توجه و لحاظ خودآگاه ما قرار نگیرد ، واقعیت تغییری نمیکند و انکار یا عدم لحاظ هر یک از این حقایق ، در طراحی و تحلیل، در توصیف و تجویز امورات انسانی ، دیری نمی پاید که برق سیلی اش صورت طرح و تحلیل و وصف و تجویز ما را میخراشد.

زمانه را در مقام اندیشیدن به انسان باید جدی بگیریم ، مثل دنیا ، مثل اخرت ، مثل زندگی

#یادداشت
#مشخصات_اسلام

#حامد_خواجه
#یادداشت_129
#جلسه_346

⭕️حقوق بشر غربی
وقتی در بین دین‌داران ما و حتی حوزوی‌های ما، می‌بینیم که دل بستگان به سازمان حقوق بشر وجود دارد و آن را موجه می‌شمارند، این نشان از آن است که گرفتار بی‌تاریخی شده‌ایم. در عین بی‌آینده‌گی، بریده‌ی از گذشته شده‌ایم. و این ناشی از بی‌هوتی است که برسرمان آمده است. متوجه جایگاه تاریخی حقوق انسانی نیستیم، تا با این التفاط نظر به این فکر کنیم که آیا ما هم باید همان رویه حقوق بشر غربی را پیش بگیریم یا نه، ما خود تاریخی داریم و حقوقی با مبانی دیگر باید مد نظر مان باشد. حقوق انسانی که در اسلام داریم و تا حد گذشتن از حقوق فردی پیش می‌رود و حتی ممکن است برای احیای حقوق انسانی، امر به جهاد شود، را نمی‌توان با حقوق بشر غربی در کنار هم دانست، حقوق بشری که در غرب دم از آن می‌زنند در عالَم و وادی دیگری است.
آن حقوق را در فضای عقل جدید دکارتی می‌توان فهمید؛ در غرب ذات بشر را عقل دکارتی دیدند و این فهم و خردِ خود را طبیعی و مطلق دیدند و هنگامی که از حقوق طبیعی انسان سخن می‌گویند این حقوق به صاحب همین عقل دکارتی، تعلق دارد.
و هنگامی که به بیرون از جهان غربی نظر افکند، این عقل را نیافت و مردمی را که صاحب این عقل نباشند را غیر طبیعی خواند و لذا برای آن‌ها هم حقی نشناخت.
لذا وقتی می‌گوییم حقوق بشر، تنها این حقوق برای بشر غربی حق طبیعی است. یعنی این حق برای آن فهم از بشر است.

#يادداشت
#مشخصات_اسلام
#عقيل_رضانسب
#يادداشت_264
#جلسه_346

💠 آیا می شود برای احقاق حقوق دیگر ملت ها حقوق ملت خودمان را زیر پا بگذاریم؟

برخی سؤالات در یک بستر بیمار متولد می شوند، طوری طراحی می شوند که جوابش معلوم است، مثل این می ماند که به طرف تعارف می زنند که «چه می خوری برایت بشکنم؟!» درست است که سؤالی پرسیده شد، ولی یک جواب بیشتر ندارد «تخم مرغ!»
در فرض این سؤال باید پرسید که منظور از حقوق ملت های دیگر و حقوق ملت خودت چیست؟ اگر منظور این است که مثلاً بدون هیچ هدف معقولی پول را از جامعه خود بگیری و به جامعه دیگری بدهی و یا با یک هدف باطلی این کار را بکنی مثلاً مردم آنجا به لحاظ قومی و نژاد با شمای حاکم یکی هستند و مردم خودت اینطور نیستند! باطل بودنش واضح است
لذا باید پرسید که دقیقاً منظور چیست؟ مگر حق مقید به من و خانواده و شهر و کشورم است؟ ملاک تقدس حق «حق» بودن آن است و با این ملاک دیگر تفاوتی بین حقوق فردی و خانوادگی و کشوری و انسانی وجود نخواهد داشت. [1] اما سؤال سائل در مورد تزاحم حقین است! در این فرض هم باید گفت که احقاق حق مقید به قدرت شما در احقاق حق است، یعنی به میزانی که می توانی حق را برپا کنی موظف به آن هستی، و معیار در تزاحم حقین هم الاهم فالاهم است؛
مثلاً اینکه بر امت اسلامی توسط یک نظام استکباری جهانی دارد ظلم های عظیمی روا داشته می شود، و اساساً باطل اصلی خود این نظام استکباری است و شما موفق شدید کشور خودتان را از زیر چنگال آن بیرون بکشید و استقلال سیاسی پیدا کنید؛ را نمی توانید نادیده بگیرید و بگویید اگر در فلان نقطه استراتژیک باید فلان نیروی مقاومت را تقویت کنم تا به این ظلم جهانی گام به گام پایان دهم، این باعث فشار اقتصادی بر مردم کشور من می شود پس نباید این کار انجام دهم چون حقوق ملت در رسیدن به رفاه را تحت تأثیر قرار می دهد.
حق اهم حقی است که در مقابل بزرگترین باطل ها می ایستد، شما به عنوان مسلمان شیعه انقلابی وظیفه داری با ظلم ظلمه مبارزه کنی، و البته اینقدر عاقل هستی که یک طوری بازی نمی کنی که جامعه خودت را به طور کل از دست بدهی، لذا دائماً در حال وزن کشی بین مراعات حقوق مختلف هستی، تا هم توان مبارزه تو با باطل بیشتر شود، هم حقوق واقعی انسانی که حقوق الهی اوست به طور متوازنی رو به احقاق باشد. هر چقدر این توان تو توسعه پیدا کند تکلیف تو در جهت احقاق حقوق بیشتر، افزایش پیدا می کند.
ظلم بزرگ این است که از بزرگ ترین ظالم ها که می خواهند مردم جامعه تو را به استضعاف بکشانند و دستشان برسد به صغیر و کبیر این جامعه رحم نمی کنند، غافل بشوی و فکر بکنی با شل کردن پیچ مبارزه با این ظلمه می توانی مردم را به رفاه بیشتری برسانی، در حالی که او می خواهد به این بهانه بازوهای مبارزاتی تو را ضعیف کند و موقعی که عمق استراتژیک خودت را از دست دادی و مردم جامعه ات هم از حق محوری و آماده هزینه دادن پای حق، به خود محوری و به رفاه بیشتر رسیدن خودشان، رسیدند؛ هم تو و هم همه مردم تو را لگدمال خواهد کرد و برای جان و مال و ناموس جامعه تو هیچ ارزشی قائل نخواهد شد!

