#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_خط_مشی_اجتماعی
#سید_ابراهیم_رضوی
#یادداشت_3
#جلسه_123

در این جلسه به شهید صدر نسبت داده شد ایشان در منطقه الفراغ، به عقل اختیار جعل و طراحی در شریعت داده شده است
استاد محترم نیز در فرمایش خود در نسبت دین و برنامه ریزی، سه قسم بیان کردند: ۱. دین در برنامه ریزی محذوف است ۲. عقل شریک دین است ۳. دین حاکم برنامه ریزی بشر است. سپس نظریه شهید صدر را ذیل نظریه قسم دوم بیان کردند.
درحالیکه به نظر میرسد نظریه منطقه الفراغ ناظر به بحث حکم حکومتی و حیطه آن است.
شهید صدر نظرشان این است که حاکم شرع بخاطر مصالح و مفاسد موقت و تطبیق عناوین دیگر بر بعضی مصادیق، می تواند در منطقه الفراغ، حکم به لزوم فعل یا ترک دهد.
این کلام به معنا نیست که عقل شریک دین است بلکه عقل در اینجا در چارچوب دین مشغول تشخیص عناوین مهمتر و جعل حکم حکومتی است. همانطور که هر مکلفی در تشخیص مصداق از عقلش بهره می گیرد. اما فرق عقل مکلف و حاکم این است که تشخیص های مصداقی مکلف برای خودش حجت است ولی حاکم می تواند بر اساس تشخیص مصداقی خودش، حکم کلی برای کل جامعه جعل کند

ثانیا اگر نظریه منطقه الفراغ، موجب شراکت عقل با دین شود، نظریه حضرت امام ره به طریق اولی موجب آن می شود چرا که اگر شهید صدر، فقط در احکام غیر الزامی، به حاکم اختیار می دهد، حضرت امام در تمام احکام این اجازه را به حاکم میدهد. طبق نظریه ولایت فقیه امام، حاکم حتی در احکام واجب و حرام هم میتواند حکم حکومتی دیگری جعل کند،
در مجموع به نظر می رسد حضرت امام و شهید صدر و بسیاری دیگر از فقها، قائل به شراکت عقل در دین نیستند

#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_خط‌مشی_اجتماعی
#امید_فشندی
#یادداشت_17
#جلسه_123

در قرآن و روايات، طيفي از توصيفات (و در نتيجه، دسته‌بندي‌ها) در مورد انسان به‌كار رفته، مانند كفر و نفاق و شرک و ايمان و مراتب آن (تقوا، صلاح، صدق و اخلاص و ..) كه غالبا گزارشي از ساحت قلبي انسان است و توجيهي ندارد كه پايه‌ي دسته‌بندي‌هاي مردم در جامعه، و اساس قانون‌گذاري و قضاوت و حقوق انساني و شهروندي و روابط بین‌الملل قرار گيرد.

گو اينكه همين قرآن، با آن‌همه از كفر و ايمان و نفاق سخن گفتن، اما در عمل و عرصه‌ي جامعه، پيامبر را صرفا انذاردهنده‌اي معرفي مي‌كند كه نه وكيل مردم است و نه نگهبان و مسيطر (ديكتاتور) بر ايشان:

وَ مَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا وَ مَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيل
أنعام/107

فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّر
لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِر
غاشیه/22و21

به‌گفته‌ی جناب مصطفی محقق داماد، تقسیم مردم به مؤمن و کافر، منشأ خون‌ریزی‌های مقدس‌نمایی در طول تاریخ بشر بوده، و در این زمان هم نمی‌تواند مبنای حقوق شهروندی و حقوق و روابط بین‌الملل قرار گیرد، در برابر؛ دوگانه‌ی مسالِم و محارب را مطرح می‌کند، یعنی اهل روابط مسالمت‌آمیز بودن، یا اهل محاربه و جنگ و خون‌ریزی:

لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَ لَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِين
إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَ أَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَ ظَاهَرُوا عَلَى إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ
ممتحنة/8و9

#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_خط_مشی_اجتماعی
#سید_مصطفی_مدرس
#یادداشت_17
#جلسه_122

#توصیف_تجویز
#باید_و_هست

بحث توصیف و تجویز یا باید و هست ابعاد متنوعی دارد که بایستی از یکدیگر جدا شود:

– ساحت هستی شناختی: نفس الامر گزاره های توصیفی و تجویزی

– ساحت معرفت شناختی: معرفت شناسی گزاره های توصیف و تجویزی

– ساحت روش شناختی: رابطه گزاره توصیفی و تجویزی

– ساحت دیدگاههای فلسفه علمی و طبقه بندی علوم: طبقه بندی علوم توصیفی و تجویزی

– ساحت جامعه شناختی(جامعه شناسی حوزوی): اعتبار و ارزش عالمان توصیفی و عالمان تجویزی

– ساحت سیاستگذاری تولید علم: وزن راهبردی علوم توصیفی و تجویزی / نسبت راهبردی تولید این علوم و …

– ساحت مدیریت راهبردی دانش

و …

#یادداشت
#روح_توحید_نفی_عبودیت_غیر_خدا
#توحید_از_دیدگاه_خط_مشی_اجتماعی
#سید_مصطفی_مدرس
#یادداشت_18
#جلسه_122

#توصیف_تجویز
#باید_و_هست
رابطه #فقه_و_کلام
#اقتدار_توصیف، #قدرت_تجویز

اگر بخواهیم یکی از رابطه های علوم توصیفی و تجویزی را اشاره کنیم بایستی به رابطه علم کلام و علم فقه توجه دهیم.
هر چند که علم کلام میتواند سویه تجویزی پیدا کند اما به یک معنا کلام هاضمه ای برای استفاده از علوم توصیفی دارد(نظیر فلسفه و عرفان) و از طرفی دیگر کلام به یک معنا عقل فقیه و عقلانیت پیشینی استنباط می باشد.
فقیه همراه با دیدگاههای اعتقادی اش در مورد خدا، جهان و انسان در عملیات اجتهاد و استنباط حاضر شده و این مقوله حتی در اجزا و تک تک خرده فرآیندهای استنباط نیز مؤثر دارد. به طور مثال وقتی فقیه یک مفهوم فقهی را در منظومه و بافتار و شبکه معنایی الف فهم میکند و فقیهی دیگر در همان مفهوم فقهی را در منظومه و بافتار و شبکه معنایی ب فهم میکند این دو فقیه به استظهار متفاوتی از روایات تبیین کننده همان مفهوم می رسند.
به طور مثال در مورد زکات ما روایاتی داریم که منحصر در 9 مورد می باشد و روایاتی داریم که این انحصار را بیان نمی کند.
کسی مثل یونس بن عبدالرحمن حسب دیدگاه جامعه شناختی و نیز دریافتی که از نسبت و تناسب این مفهوم با دیگر مفاهیم دینی دارد این انحصار را رد میکند اما دیگر افراد مؤکدا تاکید بر انحصار زکات در موارد 9 گانه دارد.