[1] برگرفته از مجموعه آثار شهيد مطهري ؛ ج‏20 ؛ ص242
.

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#سید_مصطفی_مدرس
#یادداشت_122
#جلسه_345
#زندگیـگرایی
#دنیا_گرایی

🔰 انقلاب اسلامی راهی از دل ظاهر به سوی باطن عالم

حیات دنیا از بد تشکیل شدن نطفه مان با وجودمان آمیخته است از همین رو می گویند که انسان جسمانیة الحدوث است. جسمانیة الحدوث بودن انسان یعنی انسان بایستی این دنیا و این جسم را به رسمیت شناخته و مطابق قواعد حاکم بر آن رفتار کند.
اما از سوی دیگر گفته می شود انسان روحانیة البقاء می باشد یعنی انسان بایستی صیرورتی پیدا کند که از دل هم بدن جسمانی به تجرد روحانی برسد.

عالم ماده غایب از عالم مثال و عالم عقل است و این هر سه عالم از عالم اله و صقع ربوبی غایب اند.

عالم ماده نیز بسان انسان در حال صیرورت است. صیرورت از ظاهر و ماده به سوی باطن و حقیقت هستی و توحید این یکتا حقیقت عظمایی است که عالم ماده نیز رو به سوی آن دارد. جانشین و خلیفه این حقیقت عظمی بر روی زمین انسان کامل است.

عالم ماده بر قواعد و سننی بنا شده است تا بشریت را از ظاهر به باطن عالم رهنمون و متوجه سازد.

غیبت یکی از این سنن است؛ غیبت یک سنت قهریِ الهی، و برای ایجاد یک مرتبه کمالی، در رجوع از عالَم ظاهر به عالم باطن است.

در دوره غیبت، با عبور از توجّه به تعلقات بدنی (مَنِ سافل)، و توجّه یافتن به حقیقتِ روح (مَنِ عالی)، همان هدایتِ کامل الهی محقق می‌شود. همانطور که هبوط، ناشی از توجه به بدن و تعلقات بدنی بود، معکوسش، صعود و هدایت هم با قطع توجه به بدن و عبور از غلبه احکام بدنی است، که با عبور از توجهات بدنی، ورود به سیطره احکام روح محقق می‌شود.

عصر غیبت بجهت اتصالش از یک طرف به دوره تجلّی اسم الظاهر (عصر حضور)، و در طرف دیگر به دوره تجلّی اسم الباطن (عصر ظهور)، غیبت می‌شود دوره عبور از اسم الظاهر به اسم الباطن. که هم برخی خصوصیات عالم ظاهر را دارد و هم برخی خصوصیات عالم باطن را دارد.

دوره غیبت برای امت ختمی، جامع تمام مراتب غیبت انبیاء و اوصیاء سابق، و حاوی تمام استعدادهای کمالی موجود در سنت‌های غیبت در تمام دوران‌هاست، و رشد و کمال در مرتبه اتمّ و اکمل آن قابل تحقق است.

از سوی دیگر بایستی توجه داشت دوره غیبت و پس از آن دوران ظهور و رجعت نه تنها دوره ظاهر ساختن اتمّ اسم الباطن بلکه ظاهر ساختن اتمّ تمامی اسماءالله است.

یعنی دنیا محملی است برای آنکه تمامی اسماءالله با حداکثر ظرفیتی که این دنیا دارد بر این دنیا ظاهر گردند کما اینکه با صور اسرافیل اتمّ ظهور اسم میمت و محیی رقم می خورد.

#یادداشت
#مشخصات_اسلام
#سید_مصطفی_مدرس
#یادداشت_124
#جلسه_345
#حق_تکلیف

🔰درنگی در معنای تکلیف و حق
تکلیف را باری میتوان در نسبت امری میان عبد و مولی تصویر کرد و باری میان محب و محبوب.
چنانچه تکلیف را امر در نسبت میان عبد و مولی تصویر کنیم آنگاه تکلیف به وسعتی که اخلاقیات را هم در بر بگیرد نخواهد بود بلکه تکلیفی به وسعت اخلاقیات خواهد بود که امری در رابطه محب و محبوب تصویر گردد.
در باب مفهوم حق نیز باید گفت باری حق به معنای در مدار عدالت و حقیقت قرار گرفتن می باشد و باری حق به معنای آنچه که من استعداد و قابلیت و شایستگی داشتن و پذیرشش را دارم می باشد.

معنای دوم تکلیف و معنای دوم حق را دو روی یک سکه میدانم؛ یعنی:
تکلیف حقی است که فلسفه اش را نمی دانیم و چون نمیدانیم آنرا حق خود نمیدانیم
و حق تکلیفی است که فلسفه اش را میدانیم و از این رو که کمالی را برای ما حاصل می کند آن تکلیف را حق خود میدانیم…*

بله یک تنبهی اینجا وجود دارد و آن هم اینکه ادبیات حق و حقوق در اندیشه علوم انسانی غربی که به عنوان HUMAN RIGHTS مطرح میگردد به نوعی با خودبنیادی انسان و بلکه خودمحوری و خودخواهی بشریت آمیخته گشته است.

و دامن زدن به ادبیات حقوق در بافتار معنایی علوم انسانی غربی پهن کردن سفره کبر و غرور می باشد. به عبارت دیگر حق یا RIGHTS در بافتار علوم انسانی غرب در رابطه و نظاماتی معنا می شود که وظیفه ای جز باز تولید انسان منفعت خواه آدام اسمیتی ندارد در حالیکه ما نه آن آن رابطه های انسانی و نظاماتی که این نوع رابطه را بازتولید میکنند قبول داریم و نه آن بافتار معنای برخاسته از این زیست جهان.
.

#یادداشت_

7 #حسین_کلاتی

#مشخصات_اسلام

#جلسه_

345 #حق_تکلیف

بسم الله هیچ مداری بالاتر از حق نیست
حق وادی تصویرِ ما از هستی و تناسب اجزای ان است و تکلیف، ما به ازای عملیِ این تصویر از عالم. احساسِ قلبی که از تکلیف پشتیبانی می کند احترام به حق است و ادب در برابرِ دستورات خدا و آن احساسی که از حق پشتیبانی می کند، گرایشِ ذاتی انسان به پیوند با حق است که در اوج خود شکلِ عشق و شیفتگی پیدا میکند.
فهمِ حق با عقل یعنی ادراکِ جایگاهِ هر چیزی؛ ادراکِ جایگاهِ خود، جایگاهِ خدا، جایگاهِ انسان، مؤمن، خلق و…
این ادراک اگر جنبه ی قلبی پیدا کرد نوعی تسلیم و باور و حب می آفریند که هر چه مقامِ بالاتری دارد در این نگاه محبوب تر است و هر که با حقِ مطلق پیوند بیشتری داشته باشد محبوب تر است لذا خلق به خاطرِ ارتباطی که با حق مطلق دارد محبوب می شود و انسان چون جایگاهِ خلیفة اللهی دارد محبوب ترینِ مخلوقات می گردد و مؤمن چون با پای خود واردِ وادیِ عشق به حق شده است محبوب تر می شود و هر چه این سیر طی می شود حب افزوده می شود و حقِ هر کس به میزانِ پیوند او با حقیقتِ محض خواهد بود و تکلیفِ ما در برابرِ او به میزانِ بهره مندی اش از حق.
با این توضیح حق دوستی از سنخِ عشق و تکلیف گرایی از سنخِ احترام به آن معشوق یا محبوب است و نشان از تسلیمِ انسان در برابر حق.
اگر حکمت را متولی ساختِ بنیادهای روحی و فکری انسان بدانیم و فقه را متولیِ افعالِ او، به یک معنا حق مسئله محوری در حکمت است و تکلیف مسئله محوری در فقه. فقه چارچوب ها را نشان میدهد و به ظاهر خشک به نظر می آید و تنها در صورتی شیرین و جذاب و محبوب خواهد بود که پشتوانه ای حکمی داشته باشد و انسان بداند که تکالیفی که مکلّف به آن است و موجبِ زحمت اوست برآمده از برداشت اسلام از دائره وسیع حق و واقعیت در عالم است؛ اگر مکلف به احترام به والدین است ناشی از جایگاه رفیعِ انان است، اگر مکلف به عیادتِ مؤمن است ناشی از جایگاه رفیع مؤمن است، اگر مکلف به مراقبت از برخی حیوانات است به خاطرِ بهره مندی از درجاتی از وجود و ربط با خالق است، اگر مکلف به اتباع از ولی الهی است به خاطرِ اتصال او با خداست و قس علی هذا…